Wydział Architektury

Uratowany obiekt przed zawaleniem przez Politechnikę Śląską, od lat poza zainteresowaniem potencjalnych inwestorów i brak pomysłów na wykorzystanie, odkupiony od miasta, adaptowany i nadbudowany, prezentuje modelową rewitalizację. Obiekt już uzyskał uznanie, jest chwalony i podziwiany. Ale droga nie była łatwa. Kilkadziesiąt osób brało udział w procesie projektowania i nadzorowania.

Poniżej obszerny komentarz autora koncepcji i głównego architekta projektu do uzyskania pozwolenia na budowę Prof. PŚ Klaudiusza Fross:

Studenckie Centrum Kreatywności to innowacyjna filozofia zawarta w historycznym obiekcie. W koncepcji zastosowano inspiracje obiektami, m.in.: Design Factory (Ryga), D-School (Stanford), Materiałoteka (Madryt), Red Dot Design Museum (Singapur).

Od pomysłu do produktu – tak ułożono pomieszczenia aby student czy grupa studentów mogli zrealizować swój pomysł, uzyskać wiedzę, wykorzystywać odpowiednie przestrzenie do pracy indywidualnej i grupowej, zaprojektować i wykonać prototyp, zaprezentować inwestorowi, pokazać na wystawie. Zamierzeniem jest to aby użytkownik sam rezerwował czasowo strefy i pomieszczenia, z których chce korzystać. Przestrzeń wystawowa i sala kinowa umożliwiają organizację wystaw i prezentacji projektów. Od samego początku głównym założeniem było to, aby obiekt inspirował sam sobą i wnętrzami do twórczych działań. Ale tu mamy kontekst historyczny, który to zadanie utrudniał. Dlatego konieczna była jednocześnie odważna ale i powściągliwa w wyrazie nadbudowa.

Pierwszy pomysł autorstwa Dziekan Wydziału Mechanicznego Technologicznego Prof. PŚ Anny Timofiejczuk, to koncepcja adaptacji na Centrum Klimatu, prezentowana Doktorowi Honoris Causa PŚ Bertrandowi Piccardowi podczas szczytu Klimatycznego w Katowicach w roku 2018. Następnie w latach 2018-2020 kilka wersji wspólnej inwestycji z miastem, plany finansowe przedsięwzięcia i brak dalszych decyzji. Progres następuje w roku 2021 w momencie pozyskania budynku od miasta przez PŚ. Wtedy już obiekt dawnych stajni strażackich był zdegradowany i zagrożony zawaleniem. Nie był także chroniony jako zabytek. Część środkowa na Ip była zbyt niska do adaptacji, oraz obiekt miał zbyt małą powierzchnię aby nadać nowe funkcje wg potrzeb i zainwestować spore środki na odbudowę. Dlatego pojawił się pomysł szklanej nadbudowy o wyrównanej wysokości ze skrzydłami bocznymi. Koncepcja została uzgodniona z Miejskim Konserwatorem Zabytków. Dla mnie jako dydaktyka to wręcz modelowy przykład rewitalizacji. Szklany, wycofany środek pokazuje część nową, daje nową jakość i funkcjonalność, jednocześnie wydziela się estetycznie od historycznej ceglanej całości. Pozostawiono pieczołowicie odrestaurowując skrzydła boczne, ich detale, ścianę frontową i tylną. Ilość problemów i przeszkód była wręcz niewyobrażalna, 6 lata zmagań, kilka koncepcji i planów finansowych, zmiany zespołu projektowego, kilka zmian dokumentacji, ciągłe nowe wymagania, pandemia, a także dziwny, niezrozumiały, zakulisowy oddech „hejtu” - to był kontekst projektowy. Dzisiaj wszyscy mówią „perełka” lub nawet „wisienka na torcie Akademickiej”. Dlatego zawód architekta, to piękna profesja dla wytrwałych. Po uzyskaniu pozwolenia na budowę na zajęciach PBL kilka wielobranżowych zespołów studenckich, w tym studenci Architektury Wnętrz zmierzyło się z wieloma zagadnieniami. Założeniem było włączenie studentów w realny proces projektowy na etapie projektu technicznego. Cześć pomysłów została wdrożona np. informacja i orientacja w obiekcie. Tabliczki informacyjne wykonano wg wzorów studenckich. Również fragmenty wnętrz były inspirowane pomysłami studentów. Wielobranżowy projekt wykonawczy wykonywała pracownia Bulanda Architekci z Krakowa. Przetarg na realizację wygrała firma Mostostal Zabrze GPBP. Duże znaczenie dla jakości obiektu miały częste spotkania na budowie w ramach nadzoru autorskiego.

Obiekt ma interesujące wnętrza, uzewnętrznione są wszystkie instalacje i technologie. W szklane szyby zatopione są panele fotowoltaiczne. Obecnie przebiegać będzie proces wyposażania w meble i multimedia. Przed obiektem pojawiły się elementy małej architektury, designerskie ławki i rozpoznawalna marka BenchMan. Ławki czerwone powstały we współautorstwie Prof. PŚ Klaudiusza Fross i Dr Krzysztofa Groń. Także umieszczone na panelach bocznych ławek sylwety czerwonych koni nawiązują do dawnej stajni koni strażackich. Na jednej z ławek wycięto informację o obiekcie. Budynek miał mieć dalszą rozbudowę w formie szklanego pasażu z restauracją, kawiarnią i galeriami. Niestety skomplikowany i długotrwały proces uzgodnień wodnoprawnych skutecznie zatrzymał ten pomysł i projekt. Natomiast na realizację ma szansę ogród deszczowy i dodatkowa przestrzeń rekreacyjna.

Obecnie przebiega innowacyjny proces użytkowania z użyciem zmiennego i tymczasowego wyposażenia w celu lepszego dostosowania do nowych potrzeb użytkowników. Niebawem pojawi się docelowe wyposażenie meblowe i multimedialne.

Oficjalne otwarcie: 12 lipca 2024.

Inwestor: Politechnika Śląska

Wykonawca: Mostostal Zabrze GPBP

Koszt inwestycji: ok. 15mln (IDUB)

Projekt nigdy nie jest dziełem jednej osoby.

Poniżej zespół projektowy:

KONCEPCJE 2018-2020: Dr hab. inż. arch. Klaudiusz Fross, prof. PŚ; PROJEKT ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANY 2021 - ARCHITEKTURA: Dr hab. inż. arch. Klaudiusz Fross, prof. PŚ; KONSTRUKCJA: mgr inż. Mariusz Czyszek, mgr inż. Wojciech Czyszek, mgr inż. Roxana Fross; WSPÓŁPRACA KONSTRUKCYJNA: inż. Justyna Królikowska, inż. Natalia Jaworska; RYSUNKI ELEWACJI ISTNIEJĄCEJ studenci architektury: Mateusz Grela, Adrian Pikorski, Jan Scelina, Piotr Szendera, Adam Zbroiński, INSTALACJE I SIECI ELEKTRYCZNE: mgr inż. Jan Kostrzanowski; INSTALACJE I SIECI SANITARNE: mgr inż. Zygmunt Pierzchawka, mgr inż. Leszek Czyszek; EKSPERTYZA TECHNICZNA: dr hab. inż. arch. Klaudiusz Fross, prof. PŚ, mgr inż. Mariusz Czyszek; INWENTARYZACJA (w warunkach pandemii COVID): dr hab. inż. arch. Klaudiusz Fross, prof. PŚ, mgr inż. Roxana Fross; KONSULTACJE: dr hab. inż. arch. Grzegorz Nawrot, Prof. PŚ, dr hab. inż. arch. Tomasz Wagner, prof. PŚ; PROJEKTY INSPIRUJĄCE, KONCEPCYJNE I UZUPEŁNIAJĄCE 2022: studenci architektury i architektury wnętrz oraz innych kierunków studiów Politechniki Śląskiej w ramach zajęć PBL pod patronatem prowadzących zajęcia; PROJEKT TECHNICZNY 2022: BULANDA Architekci, mgr inż. arch. Karol Bulanda z zespołem projektantów branżowych.

Link do info z otwarcia:

https://www.polsl.pl/ps_aktualnosci/otwarcie-studenckiego-centrum-kreatywnosci-2/