Platynowy Medal INTARG® 2025 dla zespołu naukowców
z Wydziału Mechanicznego Technologicznego.
Zespół naukowców z Wydziału Mechanicznego Technologicznego zdobył Platynowy Medal na 18. Międzynarodowych Targach Wynalazków i Innowacji INTARG® 2025, które odbyły się w dniach 3–5 czerwca 2025 roku w Katowicach. Wyróżnienie przyznano za opracowanie nowatorskiego materiału inżynierskiego – Wysokowytrzymałej niskowęglowej stali bainitycznej z austenitem szczątkowym, dedykowanej przede wszystkim do zastosowań kuźniczych.
Autorami wyróżnionego wynalazku są:
Dr inż. Aleksandra Kozłowska, Dr inż. Adam Skowronek, Mgr inż. Anna Wojtacha oraz Dr inż. Wojciech Borek, reprezentujący Katedrę Materiałów Inżynierskich i Biomedycznych oraz Laboratorium Badania Materiałów.
Osiągnięcie w imieniu zespołu zaprezentował i nagrodę odebrał dr inż. Adam Skowronek.
Wynalazek obejmuje zarówno skład chemiczny, jak i unikalną technologię cieplno-plastycznej obróbki nowej stali. Kluczowym osiągnięciem zespołu jest opracowanie stali o niskiej zawartości węgla (poniżej 0,22%), która mimo to osiąga bardzo wysokie własności mechaniczne:
- granica plastyczności >700 MPa,
- wytrzymałość na rozciąganie >1000 MPa,
- wydłużenie całkowite >15%,
- twardość HV1>370.
Nowa stal cechuje się również wysoką hartownością dzięki zwiększonej zawartości manganu (>3%), co umożliwia produkcję odkuwek o zróżnicowanym przekroju bez konieczności dodatkowej obróbki cieplnej. W porównaniu do rozwiązań dotychczas stosowanych, materiał oferuje także lepszą skrawalność, wyższą trwałość narzędzi kuźniczych oraz redukcję kosztów energetycznych.
Kluczowym elementem mikrostruktury opracowanej stali jest austenit szczątkowy, który stabilizuje się w ilości powyżej 10% podczas krótkiego przystanku izotermicznego bezpośrednio po kuciu. Obecność austenitu poprawia odporność materiału na inicjację pęknięć, a efekt TRIP (przemiana austenitu w martenzyt podczas eksploatacji) dodatkowo zwiększa trwałość zmęczeniową elementów kuźniczych.
Technologia może być wdrożona w istniejących liniach produkcyjnych przy niewielkich modyfikacjach parametrów procesowych. Nowa stal jest ekonomiczna – zawiera ograniczoną ilość kosztownych dodatków stopowych – i stanowi odpowiedź na potrzeby polskiego i europejskiego przemysłu kuźniczego, szczególnie w kontekście rosnącej konkurencyjności sektora motoryzacyjnego i maszynowego.
Wynalazek powstał w ramach realizacji projektu:
„Innowacyjna technologia obróbki cieplnej i cieplno-plastycznej dla ultradrobnoziarnistych wysokowytrzymałych odkuwek ze stali wielofazowych”,
finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) w programie LIDER (nr projektu: LIDER/16/0090/L-12/20/NCBR/2021).
To prestiżowe wyróżnienie potwierdza wysoki poziom badań prowadzonych na Wydziale Mechanicznym Technologicznym i ich praktyczne znaczenie dla przemysłu.
