Początki dzisiejszej Katedry Ogrzewnictwa, Wentylacji i Techniki Odpylania sięgają 1945 roku kiedy to jesienią na ówczesnym Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym powstała Katedra Budowy Wodociągów i Kanalizacji, Ogrzewania i Wietrzenia, którą kierował prof. dr inż. Eliasz Zielski przybyły do Gliwic ze Lwowa. Prof. Eliasz Zielski był pierwszym w Polsce doktorem nauk technicznych w dziedzinie ogrzewnictwa i wentylacji. Pierwszą siedzibą Katedry było mieszkanie na parterze przy ulicy Częstochowskiej 6 (po wybudowaniu gmachu dzisiejszego Wydziału Budownictwa Katedra przeniosła się tam i swoją siedzibę miała w tym miejscu do połowy lat 90-tych XX w.).

Już w 1946 roku Katedra podzieliła się na dwie jednostki – Katedrę Budowy Wodociągów i Kanalizacji (kierownik prof. mgr inż. Eugeniusz Zaczyński) oraz Katedrę Techniki Sanitarnej, którą kierował do swojej śmierci w marcu 1953 roku prof. E. Zielski. Jego następcą został prof. mgr inż. Tadeusz Chlipalski. W 1953 roku na Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym wyodrębniono Oddział Inżynierii Sanitarnej, który posiadał już cztery katedry, w tym Katedrę Techniki Sanitarnej. 6-go kwietnia 1955 roku, zarządzeniem Ministra Szkolnictwa Wyższego, utworzono osobny Wydział Inżynierii Sanitarnej, który składał się już z 10 katedr, a jedną z nich była Katedra Ogrzewnictwa i Wentylacji (kierownikiem pozostał prof. Chlipalski).

Wydarzenia marcowe z 1968 roku doprowadziły do zmian organizacyjnych w Szkolnictwie Wyższym. W 1969 roku dokonano połączenia dotychczasowych 10 katedr Wydziału w trzy, tzw. zespołowe, m.in. Katedrę Ogrzewnictwa i Ochrony Atmosfery (kierownikiem został prof. dr inż. Jerzy Zieliński, prof. Chlipalski został dziekanem Wydziału). Już dwa lata później, w 1971 roku, przeprowadzono kolejną reorganizację łącząc katedry zespołowe w jeden duży Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska, a nasza Katedra przekształciła się w Zakład Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ochrony Atmosfery. Zakładem kierował, od momentu powstania, prof. dr hab. inż. Stanisław Mierzwiński.

W 1981 roku doszło do kolejnej reorganizacji – w miejsce Instytutu Inżynierii Ochrony Środowiska powstały dwa o istotnie różniących się korzeniach naukowych – Instytut Inżynierii i Technologii Wody, Ścieków i Odpadów oraz Instytut Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ochrony Powietrza pod kierownictwem prof. Mierzwińskiego. W 1984 roku uległa zmianie nazwa Wydziału – na Wydział Inżynierii Środowiska (pod tą nazwą jako pierwszy w Polsce), co bardziej odpowiadało zakresowi działalności naukowej i dydaktycznej obu instytutów.

Przemiany ustrojowe w Polsce, do których doszło po 1989 roku skutkowały także zmianami w strukturze organizacyjnej Wydziału – w 1991 roku wyodrębniono trzy jednostki – w tym Katedrę Ogrzewnictwa, Wentylacji i Techniki Odpylania (nazwa obowiązująca do dnia dzisiejszego), na czele której pozostał prof. Mierzwiński. W 1993 roku nastąpiło połączenie dwóch wydziałów – Wydziału Inżynierii Środowiska oraz Wydziału Mechanicznego Energetycznego w najsilniejszy na naszej Uczelni Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki. Jedną z ośmiu jednostek tworzących strukturę nowego wydziału jest nasza Katedra.

W 1994 roku, po ponad 20 latach kierowania jednostką przez prof. Mierzwińskiego, nowym kierownikiem Katedry został prof. dr hab. inż. Zbigniew Popiołek. W roku 2013 obowiązki kierownika Katedry przejął dr hab. inż. Zbigniew Trzeciakiewicz. W 2015 roku kierownikiem Katedry został dr hab. inż. Jan Kaczmarczyk.