Początki dzisiejszej Katedry Ogrzewnictwa, Wentylacji i Techniki Odpylania sięgają 1945 roku kiedy to jesienią na ówczesnym Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym powstała Katedra Budowy Wodociągów i Kanalizacji, Ogrzewania i Wietrzenia, którą kierował prof. dr inż. Eliasz Zielski przybyły do Gliwic ze Lwowa. Prof. Eliasz Zielski był pierwszym w Polsce doktorem nauk technicznych w dziedzinie ogrzewnictwa i wentylacji. Pierwszą siedzibą Katedry było mieszkanie na parterze przy ulicy Częstochowskiej 6 (po wybudowaniu gmachu dzisiejszego Wydziału Budownictwa Katedra przeniosła się tam i swoją siedzibę miała w tym miejscu do połowy lat 90-tych XX w.).
Już w 1946 roku Katedra podzieliła się na dwie jednostki – Katedrę Budowy Wodociągów i Kanalizacji (kierownik prof. mgr inż. Eugeniusz Zaczyński) oraz Katedrę Techniki Sanitarnej, którą kierował do swojej śmierci w marcu 1953 roku prof. E. Zielski. Jego następcą został prof. mgr inż. Tadeusz Chlipalski. W 1953 roku na Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym wyodrębniono Oddział Inżynierii Sanitarnej, który posiadał już cztery katedry, w tym Katedrę Techniki Sanitarnej. 6-go kwietnia 1955 roku, zarządzeniem Ministra Szkolnictwa Wyższego, utworzono osobny Wydział Inżynierii Sanitarnej, który składał się już z 10 katedr, a jedną z nich była Katedra Ogrzewnictwa i Wentylacji (kierownikiem pozostał prof. Chlipalski).
Wydarzenia marcowe z 1968 roku doprowadziły do zmian organizacyjnych w Szkolnictwie Wyższym. W 1969 roku dokonano połączenia dotychczasowych 10 katedr Wydziału w trzy, tzw. zespołowe, m.in. Katedrę Ogrzewnictwa i Ochrony Atmosfery (kierownikiem został prof. dr inż. Jerzy Zieliński, prof. Chlipalski został dziekanem Wydziału). Już dwa lata później, w 1971 roku, przeprowadzono kolejną reorganizację łącząc katedry zespołowe w jeden duży Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska, a nasza Katedra przekształciła się w Zakład Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ochrony Atmosfery. Zakładem kierował, od momentu powstania, prof. dr hab. inż. Stanisław Mierzwiński.
W 1981 roku doszło do kolejnej reorganizacji – w miejsce Instytutu Inżynierii Ochrony Środowiska powstały dwa o istotnie różniących się korzeniach naukowych – Instytut Inżynierii i Technologii Wody, Ścieków i Odpadów oraz Instytut Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ochrony Powietrza pod kierownictwem prof. Mierzwińskiego. W 1984 roku uległa zmianie nazwa Wydziału – na Wydział Inżynierii Środowiska (pod tą nazwą jako pierwszy w Polsce), co bardziej odpowiadało zakresowi działalności naukowej i dydaktycznej obu instytutów.
Przemiany ustrojowe w Polsce, do których doszło po 1989 roku skutkowały także zmianami w strukturze organizacyjnej Wydziału – w 1991 roku wyodrębniono trzy jednostki – w tym Katedrę Ogrzewnictwa, Wentylacji i Techniki Odpylania (nazwa obowiązująca do dnia dzisiejszego), na czele której pozostał prof. Mierzwiński. W 1993 roku nastąpiło połączenie dwóch wydziałów – Wydziału Inżynierii Środowiska oraz Wydziału Mechanicznego Energetycznego w najsilniejszy na naszej Uczelni Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki. Jedną z ośmiu jednostek tworzących strukturę nowego wydziału jest nasza Katedra.
W 1994 roku, po ponad 20 latach kierowania jednostką przez prof. Mierzwińskiego, nowym kierownikiem Katedry został prof. dr hab. inż. Zbigniew Popiołek. W roku 2013 obowiązki kierownika Katedry przejął dr hab. inż. Zbigniew Trzeciakiewicz. W 2015 roku kierownikiem Katedry został dr hab. inż. Jan Kaczmarczyk.




W Katedrze OWiTO pracuje dziś 15 osób – 5 samodzielnych pracowników naukowo-dydaktycznych, 8 pracowników ze stopniem doktora (adiunktów), 2 doktorantów oraz 2 pracowników administracyjno-technicznych.
Pracownicy zajmują się działalnością naukową oraz dydaktyczną głównie w zagadnieniach grzewczych, wentylacyjnych oraz klimatyzacyjnych. Posiadamy kadrę wyspecjalizowaną w metodyce wykonywania świadectw charakterystyki energetycznej w budownictwie oraz wykonywania audytów energetycznych na potrzeby termomodernizacji budynków. Zajmujemy się również zagadnieniami dotyczącymy higieny i bezpieczeństwa środowiska pracy. Rezultatem wieloletniej działalności naukowej KOWiTO jest wydanie prawie trzydziestu książek i podręczników akademickich. Od momentu powstania KOWiTO 38 osób uzyskało stopień naukowy doktora nauk technicznych, 14 doktora habilitowanego i 4 tytuł profesora. Działaność dydaktyczna pracowników obejmuje prowadzenie zajęć dla studentów Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki na wszystkich rodzajach strudiów (dzienne i zaoczne – na poziomie inżynierskich oraz magisterskim, podyplomowe).
Katedra Ogrzewnictwa Wentylacji i Techniki Odpylania współpracuje z wieloma ośrodkami z: Belgii, Bułgarii, Czech, Danii, Finlandii, Holandii, Japonii, Niemiec, Portugalii, Szwecji, USA i Wielkiej Brytanii. Uczestniczy w międzynarodowym programie badawczym Międzynarodowej Agencji Energii w Paryżu IEA – ECB&CS i programach badawczych finansowanych przez Unię Europejską.7
