INFORMACJA O SYSTEMIE

Na całej Uczelni obowiązuje jednolity System Zapewnienia Jakości Kształcenia, wprowadzony Zarządzeniem Rektora nr 54/2022 z dnia 1 marca 2022r.
Uczelniana dokumentacja SZJK jest dostępna pod adresem: Dokumentacja

System Zapewnienia Jakości Kształcenia, zwany dalej również „Systemem” lub „SZJK”, odnosi się do wszystkich form i typów studiów prowadzonych przez Uczelnię oraz do procesu kształcenia doktorantów w Szkole Doktorów, w tym we Wspólnej Szkole Doktorskiej. System jest realny, aktywny i ciągle doskonalony. System zawiera zarówno wymagania Polskiej Komisji Akredytacyjnej, jak i w racjonalnym zakresie elementy wymagań norm ISO serii 9000. System jest zgodny ze standardami określonymi w Deklaracji Bolońskiej oraz z Europejskimi standardami i wskazówkami dotyczącymi zapewnienia jakości w szkolnictwie wyższym (ESG) przyjętymi w Bergen w 2005 roku i poddanymi aktualizacji w Erewaniu w 2015 roku.
Zasadniczymi celami Systemu są: budowa kultury jakości, tworzenie mechanizmów odpowiedzialnych za wysoką jakość kształcenia oraz inspirowanie do doskonalenia poprzez:

• kreowanie, wspieranie i rozpowszechnianie kultury jakości,
• wprowadzenie odpowiednich mechanizmów zapewniających jakość kształcenia,
• kreatywne planowanie procesu dydaktycznego z uwzględnieniem potrzeb różnych stron zainteresowanych,
• właściwą realizację procesu dydaktycznego, w tym przez rozwój bazy i warunków kształcenia,
• zapewnienie wysokiego poziomu kompetencji, stałego rozwoju umiejętności pedagogicznych oraz wiedzy nauczycieli akademickich,
• stałe monitorowanie i pomiar jakości kształcenia,
• zbieranie, przetwarzanie i analizowanie uzyskiwanych danych i informacji,
• wykorzystywanie informacji do podejmowania decyzji i doskonalenia,
• inspirowanie i wspieranie działań doskonalących,
• podnoszenie rangi pracy dydaktycznej m.in. za pomocą obiektywnego i skutecznego systemu motywacji.

Podnoszenie jakości kształcenia powinno mieć charakter ciągłego działania doskonalącego z udziałem pracowników, doktorantów i studentów Politechniki Śląskiej przez tzw. samokontrolę i realizację wniosków wynikających z audytów oraz przeglądu Systemu.

Dbałość o wysoką jakość kształcenia jest:

• priorytetowym elementem strategii Politechniki Śląskiej,
• troską władz Uczelni i jednostek organizacyjnych oraz obowiązkiem całej wspólnoty akademickiej Politechniki Śląskiej.

Podniesienie rangi pracy dydaktycznej – jednego z gwarantów wysokiej jakości kształcenia – wymaga wprowadzenia obiektywnych mechanizmów motywacyjnych oraz skutecznej oceny kadry nauczającej i administracyjnej. System został zaprezentowany w Księdze Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia, procedurach i instrukcjach wraz z odpowiednimi załącznikami. Przestrzeganie opracowanych procedur ma na celu zapewnienie powtarzalnych i jednolitych warunków umożliwiających uzyskanie właściwego wykształcenia poprzez realizację ambitnych i nowoczesnych programów studiów zapewniających uzyskanie właściwych dla danego kierunku efektów uczenia się. Rektor powołuje na okres kadencji Pełnomocnika ds. Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia oraz Uczelnianą Radę ds. Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia, do obowiązków których należy całokształt spraw związanych z jakością kształcenia, a głównie nadzór i koordynacja prac związanych z planowaniem, wdrażaniem, funkcjonowaniem i doskonaleniem Systemu na Politechnice Śląskiej. W jednostkach podstawowych i ogólnouczelnianych kierownicy tych jednostek powołują na okres kadencji pełnomocników oraz odpowiednie komisje ds. SZJK. Pełnomocnik kierownika jednostki podstawowej/ogólnouczelnianej ds. SZJK opracowuje corocznie raport z przeglądu funkcjonowania Systemu i przedkłada go kierownikowi tej jednostki oraz Pełnomocnikowi Rektora ds. Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia. Pełnomocnik Rektora na podstawie zebranych z jednostek raportów opracowuje raport końcowy, w którym formułuje wnioski będące podstawą do podjęcia działań doskonalących procesy związane z kształceniem i przedkłada go rektorowi. Senat może podejmować starania mające na celu certyfikację wdrożonego Systemu.
Podstawą realizacji procesów związanych z jakością kształcenia są akty powszechnie obowiązujące, takie jak: ustawa z dnia 18 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, rozporządzenia wykonawcze do ustawy oraz dokumenty wewnątrzuczelniane, takie jak: Statut, uchwały Senatu, regulaminy, zarządzenia i pisma okólne rektora."
 

Zakres i sposób funkcjonowania Systemu

Do zakresu działania Systemu należą procesy główne, pomocnicze i doskonalące. Dotyczą one przede wszystkim:

• organizacji procesu dydaktycznego,
• realizacji procesu kształcenia,
• kadry i zasobów materialnych Wydziału jako podstawowej jednostki organizacyjnej Uczelni,
• funkcjonowania Wydziału jako podstawowej jednostki organizacyjnej Uczelni w środowisku zewnętrznym.

Funkcjonowanie Systemu polega na planowaniu, organizowaniu, realizowaniu, monitorowaniu i doskonaleniu procesów wchodzących w zakres jego działania.

W skład dokumentacji na poziomie Uczelni wchodzą:

• Uczelniana Księga Jakości Kształcenia (uczelniana KJK),
• procedury uczelniane,
• instrukcje uczelniane.

W skład dokumentacji na poziomie Wydziału wchodzą:

• Wydziałowa Księga Jakości Kształcenia (wydziałowa KJK),
• procedury i instrukcje wydziałowe,
• instrukcje wydziałowe.

Uczelniana Księga Jakości Kształcenia została ustanowiona przez Rektora Politechniki Śląskiej i stanowi ogólny opis systemu. Jest ona dokumentem nadrzędnym w stosunku do Wydziałowych Ksiąg Jakości Kształcenia oraz innych dokumentów z nimi związanych. Księga ma skorelowany układ odsyłaczy do uwarunkowań prawnych oraz udokumentowanych procesów systemu, związanych z działaniami wewnątrz Uczelni/Wydziału, mającymi wpływ na jakość kształcenia.

Wydziałowa Księga Jakości Kształcenia została ustanowiona przez Dziekana Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki, jej treść jest spójna z treścią Uczelnianej Księgi Jakości Kształcenia, z jednoczesnym uwzględnieniem specyfiki Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki.

Etyka w procesie dydaktycznym

Określenie zasad etycznych w procesie dydaktycznym i stworzenie warunków do ich propagowania oraz przestrzegania jest niezbędne w ocenie jakości kształcenia. Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki, prowadzi zdecydowaną i stanowczą politykę przeciwdziałania postępowaniom nieetycznym w procesie dydaktycznym. W Uczelnianej Księdze Jakości w procedurze PU6 Etyka studentów i nauczycieli akademickich w dydaktyce zdefiniowano postawy i czyny nieetyczne oraz określono zasady postępowania w razie stwierdzenia czynu nieetycznego.
Na Wydziale Inżynierii Środowiska i Energetyki oraz na terenie całej Politechniki Śląskiej propagowanie zasad etyki odbywa się m.in. przez informowanie studentów o obowiązujących standardach postępowania oraz rozpowszechnianie zasad i przepisów na stronach internetowych Wydziału i Uczelni.

Wydział, tak jak cała Uczelnia promuje politykę dobrych praktyk w procesie dydaktycznym, kładąc nacisk nie tylko na rzetelne wymagania wobec studentów i zaangażowanie nauczycieli akademickich w proces dydaktyczny, ale także przyjazny i życzliwy stosunek kadry do studentów i doktorantów.

Audytowanie Systemu i działania doskonalące

Skuteczność funkcjonowania Systemu podlega stałemu nadzorowi i kontroli przez przeprowadzanie audytów wewnętrznych. Na Wydziale Inżynierii Środowiska i Energetyki na kadencję 2021-2024r., jako audytorzy wewnętrzni Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia (SZJK) powołane zostały następujące osoby:

• dr hab. inż. Ewa Łobos-Moysa, prof. PŚ – przewodnicząca audytorów,
• dr inż. Anna Gnida – audytor,
• dr hab. inż. Wojciech Kosman, prof. PŚ – audytor,
• dr hab. inż. Danuta Król, prof. PŚ – audytor,
• dr hab. inż. Wiesław Gazda, prof. PŚ – audytor.

System Zapewnienia Jakości Kształcenia obowiązujący na Wydziale jest ciągle doskonalony na podstawie raportów z audytów wewnętrznych i przeglądu Systemu. Każdy pracownik/doktorant/student ma prawo zgłaszania wniosków doskonalących. Stanowi to podstawę do wprowadzenia działań doskonalących, w tym korygujących i zapobiegawczych. Podstawową formą doskonalenia są: samokontrola oraz działania korygujące i zapobiegawcze, które obejmują całość procesów związanych z jakością kształcenia na Wydziale. Nadzór nad działaniami doskonalącymi na poziomie Wydziału, sprawuje Pełnomocnik Dziekana ds. Systemu. Skuteczność działań doskonalących jest warunkowana zaangażowaniem kierownictwa Wydziału oraz kierowników pozostałych jednostek organizacyjnych.