Popularyzacja nauki w kryteriach oceny działalności naukowej
Przełom lipca i sierpnia przyniósł wiele rozmów poświęconych propozycji zmian w ocenie jakości działalności naukowej Należy do nich m.in. podkreślenie roli popularyzacji nauki i jej wpływu na otoczenie społeczno-gospodarcze. Do możliwości, a także wyzwań związanych z tymi zmianami odniosła się w artykule w "Forum Akademickim" prof. A. Ziembińska-Buczyńska.
Do 31 września zespół do spraw opracowania założeń nowego modelu ewaluacji jakości działalności naukowej przedstawi rozwiązania, według których odbędzie się kolejna ocena. Jedną z propozycji zmian, która dotyczy kryterium III ewaluacji, jest podkreślenie roli popularyzacji nauki oraz wpływu na otoczenie społeczno-gospodarcze, a także rozszerzenie zakresu wykazywanych osiągnięć.
Do propozycji zmian kryterium III ewaluacji odniosła się prof. dr hab. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska w artykule pt. "Podniesienie rangi popularyzacji to dobry kierunek, ale…", zamieszczonym na stronie internetowej "Forum Akademickiego". Dyrektor Centrum Popularyzacji Nauki pisze nie tylko o możliwościach, które daje wzmocnienie znaczenia popularyzacji nauki, lecz także o związanymi z tym wyzwaniami i wątpliwościami:
"Realizowanie działań komunikujących naukę do społeczeństwa, czego składową jest popularyzacja, to część pracy naukowej i w mojej ocenie powinno być obowiązkowe dla każdego badacza. Wprowadzenie tego elementu do ewaluacji uważam za niewątpliwie wielki krok dla polskiej nauki. Jednak, moim zdaniem, samo zwiększenie mocy kryterium III, bez idącego za tym systemowego wsparcia, nie przyniesie zakładanych efektów. Rozumiem intencje kierownictwa Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, które stoją za położeniem nacisku na „promocję polskiej nauki”, ale – celowo używam cudzysłowu – nie mówimy w tym przypadku o popularyzacji czy komunikacji nauki. Promocja to forma reklamy, która może być realizowana ze wsparciem komunikacji i popularyzacji nauki, lecz nie są to definicje tożsame".
W artykule zwraca uwagę m.in. na rozróżnienie popularyzacji nauki od promocji nauki, przejrzysty system doceniania aktywności popularnonaukowych, a także wsparcie komunikacji naukowej, np. poprzez współpracę naukowców ze specjalistami tworzącymi treści w mediach społecznościowych. Zapraszamy do przeczytania całego artykułu "Podniesienie rangi popularyzacji to dobry kierunek, ale…".
Wskazane kwestie korespondują z działaniami i postulatami zawartymi w podsumowaniu warsztatów "Popularyzacja i komunikacja nauki w Polsce – szanse i wyzwania" przedstawicieli środowiska akademickiego, popularyzatorskiego oraz mediów na Politechnice Śląskiej w kwietniu 2024 roku, w którym zwrócono uwagę nie tylko na uwzględnienie działań popularyzatorskich w ocenie zawodowej, lecz także o systemowym wsparciu naukowców chcących kształcić się i rozwijać w zakresie komunikacji naukowej ("Jak powinny zmieniać się komunikacja naukowa i popularyzacja nauki w Polsce?").
