Międzynarodowy Dzień Uniwersytetów Dziecięcych 2025
Są indeksy, ale nie ma egzaminów. Jest teoria, ale w połączeniu z praktyką. Jest nauka, ale tylko poprzez zabawę. Tak wyglądają inicjatywy w ramach uniwersytetów dziecięcych, które są realizowane na całym świecie. Ich formy mogą się różnić, ale łączy je rozbudzania ciekawości i pasji do nauki.
11 kwietnia obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Uniwersytetów Dziecięcych (The International Day of Children’s Universities), który został zainicjowany w 2024 roku przez Europejską Sieć Uniwersytetów Dziecięcych (European Children's Universities Network). Jego celem jest zwrócenie uwagi na wartość pozaszkolnego kształcenia dzieci w ramach programów realizowanych przez ośrodki naukowe na całym świecie.
Zainteresowanie nauką od najmłodszych lat
Uniwersytety dziecięce nie zastępują tradycyjnej edukacji, ale mogą świetnie ją uzupełniać. Przede wszystkim w kontekście wzbudzania ciekawości do świata i zainteresowania nauką, zrozumienia jej działania i tego, w jaki sposób się zmienia. Mogą pomóc również w kształceniu umiejętności niezwykle ważnych w podejmowaniu przyszłej ścieżki edukacji oraz kariery młodych ludzi. Będą to wszelkiego rodzaju kompetencje związane z krytycznym myśleniem, rozwiązywaniem problemów, kreatywnością, skuteczną komunikacją i umiejętnościami cyfrowymi.
Jedna z pierwszych tego rodzaju inicjatyw powstała w 2002 roku na Uniwersytecie w Tybindze w Niemczech. W Polsce pomysł na utworzenie uniwersytetu dziecięcego narodził się w 2007 roku za sprawą założycielek Fundacji Uniwersytet Dzieci w Krakowie.
Rok starsza od krakowskiej Fundacji jest Europejska Sieć Uniwersytetów Dziecięcych, która została zawiązana w 2008 roku i już w pierwszej fazie działań nawiązała kontakt ze 120 partnerami na świecie.
Najmłodsi studenci z indeksami
Na Politechnice Śląskiej od 2017 roku działa program Politechnika Juniora i Seniora, zainicjowany przez Centrum Popularyzacji Nauki Politechniki Śląskiej. Zajęcia odbywają się w ciągu roku akademickiego w przedostatnią sobotę miesiąca. Uczestniczą w nich dzieci z dwóch grup wiekowych: 6-9 i 10-12 lat wraz z rodzicami lub opiekunami.
Warsztaty lub wykłady interaktywne są prowadzone przez naukowców, doktorantów, studentów (w tym członków kół naukowych) oraz pracowników Politechniki Śląskiej. Prowadzący wykonują doświadczenia, objaśniają zjawiska naukowe, pokazują wynalazki i nowoczesne urządzenia, które wykorzystują w swojej pracy.
Tematyka zajęć jest bardzo różnorodna, najczęściej dotyczy zagadnień z nauk ścisłych lub inżynieryjno-technicznych, ale nie brakuje także tematów z nauk przyrodniczych i humanistycznych. Uczestnicy PJS mogli więc zbudować swoje wynalazki, zaprojektować budowle na podstawie najsłynniejszych zabytków, sprawdzić się w roli pilota samolotu, dowiedzieć się, w jaki sposób bada się różne ślady np. w kryminalistyce, zaprogramować grę komputerową, wyizolować DNA i przeprowadzić eksperymenty chemiczne w laboratorium.
Najmłodsi studenci otrzymują indeksy, w których zbierają podpisy prowadzących wykłady i warsztaty, a na zakończenie cyklu zajęć zdobywają ostatnie wpisy do indeksu – od dyrektor Centrum Popularyzacji Nauki prof. dr hab. Aleksandry Ziembińskiej-Buczyńskiej oraz koordynatorki programu dr inż. Anny Byczek-Wyrostek – oraz dyplomy "Młodego Naukowca".
Politechnika Juniora i Seniora to program międzypokoleniowy – w zadania podczas zajęć włączają się nie tylko dzieci, lecz także rodzice lub opiekunowie. Dzięki temu wspólnie mogą poszerzać wiedzę.
O popularności zajęć w ramach PJS świadczy fakt, że wśród uczestników są stali bywalcy Politechniki Juniora i Seniora. Podczas 8-letniego trwania cyklu mogliśmy obserwować nie tylko jak rosną i zmieniają się, lecz także jak chłoną wiedzę i rozwijają naukową pasję.
Zapraszamy do udziału w warsztatach i wykładach Politechniki Juniora i Seniora. Więcej informacji na stronie internetowej programu. Najbliższe zajęcia odbędą się 26 kwietnia 2025 r. Rejestracja rozpocznie się 22 kwietnia o godz. 12:00.
