Co działo się w nauce w styczniu?
Przygotowaliśmy kilka informacji ze świata nauki ze stycznia 2025 roku do naszego cyklu #miesiącwnauce.
💧 Hormony steroidowe, które pochodzą m.in. z leków, są trudne do wykrycia w wodzie. Mogą szkodzić zdrowiu ludzi, a także negatywnie wpływać na środowiska wodne. Naukowcy postanowili do oczyszczania wody zastosować membrany z nanorurek węglowych. Ze względu na ich bardzo dobre przewodzenie elektryczne oraz dużą powierzchnię lepiej pochłaniają zanieczyszczenia i wspomagają reakcje chemiczne.
🎄 Finowie po świętach nie wyrzucają choinek do śmietnika, ale wrzucają je do jeziora lub morza. W ten sposób wykorzystują drzewka do poprawy bioróżnorodności w zbiornikach wodnych. Takie działanie poprzedziły badania, podczas których naukowcy zatopili 1500 drzewek w Jeziorze Saimiańskim. Przyniosło to pozytywne skutki związane ze zwiększeniem się populacji ryb, a także innych organizmów wodnych.
😴 Podczas snu mózg przetwarza ostatnie doświadczenia i dzięki temu utrwala je w pamięci. Naukowcy chcą wyjaśnić dokładne działanie tego, w jaki sposób nowe wspomnienia nie „nadpisują” dawniejszych. Badania przeprowadzone na myszach wykazały, że nowe i stare wspomnienia są przetwarzane w oddzielnych fazach snu. Może to zapobiegać ich mieszaniu się. Tak samo może działać to również u ludzi.
🌊 W Morzu Bałtyckim odkryto nowy gatunek drapieżnego śledzia, który żywi się małymi rybami, a nie planktonem, tak jak pozostałe, powszechnie znane śledzie – atlantyckie i bałtyckie. Populacja drapieżnego śledzia mogła ewoluować w Bałtyku nawet przez tysiące lat, a przyczyną tego może być łatwy dostęp do małych ryb z powodu braku konkurencji w postaci makreli lub tuńczyka.
🐍 Ukąszenie przez jadowitego węża lub żmiję uszkadza tkanki i może doprowadzić do śmierci. Dzieje się tak za sprawą toksyn znajdujących się w jadzie. Poszukując nowych rozwiązań w leczeniu, naukowcy wykorzystali sztuczną inteligencję do zaprojektowania białek, które potrafią wiązać się z toksynami z jadu i je neutralizować. Przeprowadzone eksperymenty wykazały, że utworzone białka mogą dać bardzo dobrą ochronę, a także w przyszłości zastąpić stosowane do tej pory antytoksyny.
