A A+ A++
Autor: Aleksandra Wojaczek     Publikacja: 22.12.2025

Co naukowego przynosi nam ostatni miesiąc w roku? Oto kilka wybranych newsów. 

Słowa o przyjemnym brzmieniu łatwiej zapadają w pamięć niż te brzmiące szorstko lub nieatrakcyjnie. Badacze sprawdzili to, używając sztucznych słów pozbawionych znaczenia, aby oddzielić wpływ dźwięku od sensu. Okazało się, że najlepiej zapamiętywane były te słowa, które badani uznali za „najpiękniejsze”, co sugeruje, że sam układ dźwięków ma znaczenie dla pamięci. Zależność ta może wpływać na naukę języków, marketing, a nawet na to, które brzmienia przetrwają w językach przyszłości.

 

W kraterze uderzeniowym w Szwecji, powstałym ok. 377 mln lat temu, naukowcy znaleźli żywe mikroby, które produkują metan. To pierwsze bezpośrednie potwierdzenie takiego zjawiska w kraterze uderzeniowym na Ziemi. Wytwarzanie metanu przez organizmy to proces metaboliczny zachodzący w głębokiej biosferze ziemskiej, a odkrycie w Szwecji wzmacnia także hipotezę, że podobne kratery na Marsie mogłyby być potencjalnym siedliskiem prostych organizmów.

 

Naukowcy zauważyli zmiany w DNA niedźwiedzi polarnych z Grenlandii. Rosnące temperatury pobudzają tzw. skaczące geny, czyli mobilne fragmenty DNA, które mogą szybko zmieniać działanie innych genów. Zmiany te oznaczają próbę dostosowania się zwierząt do ocieplającego się klimatu, a co za tym idzie – przetrwania gatunku. Naukowcy podkreślają, że nie oznacza to jednak, że niedźwiedzie są bezpieczne. Nadal należy prowadzić działania ochronne tych zwierząt, a przede wszystkim działać na rzecz zmniejszenia globalnych emisji i wzrostu temperatur.

 

Lodowce w górach Pamiru jako jedne z nielicznych oparły się gwałtownemu topnieniu. Ponadto na tym obszarze w ciągu ostatniego stulecia wrosła ilość opadów, co pozwala na zachowanie lodowca w dobrej „kondycji”. Wśród hipotez wyjaśniających te zjawiska są wyjątkowo zimny klimat panujący w danej przestrzeni lub nawet powstawanie większej ilości pary ze względu na duże wykorzystanie wody w rolnictwie. Naukowcy, badając lód, chcą odkryć „zagadkę” związaną z brakiem topnienia i jednocześnie wykorzystać te informacje do ochrony innych lodowców na świecie.

999808d3-134f-4138-956d-495b47b7905b

© Politechnika Śląska

Polityka prywatności

Całkowitą odpowiedzialność za poprawność, aktualność i zgodność z przepisami prawa materiałów publikowanych za pośrednictwem serwisu internetowego Politechniki Śląskiej ponoszą ich autorzy - jednostki organizacyjne, w których materiały informacyjne wytworzono. Prowadzenie: Centrum Informatyczne Politechniki Śląskiej (www@polsl.pl)

Deklaracja dostępności

„E-Politechnika Śląska - utworzenie platformy elektronicznych usług publicznych Politechniki Śląskiej”

Fundusze Europejskie
Fundusze Europejskie
Fundusze Europejskie
Fundusze Europejskie