Sięgamy gwiazd! Spotkanie z dr. Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim i naukowcami prowadzącymi badania dot. eksploracji kosmosu
W czwartek, 6 listopada, odbyło się spotkanie z polskim astronautą dr. Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim. Wizyta na Politechnice Śląskiej była jednym z punktów ogólnopolskiej trasy technologiczno-naukowej misji IGNIS "Polska sięga gwiazd". W ramach wydarzenia odbyły się również panel dyskusyjny i prezentacje poświęcone eksploracji kosmosu.
Misja IGNIS była pierwszą polską misją na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Dr Sławosz Uznański-Wiśniewski – jako członek załogi AX-4 – przebywał ponad dwa tygodnie w ISS, wykonując badania poświęcone m.in. zdrowiu astronautów, mikrobiomowi, nowym materiałom oraz technologii, w tym wykorzystaniu sztucznej inteligencji.
W czwartek, 6 listopada, Sławosz Uznański-Wiśniewski odwiedził Politechnikę Śląską. Gliwice były jednym z punktów programu ogólnopolskiej trasy technologiczno-naukowej misji IGNIS "Polska sięga gwiazd". Astronauta podczas spotkania opowiedział o przygotowaniu do misji i starcie z przylądka Canaveral, szczegółach technicznych dotyczących kapsuły oraz dokowania w Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, a także o adaptacji fizjologicznej do mikrograwitacji. Część prezentacji była również poświęcona zagadnieniom precyzyjnej komunikacji w centrami kontroli lotów kosmicznych. Nasz astronauta informacje o swoich badaniach przekazywał do niemieckiego centrum kontroli Columbus, znajdującego się w Oberpfaffenhofen w Niemczech. Columbus jest europejskim laboratorium naukowe przeznaczone dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, prowadzonym przez Europejską Agencję Kosmiczną.
Podczas wydarzenia mogliśmy także oglądać zdjęcia wykonane przez Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w ISS. Szczególnie niezwykłe były te wykonane poprzez okno Cupola – moduł obserwacji stacji kosmicznej, który pozwala na obserwację Ziemi i ciał niebieskich oraz podgląd operacji wykonywanych manipulatorem na zewnątrz czy też spacerów kosmicznych.
Spotkanie odbyło się z udziałem przedstawicieli eksperymentów realizowanych podczas misji IGNIS. Dr Mateusz Paliga z Uniwersytetu Śląskiego omówił prace nad projektem AstroMentalHealth badającym dobrostan psychiczny astronautów, ich stan emocjonalny, wydajność pracy i interakcje ze środowiskiem oraz technologią na ISS. Równolegle prowadzono testowano zakres przydatności badań z udziałem astronautów analogicznych. Badania będą mogły być stosowane do pracy np. w załogowych lotach kosmicznych, zawodach wysokiego ryzyka lub aktywności w środowiskach ekstremalnych. Czytaj więcej o eksperymencie AstroMentalHealth.
Prof. Izabela Poprawa z Uniwersytetu Śląskiego zaprezentowała eksperyment Yeast TardigradeGene. Są to badania nad sprawdzeniem możliwości przetrwania zmodyfikowanych genetycznie drożdży z genem niesporczaka w warunkach mirkograwitacji. Drożdże były hodowane na ISS od 28 czerwca do 11 lipca. Aktualnie trwa analiza materiału biologicznego i eksperymentów kontrolnych, które były wykonywane na Ziemi. Czytaj więcej o eksperymencie Yeast Tardigrade Gene.
Podczas dodatkowej części wydarzenia gliwicka firma KP Labs przedstawiła przebieg i efekt prac nad platformą przetwarzania danych LeopardISS, zainstalowaną na ISS, która umożliwia naukowcom, firmom i studentom testowanie i walidację algorytmów sztucznej inteligencji (AI) w warunkach rzeczywistego lotu kosmicznego. Dr Artur Jurkowski z KP Labs zwrócił uwagę na specjalne dostosowanie urządzenia do warunków pracy panujących na stacji. LeopardISS będzie testowany przez pół roku.
Uczestnicy mogli także wysłuchać panelu dyskusyjnego poświęconego nie tylko misji IGNIS, lecz także podejmowaniu działań i odwadze w eksperymentowaniu i eksploracji w różnych obszarach naukowych. W panelu wzięli udział: dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, prof. Izabela Poprawa (Uniwersytet Śląski), dr Mateusz Paliga (Uniwersytet Śląski), prof. Robert Czerwiński (Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki Politechniki Śląskiej), dr inż. Agata Wijata (Wydział Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej, KP Labs), Michał Zachara (KP Labs). Moderatorem był prof. Jakub Nalepa, naukowiec Politechniki Śląskiej oraz KP Labs.
Projekty związane z eksploracją kosmosu, inżynierią kosmiczną oraz innowacyjnymi technologiami zaprezentowali również naukowcy, doktoranci oraz studenci Politechniki Śląskiej.
Dr inż. Magdalena Mrozek, dr inż. Dawid Mrozek z Wydziału Budownictwa oraz członkowie koła naukowego "Budownictwo Pozaziemskie": Sylwia Janota, Anna Gałka, Kuba Szlachta opowiedzieli o badaniach nad materiałami konstrukcyjnymi, które mogą stanowić podstawę baz pozaziemskich. Mowa m.in. o wykorzystaniu geopolimeru do użytku w warunkach pozaziemskich i tworzeniu symulantu regolitu księżycowego. Czytaj więcej o projektach SKN "Budownictwo Pozaziemskie".
Anna Kamińska oraz Agnieszka Bolik-Głuszek we współpracy z prof. Natalią Piotrowską i dr Fatimą Pawełczyk przygotowały prezentację poświęconą "izotopowi z kosmosu", czyli izotopowi węgla 14. Przed uczestnikami odkryły tajniki pracy Laboratorium 14C i Spektrometrii Mas, działającego w Instytucie Fizyki Politechniki Śląskiej, prezentując w jaki sposób naukowcy mogą datować różnego rodzaju materiały organiczne. Czytaj więcej o badaniach Laboratorium 14C i Spektrometrii Mas.
Badania z udziałem analogowych astronautów przeprowadzali naukowcy Wydziału Inżynierii Biomedycznej: prof. Robert Michnik, dr inż. Katarzyna Nowakowska-Lipiec, mgr inż. Anna Miler-Banaś oraz mgr inż. Dobrochna Fryc. Był to projekt poświęcony sprawdzeniu reakcji organizmu na długotrwałą izolację w warunkach zbliżonych do kosmicznych. Badania polegały na mierzeniu różnych parametrów stabilografii – były to m.in. przemieszczenie środka nacisku, prędkość ruchu, zakres wahań. W testach wzięli udział astronauci przebywający na misji analogowej w habitacie Lunares. Czytaj więcej o badaniach.
Naukowcy Politechniki Śląskiej zachęcają do zgłębiania wiedzy odbiorców w różnym wieku. Do udziału w wydarzeniach i projektach poświęconych nowoczesnym technologiom, a także inżynierii kosmicznej zapraszają także najmłodszych. Dzięki temu pokazują ścieżki edukacji i późniejszej kariery, która może być związana ze światem nauki. O aktywnościach i inicjatywach w tym zakresie opowiedzieli dr inż. Aldona Rosner z Filii Politechniki Śląskiej w Rybniku oraz dr inż. Marek Kciuk z Wydziału Elektrycznego. Czytaj więcej o działaniach.
Na kanale YouTube Politechniki Śląskiej jest dostępny zapis transmisji z pierwszej części spotkania z dr. Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim. Oglądaj.
