O popularyzacji i komunikacji nauki w Polsce – debata z udziałem popularyzatorów nauki, dziennikarzy i przedstawicieli szkolnictwa wyższego
Jaki jest stan popularyzacji nauki i komunikacji naukowej w Polsce? Jak te aktywności powinny wyglądać? Co należy zrobić, aby zrealizować związane z nimi plany? Te pytania stały się punktem wyjścia do dyskusji podczas pierwszej debaty „Popularyzacja i komunikacja nauki w Polsce – szanse i wzywania”, odbywającej się 27 marca w Gliwicach.
Stan popularyzacji i komunikacji nauki, dotychczasowe formy tych działań oraz wyzwania i szanse, jakie ze sobą niosą, stały się punktem wyjścia do debaty zorganizowanej 27 marca przez Centrum Popularyzacji Nauki Politechniki Śląskiej oraz Radę Upowszechniania Nauki PAN. Było to pierwsze tego typu wydarzenie poświęcone komunikacji naukowej i upowszechnianiu wiedzy.
W debacie wzięło udział 12 ekspertów: przedstawicieli środowiska akademickiego, popularyzatorów nauki i mediów. Do otwartych dyskusji włączyli się także widzowie obecni w CKS „Mrowisko”. Udział w debacie zgłosili przedstawiciele ponad 20 jednostek z całej Polski: biur komunikacji i PR, szkół wyższych, centrów nauki, jednostek naukowych, a także przedsiębiorstw.
Debatę “Popularyzacja i komunikacja nauki w Polsce” rozpoczęli dr hab. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska, prof. PŚ, oraz prof. dr hab. Tomasz Szapiro.
Pierwszym z tematów podjętych podczas spotkania był zawód popularyzatora nauki. Nad tą problematyką dyskutowali prelegenci pierwszego panelu, moderowanego przez dr hab. Aleksandrę Ziembińską-Buczyńską, prof. PŚ:
- dr Tomasz Rożek (Nauka To Lubię),
- Michał Szydłowski (Pan Korek Laboratorium),
- Elżbieta Pogoda (Labiq, Stowarzyszenie Rzecznicy Nauki),
- Natalia Osica (pro science).
Uczestnicy dyskutowali o realizowanych przez nich działaniach i sposobach upowszechniania wiedzy, a także dotarcie do odbiorców. Ponadto omówili możliwości zdefiniowania zawodu popularyzatora nauki.
Dyskusji został poddany również ważny aspekt działań związanych z upowszechnianiem wiedzy i komunikacją naukową – współpraca naukowców z dziennikarzami. W panelu poruszono również zagadnienia związane z rolą dziennikarstwa naukowego oraz tworzeniem informacji poświęconych działaniom naukowców. W panelu „Nauka i media”, moderowanym przez red. Jarosława Juszkiewicza (Planetarium Śląskie), wzięli udział:
- Anna Ślązak (Nauka w Polsce, redakcja naukowa PAP),
- Piotr Kieraciński (Forum Akademickie),
- Katarzyna Głuch-Juszkiewicz (Polskie Radio, podcast „Nauka każdego dnia”).
Uczelnie – obok zadań związanych z ich dwoma misjami: badaniami naukowymi oraz dydaktyką – podejmują współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Informowanie o działalności środowiska akademickiego nie mogłoby odbyć się bez opracowanych strategii komunikacji naukowej, pozwalającej dotrzeć m.in. do mieszkańców regionu, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych. Coraz więcej jednostek naukowych i uczelni podejmuje również konkretne działania upowszechniające naukę w sposób dopasowany do różnych profilów odbiorców. Służą temu na przykład kanały komunikacji lub też narzędzia, do których można zaliczyć publikacje w mediach społecznościowych, podcasty lub wideoblogi, prowadzone przez centra komunikacji czy też biura prasowe uczelni i ośrodków naukowych.
Gośćmi panelu „Akademicka popularyzacja nauki”, moderowanego przez red. Iwonę Flanczewską-Rogalską, byli:
- Arkadiusz Mężyk (rektor Politechniki Śląskiej i przewodniczący KRASP),
- Iwona Hofman (przewodnicząca Rady Towarzystw Naukowych PAN),
- Paweł Golik (przewodniczący Rady Upowszechniania Nauki PAN),
- Anna Korzekwa-Józefowicz (ekspertka ds. Komunikacji, Narodowe Centrum Nauki).
Debata „Popularyzacja i komunikacja nauki w Polsce” była okazją do podsumowania dotychczasowych działań w obrębie upowszechniania wiedzy i komunikacji naukowej, a także do określenia, z czym w najbliższej przyszłości będą musieli zmierzyć się popularyzatorzy nauki, dziennikarze, a także przedstawiciele szkół wyższych. Była też możliwością wymiany doświadczeń oraz dobrych praktyk i spojrzenia z szerszej perspektywy na zadania podejmowane przez różne jednostki zajmujące się popularyzacją nauki.
