Katedra Elektrotechniki i Informatyki Wydział Elektryczny

Noc Naukowców 2025

W dniu 11 października odbyła się kolejna edycja Nocy Naukowców Politechniki Śląskiej – największego i zarazem najważniejszego wydarzenia popularnonaukowego Uczelni.

Pracownicy naszej Katedry przy wsparciu studentów przygotowali pięć wydarzeń, które cieszyły się dużą popularnością wśród uczestników. W nastrój Nocy Naukowców wprowadzał już na wejściu wyjątkowy wystrój portierni w budynku B Wydziału Elektrycznego przygotowany przez Pana Alfreda – to była dobra zapowiedź tego, co czekało na uczestników dalej …

Cudze chwalicie, Fryzego nie znacie…

dr inż. Anna Piwowar (koordynator), mgr Daria Wojtasz, dr inż. Piotr Holajn, dr inż. Rafał Setlak, dr inż. Marcin Szczygieł, dr hab. inż. Dariusz Grabowski, prof. PŚ 

Czy kiedykolwiek marzyliście o podróży w czasie? Uczestnicy wyjątkowego wydarzenia mieli taką okazję – przenieśli się do lat 40. XX wieku i zajrzeli do gabinetu samego Profesora Stanisława Fryzego! Zrekonstruowane z niezwykłą dbałością o szczegóły wnętrze, historyczne eksponaty oraz oryginalne przyrządy pomiarowe pozwoliły poczuć ducha epoki i zrozumieć, jak rodziły się fundamenty współczesnej elektrotechniki.

Na oryginalnym biurku Profesora „ożyły” jego legendarne notatki dotyczące teorii mocy. Ściany ozdobiły rękopisy, publikacje oraz portret Profesora, które przeniosły uczestników w świat jego badań i pasji naukowej.

Kulminacyjnym punktem wydarzenia był niezwykły wykład samego Profesora – odtworzony na wielkim ekranie dzięki technologii sztucznej inteligencji. Publiczność mogła usłyszeć Profesora Fryzego, jak opowiada o swoich przełomowych koncepcjach, które na zawsze zmieniły elektroenergetykę. Oprócz tego uczestnicy obejrzeli film ukazujący, co wspólnego ma Profesor Fryze z ... krową – nietypowym, ale niezwykle trafnym symbolem jego obecności w Gliwicach.

To było nie tylko widowisko, ale prawdziwe spotkanie z historią i geniuszem nauki – pełne emocji, inspiracji i szacunku dla dziedzictwa wielkiego uczonego.

Fryze Reloaded – Active Power Unlocked!

dr inż. Anna Piwowar (koordynator), dr inż. Krzysztof Sztymelski, dr inż. Dawid Buła, dr inż. Marcin Fice

Czy teoria mocy Fryzego to tylko przestarzały temat z pożółkłych podręczników elektrotechniki? Absolutnie nie! Podczas tego wydarzenia uczestnicy mogli przekonać się, że dziedzictwo Profesora Fryzego wciąż żyje i doskonale łączy się z nowoczesnymi odbiornikami i technologiami pomiarowymi.

Za pomocą analizatora jakości energii PQM pokazano, jak teoria sprzed niemal wieku wpisuje się w realia XXI wieku i dlaczego nadal stanowi klucz do zrozumienia przepływu energii w układach elektrycznych. W trakcie warsztatów uczestnicy wykonali pomiary różnych układów obciążeń, obserwując, jak zmieniają się wartości mocy czynnej, biernej i pozornej, a także jak zniekształcenia prądu i napięcia wpływają na wynik pomiaru.

W przystępny, sposób wyjaśniono, czym różni się moc czynna – ta, która faktycznie wykonuje pracę – od mocy biernej, która nie zamienia się w energię użyteczną, ale jest niezbędna do działania urządzeń elektrycznych. Uczestnicy zobaczyli też, że moc bierna może mieć dwa oblicza: pojemnościowe i indukcyjne, a jej zachowanie staje się jeszcze bardziej interesujące, gdy prąd jest odkształcony od sinusoidalnego kształtu. Właśnie wtedy teoria Fryzego okazuje się niezastąpiona – pozwala precyzyjnie opisać, co naprawdę dzieje się w obwodzie i rozróżnić, gdzie energia jest przekazywana, a gdzie tylko „krąży” między źródłem a odbiornikiem.

Jak roboty widzą nasz świat?

dr inż. Piotr Zientek (koordynator), dr hab. inż. Sebastian Berhausen, prof. PŚ, dr inż. Marcin Fice, dr inż. Roman Niestrój, dr inż. Bożena Wieczorek, studenci członkowie SKN SEP: Kamil Pfeifer (Wydział Elektryczny), Wojtek Kusiakiewicz (Wydział Elektryczny) oraz Michał Zientek (Wydział AEI)  

„Jak roboty widzą nasz świat?” to wydarzenie interaktywne, prezentujące roboty edukacyjne MakeBlock mBot, LEGO® MINDSTORMS® NXT 2.0 i EV3. Wykorzystując autorskie programy i pomysły na zabawę z robotami pokazano, że technika jest zabawna, intrygująca i pasjonująca. Wydarzenie utrzymane było w duchu metodologii STEM (Science, Technology, Engineering, Math), więc jego najważniejszym aspektem było bezpośrednie zaangażowanie uczestników. Podczas obecnej edycji wydarzenia zaprezentowano robota z serii MakeBlock, którego nazwano robotem sprzątającym. Robot ten porządkuje swoje otoczenie i wyrzuca do śmietnika wszystkie pozostawione tam przedmioty. Podczas wydarzenia można było samodzielnie podać mu przedmiot do posprzątania. Ważną rolę podczas wydarzenia odgrywały również roboty-zwierzęta i roboty-pojazdy, którymi można było samodzielnie sterować i z bliska obserwować ich reakcję na sygnały z otoczenia. Uczestnicy zaangażowani byli również w grę interaktywną z robotem Tribot.

Świat wydruków 3D

dr inż. Piotr Zientek (koordynator), dr inż. Tadeusz Białoń oraz student członek SKN SEP Amos Siekierka

W czasie wydarzenia zaprezentowano możliwości praktycznego wykorzystania drukarek 3D. W formie prezentacji multimedialnej pokazano, że otwierają one przed projektantami wiele nowych możliwości. Przedstawiono budowę drukarki 3D i jej podstawowe elementy składowe oraz praktyczne możliwości wykorzystania różnych typów filamentu. W dalszej części przedstawiono proces tworzenia pliku G-code pozwalającego na wykonanie wydruku 3D. Uczestnicy wydarzenia mogli również podziwiać możliwości drukarek 3D. Można było zobaczyć między innymi takie obiekty jak: wieża Eiffla, Łuk Triumfalny (Paryż), krzywa wieża w Pizie, katedra Notre-Dame, katedra Sagrada Familia, wieża zegarowa Chiang Rai oraz Pałac Kultury i Nauki.

Krok po kroku z mikroprocesorem – zobacz, jak wykonuje Twój program

dr inż. Andrzej Sikora (koordynator), dr inż. Rafał Brociek (Wydział Matematyki Stosowanej)

Prezentowane stanowisko pozwala na uzyskanie pozornego obrazu dzięki wykorzystaniu efektu stroboskopowego. Efekt stroboskopowy został krótko przedstawiony przed prezentacją stanowiska. Uczestnicy zostali zapoznani z budową i zasadą działania stanowiska, następnie mogli obserwować powstały pozorny obraz.

GALERIA: