Problem Based Learning
Czym jest PBL?
Problem Based Learning to jedna z metod kształcenia polegająca na skonfrontowaniu studentów z konkretnymi sytuacjami problemowymi związanymi z ich przyszłym życiem zawodowym oraz społecznym, przy jednoczesnym poszerzaniu i zdobywaniu nowej wiedzy. Metoda ta jest najczęściej wykorzystywana podczas zajęć laboratoryjnych lub projektowych, ale również podczas ćwiczeń tablicowych i wykładów inicjując kontakt ze słuchaczem i skonfrontowaniem go z jego dotychczasową wiedzą.
Student pozostaje w centrum zainteresowania nabywając przy tym nowej wiedzy i umiejętności poprzez doświadczanie, rozwiązywanie otwartych problemów. Wykazuje znaczną samodzielność w myśleniu, szukaniu rozwiązań, formułowaniu pytań pomocniczych, stosowaniu pogłębionego researchu, itd.
Student ma możliwość indywidualnego podejścia do danego zadania (problemu) oraz wypracowania własnej, skutecznej ścieżki i sposobu do jego rozwiązania, które następnie prezentuje w grupie i konfrontuje ze stanowiskiem uczestników projektu. Poprzez konieczność pracy w grupie doskonali kompetencje miękkie potrzebne do pracy w zespole, umiejętność argumentacji, zawierania kompromisów oraz umiejętności dochodzenia do konsensusu. W procesie pracy nad projektem bazującym na PBL można również nabyć umiejętności związane z planowaniem samodzielnej pracy, skoncentrowanej na konkretnym zagadnieniu.
PBL stawia wykładowcę w roli:
- mentora / tutora wspierającego aktywności studentów,
- eksperta nadzorującego pracę nad projektem przy jednoczesnym pozostawieniu uczestnikom projektu pola do samodzielnych poszukiwań oraz innowacyjnych rozwiązań.
Do czego przydatny jest PBL?
Problem Based Learning pomaga studentowi w:
- zdobywaniu praktycznych umiejętności potrzebnych do rozwiązania danego problemu
- trenowaniu samodzielnego myślenia i kreatywności
- rozwijaniu kompetencji społecznych, pokonywania trudności, delegowania zadań, odpowiedzialności za wykonaną pracę
- celowym poszerzaniu wiedzy w konkretnej dziedzinie
- formułowaniu własnych pytań, analizie i krytycznym podejściu do poznawanych treści,
- szukaniu odpowiedzi i rozwiązań do stawianych problemów
- doskonaleniu umiejętności wyszukiwania i przetwarzania informacji oraz łączenia wiedzy z rozwiązywaniem zadań
- nauce podejmowania decyzji i wyciągania wniosków oraz bezpośredniego ponoszenia konsekwencji podejmowanych decyzji
- doskonaleniu umiejętności pracy w zespole, otwartości na pomysły innych uczestników projektu, terminowości i odpowiedzialności za powierzone zadania
- rozwijaniu umiejętności argumentacji,
- wykorzystywaniu nowoczesnych narzędzi do prac projektowych i przedstawiania wyników pracy oraz wystąpień publicznych,
- uczeniu się efektywnej pracy angażującej różne zmysły, ponieważ materiał może być prezentowany w formie tekstów, obrazów (np. infografiki), materiałów audio
i wideo, które odpowiadają różnym preferencjom uczenia się
Główne etapy PBL
- Organizowanie sytuacji problemowych i formułowanie samych problemów
- Indywidualne lub grupowe rozwiązywanie problemów przez studentów
- Weryfikacja otrzymanych rozwiązań
- Systematyzowanie, utrwalanie i stosowanie nowo nabytej wiedzy i umiejętności
w działaniach praktycznych
"Narzędzia" wykorzystywane w Problem Based Learning
Project Based Learning jako wspomaganie metody Problem Based Learning
W naszej Katedrze prowadzimy także wybrane zajęcia w formule Project Based Learning, m.in. na kierunku Inżynieria Ogólna.
Studenci uczą się poprzez aktywne zaangażowanie w trwające określony czas projekty naukowe, podczas których rozwiązują rzeczywiste problemy. Kształcenie oparte na projektach rozwija wiedzę merytoryczną, umiejętności krytycznego myślenia, uwalnia kreatywną energię wśród studentów i nauczycieli akademickich oraz uczy pracy zespołowej w interdyscyplinarnych grupach.
Struktura przebiegu projektu PBL:
- Podział na grupy robocze
- Zapoznanie się z zadaniem
- Analiza i zdefiniowanie problemu
- Zebranie posiadanej wiedzy
- Zidentyfikowanie nowej wiedzy, narzędzi oraz źródeł
- Ustalenie "celów naukowych"
- Rozdzielenie pracy
- Ustalenie terminów
- Indywidualna praca nad wyznaczonymi tematami
- Spotkania dotyczące zdobytych informacji i rozdzielenie nowych zadań
- Połączenie posiadanej i nowo zdobytej wiedzy
- Wspólna praca nad rozwiązaniami problemu
- Określenie najlepszego rozwiązania i przygotowanie prezentacji
- Prezentacja wyników projektu
- Ewaluacja i informacja zwrotna od wszystkich uczestników i opiekuna
- Refleksja nad optymalizacją pracy
Przykład tematyki projektu PBL realizowanego przez studentów studiów stacjonarnych I stopnia kierunku Energetyka
Źródła: W.Okoń; Centrum e-Learningu i Innowacyjnej Dydaktyki AGH
