Start - Dla kandydata – Inżynieria Biomedyczna - Projekt AfterCovid-artykuł25

dr inż. Katarzyna Nowakowska-Lipiec
“Aktywne krzesła – czy mogą być pomocą dla osób prowadzących siedzący tryb życia?“
Siedzący tryb życia jest bez wątpienia zmorą współczesnych czasów. Siedzimy w pracy, w biurze przed komputerem, w szkole, na uczelni, w samochodzie, a sporo osób w pozycji siedzącej spędza również swój czas wolny. Pandemia COVID-19 niewątpliwe sprawiła, że ludzie znacznie ograniczyli aktywność fizyczną, a znacząco wzrosła liczba godzin spędzanych w pozycjach statycznych. Długotrwały brak aktywności fizycznej niesie za sobą negatywne skutki, zarówno wpływając na nasze zdrowie jak i samopoczucie. Brak aktywności fizycznej obniża jakość naszego życia. Co więcej, mózg człowieka, podobnie jak mięśnie szkieletowe, potrzebuje regularnej stymulacji, aby prawidłowo funkcjonować [2]. Badania naukowe wskazują, że aktywność fizyczna dzieci wspomaga proces uczenia się [4]. Prawidłowy poziom aktywności fizycznej może również pozytywnie wpływać na procesy poznawcze, bowiem ćwiczenia ruchowe prowadzą do zwiększenia dopływu krwi i tlenu do mózgu, wzrostu poziomu noradrenaliny i endorfin. Aktywność fizyczna poprawia nastrój, zmniejsza poziom stresu oraz prowadzi do zwiększenia poziomu czynników powodujących tworzenie nowych komórek nerwowych i połączeń pomiędzy nimi [2, 4]. W aspekcie nauki i pracy w pozycji siedzącej, najbardziej korzystne byłoby wykonywanie ćwiczeń ruchowych przed lub w trakcie ich trwania. Nowatorskim podejściem jest wykorzystanie aktywnych krzeseł, zaprojektowanych tak, by inspirować ruch i wiercenie.
Aktywne krzesła są zaprojektowane tak, aby pozwolić osobie siedzącej na wykonywanie rozmaitych ruchów np. kołysania, przechylania, obracania. Cechą charakterystyczną aktywnych krzeseł jest pewien dopuszczalny poziom niestabilności, który uzyskano poprzez wprowadzenie do konstrukcji rozwiązań wykorzystujących: piłki gimnastyczne, sferyczne podstawy, bieguny, sprężyny oraz przeróżne mechanizmy montowane przy siedzisku, umożliwiające jego ruch. Stosowanie aktywnych krzeseł powinno aktywizować układ mięśniowy i zwiększać ruchomość całego ciała podczas siedzenia. Prowadzone dotychczas badania naukowe związane z efektywnością stosowania aktywnych krzeseł nie dają jednoznacznej odpowiedzi. Część prac nie wskazuje istotnych zmian w aktywności mięśni tułowia podczas siedzenia na aktywnych krzesłach w odniesieniu do siedzenia statycznego [3]. Inne prace naukowe potwierdzają, że stosowanie aktywnych krzeseł prowadzi do wzrostu aktywności mięśni tułowia oraz pozytywnie wpływa na poprawę postawy ciała [1, 6] oraz powoduje zwiększenie wydatku energetycznego [5]. Niejednoznaczne wyniki wskazują, że badania ruchu na aktywnych krzesłach powinny być tematem kolejnych eksperymentów. Podkreślić należy, że nie wskazano dotychczas negatywnych skutków stosowania krzeseł aktywnych.
Aktywne krzesła mogą być urozmaiceniem podczas nauki czy pracy w pozycji siedzącej, należy jednak pamiętać, że nie zastąpią aktywności ruchowej, takiej jak pływanie, spacer, bieganie czy jazda na rowerze.

Rys.1. Przykłady aktywnych krzeseł dostępnych na rynku.
Bibliografia
- Domeika, A., Alcknaitė-Dambrauskienė, I., Grigas, V., Kazlauskienė, K., Saučiūmaitė, V., Krutulytė, G. (2018). The Effect of Prolonged Sitting on Different Unstable Chairs on Trunk Muscles Activity and Posture for Individuals with Sedentary Work. International Conference BIOMDLORE.
- Nowakowska, K., Zadoń, H., Michnik, R., Mitas, A. (2019). Konsekwencje siedzącego trybu życia polskich uczniów – czy ratunkiem będą aktywne krzesła? Journal of Education, Technology and Computer Science. Published online 2019:141–145. doi:10.15584/eti.2019.3.20
- O’Sullivan, K., O’Sullivan, P., O’Keeffe, M., O’Sullivan, L., Dankaerts, W. (2013). The Effect of Dynamic Sitting on Trunk Muscle Activation: A Systematic Review. Applied Ergonomics, 44(4), 628–635
- Singh, A., Uijtdewilligen, L., Twisk, J.W.R., van Mechelen, W., Chinapaw, M.J.M. (2012). Physical Activity and Performance at School. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 166(1), 49–55
- Synnott, A., Dankaerts, W., Seghers, J., Purtill, H., O’Sullivan, K. (2017). The Effect of a Dynamic Chair On Seated Energy Expenditure. Ergonomics, 60(10), 1384–1392.
- Szurmik, T., Kurzeja, P., Bibrowicz, K., Hadlich, R. (2016). Ocena wpływu stosowania ćwiczeń równoważnych, przy użyciu zestawu mebli „Kivak”, na poprawę wybranych wskaźników stabilometrycznych u 7-letnich dzieci. Journal of Education, Health and Sport, 6(12), 424–440.

Serce ma się tylko jedno! Dołącz do Naszego wykładu popularno-naukowego, gdzie dowiesz się jak sztuczne serce, może dać nam “nowe życie”.
Zapraszamy na wykład popularno-naukowy już 26. maja. Dołącz do Nas za pośrednictwem platformy ZOOM (identyfikator spotkania: 932 6745 2017, kod dostępu: 007971) lub zobacz transmisję wydarzenia na Youtube.

Z przyczyn niezależnych styczniowy wykład na temat ,,Sztuczne serce – wczoraj, dziś, ale czy jutro?” jest przełożony na późniejszy termin.