Start - Dla kandydata – Inżynieria Biomedyczna - Projekt AfterCovid-artykuł4

dr inż. Katarzyna Nowakowska-Lipiec
“Sarkopenia – cichy zabójca mobilności osób starszych”
Postęp medycyny oraz rozwój społeczno-gospodarczy pozwolił na wydłużenie długości życia ludzi. Jednak postępujące zmiany cywilizacyjne powodują, że ostatnie lata życia są często latami życia w niepełnosprawności. Według raportu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej z 2019 roku, poważnie lub niezbyt poważnie ograniczona zdolność do wykonywania codziennych czynności (trwająca od co najmniej 6 miesięcy) dotyczyła w 2019 r. 45,4% osób starszych w Polsce [3]. Analitycy GUS wskazują, iż od 2009 r. obserwowany jest systematyczny wzrost oczekiwanej długości trwania życia w zdrowiu (HLY65) w Polsce [2]. Niepełnosprawność w ostatnich latach życia jest wynikiem starzenia się organizmu, m.in. postępującej sarkopenii.
Sarkopenia to postępująca wraz z wiekem utrata masy mięśniowej, ich funkcji i siły [5]. W 2016 roku sarkopenia uznana została za jednostkę chorobową (uwzględniona w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10-MC; otrzymała kod: M62.84).
Proces zmniejszanie się masy mi eśniowej rozpoczyna się po 30 roku życia, do 50tki następuje powoli, później znacznie przyspiesza. Szacuje się, że pomiędzy 50 a 60 rokiem życia człowiek traci około 1-1.5% masy mięśniowej rocznie, natomiast po 60 roku życia – 3% rocznie [1, 8].
Typowymi objawami sarkopenii są: osłabienie mięśniowe, niska wytrzymałość na wysiłek, szybkie męczenie się i zaburzenia równowagi. Chorym często towarzyszy chudnięcie, choć wyjątkiem jest otyłość sarkopeniczna [6]. Do otyłości sarkopenicznej dochodzi w wyniku szybkiej utraty masy tkanki mięśniowej, przy równoczesnym zwiększeniu lub zachowaniu masy tkanki tłuszczowej. Towarzyszy jej znaczny spadek siły [5]. Typowe objawy sarkopenii niosą za sobą szereg innych następstw, powodując m.in. osłabienie przepony, trudności z oddychaniem i defekacją, zaburzenia termoregulacji organizmu, obniżenie odporności. Powikłaniem sarkopenii jest również rozwój osteoporozy [6].
Spadek masy mięśni, a tym samym spadek siły mięśniowej skutkuje pogorszeniem stanu funkcjonalnego oraz sprawności fizycznej. Osłabienie mięśniowe powoduje zaburzenia równowagii i zaburzenia koordynacji ruchowej. Sarkopenia jest przyczyną zaburzenia mobilności osób starszych, zwiększa ryzyko kalectwa, złamań, a nawet przedwczesnej śmierci. Obecność sarkopenii znacznie zwiększa ryzyko upadków [4]. Przypadłość ta jest powszechna i staje się coraz bardziej niebezpieczna ze względu na fakt, iż większość wysokorozwiniętych krajów to populacje starzejące się. Obecność sarkopenii u osób starszych zwiększa częstość hospitalizacji, niejednokrotnie wymaga zapewnienia im opieki długoterminowej, np. w domach opieki, zakładach opiekuńczo-leczniczych, co w konsekwencji jest dużym obciążeniem budżetu systemu ochrony zdrowia [6].
Trudno jest jednoznacznie wskazać przyczyny sarkopenii. Wiadomo jednak, że nie jest wyłącznie naturalną konsekwencją starzenia, może być spowodowana również innymi chorobami lub być wynikiem niezdrowego stylu życia. Sarkopenia wtórna może pojawić się u osób o niskiej aktywności fizycznej, nałogowo palących papierosy lub którym towarzyszą inne choroby takie jak: cukrzyca, insulinoodporność, osteoporoza i otyłość. Częściej na sarkopenię chorują mężczyźni niż kobiety, wpływ może mieć również niska masa urodzeniowa. Jeżeli pojawia się bez żadnej wyraźnej przyczyny i wynika wyłącznie z wieku nosi określenie sarkopenii pierwotnej [7].
Niestety sarkopenii nie można całkowicie wyleczyć. Można jedynie hamować postęp choroby i łagodzić jej objawy poprzez odpowiednią ilość aktywności fizycznej, fizjoterapię oraz wprowadzając prawidłową, zbilansowaną dietę [6].
Bibliografia
- Barajas-Galindo D.E., et al.: Efectos del ejercicio físico en el anciano con sarcopenia. Una revisión sistemática. Endocrinología, Diabetes y Nutrición, 2021, 68(3): 159-169.
- Główny Urząd Statystyczny, Trwanie życia w zdrowiu w Polsce w latach 2009-2019 (https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/trwanie-zycia-w-zdrowiu-w-polsce-w-latach-2009-2019,4,1.html).
- Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za 2019 r (https://www.gov.pl/web/rodzina/informacja-o-sytuacji-osob-starszych-w-polsce-za-rok-2019 ).
- Moreland J.D., et al.: Muscle Weakness and Falls in Older Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of the American Geriatrics Society, 2004, 52(7): 1121-1129.
- Santilli V. et al.: Clinical definition of sarcopenia. Clinical Cases in Mineral and Bone Metabolism, 2014, 11(3): 177-180.
- Strzelecki A., Ciechanowicz R., Zdrojewski Z., Sarkopenia wieku podeszłego, Gerontologia Polska, 2011; 19, 3-4: 134-145.
- Vergara-Fernandez O., Trejo-Avila M., Salgado-Nesme N.: Sarcopenia in patients with colorectal cancer: A comprehensive review. World Journal of Clinical Cases, 2020, 8(7): 1188-1202.
- Walston J.D.: Sarcopenia in older adults. Current opinion in rheumatology, 2012, 24(6): 623-627.

Serce ma się tylko jedno! Dołącz do Naszego wykładu popularno-naukowego, gdzie dowiesz się jak sztuczne serce, może dać nam “nowe życie”.
Zapraszamy na wykład popularno-naukowy już 26. maja. Dołącz do Nas za pośrednictwem platformy ZOOM (identyfikator spotkania: 932 6745 2017, kod dostępu: 007971) lub zobacz transmisję wydarzenia na Youtube.

Z przyczyn niezależnych styczniowy wykład na temat ,,Sztuczne serce – wczoraj, dziś, ale czy jutro?” jest przełożony na późniejszy termin.