Historia Wydziału Chemicznego Politechniki Śląskiej rozpoczęła się 75 lat temu. Biorąc pod uwagę wiekowe tradycje niektórych wyższych uczelni, może wydawać się to historią bardzo krótką. Jednakże, gdy zamyślimy się nad faktem, że w tym to czasie, bezpośrednio po zakończeniu II Wojny Światowej utworzono Wydział od podstaw i doprowadzono do znaczącej jego pozycji, a rzesza prawie dziewięciu tysięcy absolwentów z tytułem magistra inżyniera lub inżyniera oraz ponad sześćset osób z tytułem doktora, ponad sto dwadzieścia z tytułem doktora habilitowanego i ponad pięćdziesięciu z tytułem profesora uzyskanym na Wydziale służyło i służy dalej w tworzeniu nowych materialnych i niematerialnych wartości, docenimy wagę tych 75. lat.

Chociaż dekret Krajowej Rady Narodowej z 24 maja 1945 roku wymienia utworzenie tylko wydziałów: mechanicznego, elektrycznego, inżynieryjno – budowlanego i hutniczego, to jednak już 1 czerwca 1945 roku rozpoczął się pierwszy semestr zajęć na Wydziale Chemicznym. Oficjalnie Wydział został powołany do życia na podstawie rozporządzenia Ministra Oświaty z dnia 24 grudnia 1945 roku, z mocą obowiązującą od 1 października tegoż roku. Zajęcia dla pierwszego semestru rozpoczęły się już w Krakowie od wiosny 1945 roku, gdzie gromadzili się byli studenci, absolwenci i profesorowie przedwojennych politechnik, głównie Politechniki Lwowskiej. Z dniem 1 października zajęcia rozpoczęto w Gliwicach. Jako pierwsze rozpoczęły działalność Katedry: Chemii Organicznej, Technologii Chemicznej Organicznej, Chemii Nieorganicznej, Technologii Chemicznej Nieorganicznej, Inżynierii Chemicznej, Maszynoznawstwa Chemicznego, Technologii Chemicznej Węgla, Technologii Nafty i Paliw Płynnych, Technologii Chemicznej Przemysłu Rolnego, Chemii Fizycznej, Fizyki, Matematyki, Mineralogii i Geologii oraz Naukowej Organizacji Pracy. Ale to nie nazwy Katedr, czy mury pierwszego budynku Wydziału przy ul. Ks. M. Strzody są tu najważniejsze lecz ludzie, którzy tworzyli w nich ówczesną rzeczywistość. Los zrządził, że od pierwszych dni istnienia, trzon kadry dydaktycznej i pomocniczej Wydziału, jak zresztą całej Politechniki Śląskiej, stanowili byli pracownicy i studenci Politechniki Lwowskiej. Nazwiska pierwszych profesorów: Wiktora Jakóba, Edwarda Suchardy, Michała Śmiałkowskiego, Stanisława Bretsznajdera, Wacława Leśniańskiego, Adolfa Joszta, Tadeusza Hoblera, Mariana Kamińskiego dzisiejszy student zna z tablic pamiątkowych wbudowanych w holu głównego budynku Wydziału oraz z autorstwa licznych podręczników, z których i dzisiaj się uczy. Zespół profesorów, który tworzył Wydział Chemiczny należał do najwybitniejszych w Polsce. Obok nich Wydział tworzyli oddani pracy asystenci, laboranci i studenci.

W pierwszym roku na studia na Wydziale przyjęto 400. studentów. Odbywały się głównie wykłady według programu Politechniki Lwowskiej. Po heroicznej pracy i wysiłku w zdobywaniu przyrządów i odczynników w zniszczonych wojną zakładach we Wrocławiu, Krakowie oraz na terenach podsudeckich, prof. Wiktor Jakób wraz z wspwspółpracownikami uruchomił pierwsze laboratorium 29 stycznia 1946 roku. Wśród ówczesnych współpracowników Profesora wymienić należy inż. Czesławę Troszkiewicz, inż. Tadeusza Pukasa, inż. Kazimierę Grabińską, inż. Marię Kulawikową, Tymoteusza Kajzera, Stanisława Szpaka i Adama Balasa.

Tak ukształtowały się korzenie Wydziału . W latach następnych powstały dalsze Katedry: Elektrochemii Technicznej i Elektrometalurgii (1951), Ceramiki (1953), Technologii Organicznych Powłok Ochronnych (1959, Ciężkiej Syntezy Organicznej (1964), Aparatury Chemicznej (1965). Niektóre z katedr przeniesione zostały, głównie w roku 1951, na inne wydziały Politechniki. Dotyczyło to Katedr: Fizyki, Mineralogii i Geologii, Technologii Przemysłu Rolnego, Naukowej Organizacji Pracy oraz Inżynierii Chemicznej, która jednak w 1966 roku wróciła na macierzysty Wydział Chemiczny.

W wyniku historycznych wydarzeń marcowych w 1968 roku nastąpiły duże zmiany organizacyjne na Wydziale Chemicznym, jak w całej Politechnice Śląskiej. Do Wydziału przyłączono katedry o profilu chemicznym z innych wydziałów tworząc nową Katedrę Chemii Analitycznej i Ogólnej. Katedry istniejące na Wydziale połączono w duże jednostki organizacyjne nazwane w 1971 roku instytutami. Dawne katedry przekształcono w zakłady w nowych Instytutach. Istniało 6 Instytutów: Chemii i Technologii Organicznej, Chemii i Technologii Nieorganicznej, Chemii Analitycznej i Ogólnej, Fizykochemii i Technologii Polimerów, Technologii Chemicznej Węgla i Ropy Naftowej oraz Inżynierii Chemicznej i Budowy A

paratury. Tak ukształtowana struktura organizacyjna pozostała zasadniczo do 31.08.2003 roku. Jedynie w miarę upływu czasu, zmian kadry i przepisów, część mniejszych jednostek przyjęła nazwę katedr. 1.09.2003 roku wprowadzono jednolity, podział organizacyjny. Na Wydziale działa obecnie 5 następujących Katedr:

• Katedra Chemii Nieorganicznej, Analitycznej i Elektrochemii
• Katedra Chemii Organicznej, Bioorganicznej i Biotechnologii
• Katedra Inżynierii Chemicznej i Projektowania Procesowego
• Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów
• Katedra Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii

Studenci rozpoczynający naukę w XXI wieku widzą Wydział Chemiczny rozbudowany, odnowiony, dysponujący pięcioma budynkami, trzema dużymi audytoriami, w tym dwoma nowymi, nowym wydziałowym laboratorium komputerowym, nową – reprezentacyjną salą Rady Wydziału . Widzą ten Wydział wśród zieleni zadbanych trawników, nowych parkingów. Tylko ogromne kasztany rosnące od dziesięcioleci na podwórzach pierwszych budynków przy ul. Ks. M. Strzody nazwanych dziś Szarą i Czerwona Chemią, od koloru ich elewacji, pamiętają pierwsze lata kształtowania się korzeni Wydziału Chemicznego. Ponieważ pamięć ludzka jest zawodna, dlatego utrwalamy w tych krótkich słowach początki Wydziału Chemicznego Politechniki Śląskiej.