Z wielkim żalem zawiadamiamy, że 11 czerwca 2025 roku w wieku 73 lat, zmarł śp. dr inż. Franciszek Gramatyka, doc. PŚ, długoletni pracownik Zespołu Kotłów i Wytwornic Pary z Katedry Maszyn i Urządzeń Energetycznych Politechniki Śląskiej.

Msza święta zostanie odprawiona w dniu 14 czerwca 2025 roku o godz. 13:00 w kościele św. Jadwigi w Gliwicach-Brzezince. Ostatnie pożegnanie nastąpi bezpośrednio po Mszy świętej na cmentarzu parafialnym w Gliwicach-Brzezince.

Franciszek Gramatyka urodził się 11 maja 1952 roku w Sarzynie. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego w Nowej Sarzynie w 1971 roku uzyskał świadectwo dojrzałości i rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Energetycznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach, które ukończył w 1976 roku z wynikiem bardzo dobrym i uzyskał dyplom magistra inżyniera mechanika o specjalności Maszyny i Urządzenia Energetyczne na kierunku dyplomowania: kotły parowe i siłownie. Podczas studiów pracował w Zrzeszeniu Studentów Polskich ZSP.

Franciszek Gramatyka pracował w Politechnice Śląskiej - od asystenta stażysty (1976), poprzez asystenta, starszego asystenta naukowo-dydaktycznego, adiunkta naukowo-dydaktycznego do docenta (od 2008), początkowo w samodzielnym Zakładzie Kotłów i Wytwornic Pary następnie w Instytucie Kotłów i Siłowni Jądrowych, od 1983 w Zakładzie Kotłów i Wytwornic Pary Instytutu Maszyn i Urządzeń Energetycznych. W latach 1978-1980 był współzałożycielem i sekretarzem Uczelnianej Rady Młodych Pracowników Nauki. Był absolwentem (1977) „Poznańskiej SORbony"- Szkoły Oficerów Rezerwy w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Pancernych w Poznaniu; następnie do 1986 r. wykładowcą w Szkole Podoficerskiej i zmobilizowanym dowódcą kompanii rezerwy w pułku czołgów w Gliwicach (JW2719).

Stopień naukowy doktora nauk technicznych w dyscyplinie budowa i eksploatacja maszyn, uzyskał po publicznej obronie pracy doktorskiej „Analiza procesu narzutu paliwa i metodyka doboru układu narzutowego kotłów rusztowych".

Dodatkowo w latach 1981-1986 pracował na stanowisku st. projektanta (1/2 etatu) w Pracowni Badań Cieplnych i Pomiarów Zakładu Badawczo-Projektowego „Energochem" w Gliwicach zajmując się modernizacją kotłów w resorcie przemysłu chemicznego i lekkiego.

W latach 1990-1995 pełnił funkcję z-cy dyr. w Kooperacji POLKO w Mikołowie, wdrażając instalacje wysokociśnieniowego transportu pneumatycznego popiołów lotnych spod elektrofiltrów w elektrowniach i elektrociepłowniach.
W kolejnych latach (1995-2002) podjął współpracę przy dopuszczeniu (UDT) do produkcji kotłów grzewczych w Zakładzie Produkcji Kotłów RADAN Gliwice, pełniąc obowiązki szefa kontroli jakości i odbiorów dozorowych kotłów u producenta.

Franciszek Gramatyka brał aktywny udział w działalności naukowej Zakładu Kotłów Instytutu Maszyn i Urządzeń Energetycznych, czego efektem jest ponad 30 publikacji w czasopismach i materiałach konferencyjnych blisko 100 prac naukowo-badawczych wykonanych dla instytucji przemysłowych.

Był współtwórcą 10. patentów, 7. zgłoszeń patentowych oraz wzoru użytkowego i projektu wynalazczego, zastosowanych w przemyśle. Uczestniczył w realizacji kilkunastu prac naukowo-badawczych finansowanych ze środków centralnych. Brał udział w przygotowaniach i organizacji kilkunastu konferencji (w tym międzynarodowych) i seminariów naukowych. Był autorem recenzji wniosków do KBN i współautorem wielu ocen projektów i ekspertyz technicznych dla przemysłu, a także laureatem II nagrody Konkursu „Mój Pomysł na Biznes".

W ramach pracy dydaktycznej opracował i prowadził wykłady, ćwiczenia oraz seminaria specjalnościowe i dyplomowe na kierunkach: Mechanika i Budowa Maszyn, Energetyka, Inżynieria Środowiska oraz Inżynieria Bezpieczeństwa, zarówno na studiach stacjonarnych jak i niestacjonarnych (zaocznych). Od 2003 do 2019 roku pełnił obowiązki Sekretarza Komisji Egzaminów Dyplomowych.

Był promotorem ponad 227. prac dyplomowych, w tym: 173 magisterskich, 54 inżynierskich i 9. prac końcowych studiów podyplomowych oraz recenzentem kilkudziesięciu prac dyplomowych magisterskich i inżynierskich.

Aktywnie uczestniczył w realizacji procesu dydaktycznego, przeprowadzając hospitacje zajęć doktorantów, a także jako twórca i wieloletni opiekun Studenckiego Koła Naukowego Kotłów i Urządzeń Cieplnych, pomagając studentom w nawiązaniu kontaktów w przemyśle dla odbycia praktyk, czy też przyszłej pracy. W latach 1992-1995 prowadził zajęcia w Ośrodku Kształcenia Kursowego w Bielsku-Białej dla operatorów kotłów rusztowych, narzutowych i fluidalnych.

Współorganizował w latach 2013-2015, we współpracy z Izbą Gospodarczą Energetyki i Ochrony Środowiska w Warszawie - 4 edycje kursu dokształcającego "Energetyka - podstawy wiedzy", gdzie prowadził wykłady i pełnił obowiązki kierownika KD. Prowadził wykłady na Studium Podyplomowym „Techniki ochrony środowiska wobec dyrektyw UE" (2008/2009) „Technologie pracy kotłów, instalacji ochrony środowiska i innych urządzeń energetycznych" (2009-2010) oraz był kierownikiem Studium Podyplomowego "Technologie energetyczne i projektowanie" (2015-2016) zorganizowanego we współpracy z Wydziałem Organizacji i Zarządzania PŚ dla pracowników Rafako S.A. w Raciborzu.

Na szczególne podkreślenie zasługuje wysoka ocena jego działalności dydaktycznej w corocznych ankietach wypełnianych anonimowo przez studentów, z którymi prowadził zajęcia.

Franciszek Gramatyka od początku swojej działalności aktywnie uczestniczył w pracach organizacyjnych w ramach Uczelni, Wydziału i Instytutu, gdzie pełnił szereg funkcji w organach kolegialnych i komisjach stałych lub doraźnych, takich jak:

• Współzałożyciel a następnie sekretarz Uczelnianej Rady Młodych Pracowników Nauki w Politechnice Śląskiej w latach 1978-1980.
• Opieka i prowadzenie biblioteki naukowej Zakładu Kotłów i Wytwornic Pary od 1979.
• Sekretarz techniczny Komisji Doboru Kandydatów na I rok studiów Wydz. ME.
• V-ce Przewodniczący Obwodowej Komisji Wyborczej w Gliwicach, z ramienia NSZZ „Solidarność" w historycznych wyborach 4 czerwca 1989 r.
• Przedstawiciel grupy pomocniczych pracowników naukowo-dydaktycznych w Radzie Wydziału Mechanicznego Energetycznego - kadencja 1990-1993.
• Opiekun Domu Studenckiego „Piast" z ramienia Wydziału M-E 1994-1999 r. oraz Wydziału IŚiE (2005-2017).
• Udział w pracach Zespołu Egzaminacyjnego podczas kwalifikacji na I rok studiów Wydziału IŚiE, a w następnych latach udział w pracach w czasie egzaminów wstępnych oraz przedstawiciel Wydziału w Komisjach Egzaminów Maturalnych.
• Pełnomocnik Dziekana Wydziału ds. Transferu Technologii w Dziale Badań Naukowych i Transferu Technologii przy Rektorze ds. Nauki i Współpracy z Przemysłem w latach 1997-2002.
• Członek Uczelnianego Kolegium Elektorów w kadencjach 2002-2005, 2005-2008, 2008-2012, 2012-2016 oraz 2016-2019.
• Członek Rady Wydziału IŚiE z grupy adiunktów w kadencji 2002-2005.
• Przewodniczący i Sekretarz Komisji Egzaminów Dyplomowych - studia dzienne, wieczorowe i zaoczne.
• Sekretarz Wydziałowej Komisji Odbioru Prac BK i BW powoływanej przez Prorektora ds. Nauki i Współpracy z Przemysłem w latach 2005, 2006 i 2007.
• Koordynator ds. obciążeń dydaktycznych w ZKiWP i w IMiUE od 2009 do 2017 r.
• Członek Rady Wydziału IŚiE z grupy pozostałych nauczycieli akademickich w kadencji 2005-2008, 2008-2012, 2012-2016 oraz 2016-2019.
• Członek Senatu Politechniki Śląskiej w kadencjach 2008-2012, 2012-2016 oraz 2016-2019.
• Członek doraźnej Senackiej Komisji ds. Programów Studiów - 2015.
• Członek Senackiej Komisji Budżetu i Finansów 2016-2019.
• Sekretarz Zarządu Oddziału Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Śląskiej Wydziału Mechanicznego Energetycznego oraz Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki od 2013.

W uznaniu swoich osiągnięć był wielokrotnie wyróżniany nagrodą JM Rektora Politechniki Śląskiej za działalność dydaktyczną i również wielokrotnie za działalność organizacyjną. Uzyskał wiele wyróżnień i odznaczeń, w tym: Srebrna Odznaka SZSP, odznaka „Zasłużonemu dla Politechniki Śląskiej" za szczególne zasługi dla rozwoju Uczelni, odznaka „Zasłużony dla Dozoru Technicznego" za wieloletnią współpracę z UDT.
Ponadto został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi postanowieniem Prezydenta RP w 2011 r. oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej w 2012 r., za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania przez Ministra Edukacji Narodowej. W 2018 r. otrzymał honorowe wyróżnienie Stowarzyszenia Wychowanków Wydziału Mechanicznego Energetycznego Politechniki Śląskiej - Medal im. prof. Stanisława Ochęduszki.

VII Edyktem Rady Naukowo-Programowej Konferencji Kotłowej i Kapituły w 2022 r. nadano Mu Tytuł Honorowy Miles Energeticae. Otrzymał glejt świadczący o prawie do tytułu i szabli oraz jako insygnium tytułu Karabelę Polską.

Był żonaty z Ewą z domu Zaborowska (absolwentka ME'77, zmarła w 2009), razem w związku przez 34 lata. Troje dzieci - Paweł, Małgosia i Jan. Jego największa radością były trzy wnuczki: Hania, Ola i Basia oraz czterech wnuków: Antoś, Stasiu, Rysiu i Zbysiu. Na pytanie o najważniejsze osiągnięcie - odpowiadał RODZINA.

Z ogromnym smutkiem żegnamy naszego Kolegę, który na zawsze pozostanie w naszej pamięci jako osoba niezwykle serdeczna, koleżeńska i życzliwa. Był zawsze gotów nieść pomoc, dzielić się swoim doświadczeniem i wspierać innych w trudnych chwilach.
Jego uśmiech, pogoda ducha i niegasnąca radość życia były źródłem pozytywnej energii dla całego zespołu. Potrafił z każdym nawiązać nić porozumienia, a jego opowieści i wspomnienia dodawały codzienności barw i ciepła.

Pozostanie w naszych sercach jako człowiek dobry, pełen pasji i szacunku dla innych. Dziękujemy za wspólnie spędzony czas.

Koleżanki i Koledzy z Politechniki Śląskiej
Zarząd Stowarzyszenia Wychowanków Wydziału ME oraz ISiE