na zdjęciu laboratorium z fluorescencyjnymi płynami
Autor: Jolanta Skwaradowska     Publikacja: 05.11.2024
Share on facebook
Facebook
Share on linkedin
LinkedIn

Za nami Tydzień Czarownic

To był wyjątkowy Tydzień Nauki. W ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024, na Politechnice Śląskiej odbył się Tydzień Czarownic. Wydarzenie było okazją do interaktywnej prezentacji pasjonującej i nowoczesnej chemii a także rozmów z naukowcami śląskich uczelni.

Impreza rozpoczęła się „Lekcją eliksirów w Hogwarcie”, w laboratoriach Centrum Biotechnologii Politechniki Śląskiej.

- Warsztaty skierowane były do uczniów młodszych klas szkoły podstawowej. Przygotowaliśmy dla nich proste doświadczenia chemiczne, które wpisują się w nazwy eliksirów i mieszanin magicznych, występujących w książkach o Harrym Potterze. Dzieci przygotowały eliksir pod nazwą Płynne Szczęście, Wywar Żywej Śmierci oraz Eliksir Rozdymający – powiedziała dr inż. Anna Byczek-Wyrostek.

Na zakończenie, mali naukowcy poznali podstawy układu okresowego pierwiastków oraz rozwiązywali chemiczne łamigłówki.

Kolejne warsztaty w ramach Tygodnia Czarownic pod hasłem "Od lampy naftowej do utrafioletowej", odbyło się w laboratoriach Centrum Elektroniki Organicznej i Nanohybrydowej (CONE) Politechniki Śląskiej.

tydzien czarwonic pon 5 fot. Jan Szady-08

Podczas tego wyjątkowego wydarzenia dzieciaki miały możliwość poznania dwóch wybitnych postaci, które zmieniły oblicze nauki – Ignacego Łukasiewicza i Marii Skłodowskiej-Curie.

- Uczestnicy brali udział w warsztatach pt. "Manufaktura kosmetyków", podczas których przygotowywali naturalne kremy. Te zajęcia związane były z postacią Ignacego Łukasiewicza, który oprócz tego, że wynalazł lampę naftową, to pracował też jako farmaceuta. W drugiej pracowni - ciemnej, dzieciaki poznawały tajniki promieniowania UV jak i zjawisko fluorescencji, czyli odkrywały magię naukowych zjawisk, które badała Maria Skłodowska-Curie – powiedziała prowadząca warsztaty Magdalena Tomaka z Sieci Badawczej Łukasiewicz - Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej "Blachownia" w Kędzierzynie Koźlu.

To nie koniec poniedziałkowych atrakcji podczas Tygodnia Czarownic. Wielu chętnych zdecydowało się odwiedzić Muzeum Medycyny i Farmacji w Sosnowcu w ramach wydarzenia „Od Alchemii do farmacji”. Uczestnicy zostali oprowadzeni po muzeum przez „czarującą czarownicę” oraz mieli warsztaty z tworzenia magicznej mikstury do kąpieli.

osoby przebrane za Marię Curie i Łukasiewicza

Drugi dzień Tygodnia Czarownic rozpoczął się w SpinPLACE w Katowicach, gdzie otwarto wystawę „Maria Skłodowska-Curie. Zakochana w nauce”, następnie odbyło się spotkanie autorskie z jej twórcami. Prof. Tomasz Pospieszny oraz Ewelina Wajs-Baryła, autorzy projektu, opowiadali, jak udało im się zebrać tak wiele szczegółów na temat życia prywatnego i zawodowego bohaterki.

Wystawa prezentowała niecodziennie i nieoczywiste fakty z życia sławnej Noblistki. Prof. Pospieszny, który odpowiadał za jej przygotowanie i jest także współautorem biografii Skłodowskiej-Curie uważa, że wciąż wiele jest do odkrycia na temat naukowczyni.

- Moja miłość do Marii zaczęła się, gdy miałem 6 lat. Zobaczyłem wtedy niezwykły portret na ścianie w szkole, wróciłem do domu, zapytałem rodziców, kim była ta pani „Curie” i od tamtej pory szukam wszelkich informacji na jej temat – przyznał prof. Pospieszny, który wspólnie z Eweliną Wajs-Baryłą docierają do coraz to nowych źródeł na temat Noblistki. Spotykają się także z potomkami i członkami jej rodziny, dzięki czemu zyskują cenne wspomnienia na jej temat. Swoje odkrycia autorzy wystawy opisują na stronie Piękniejsza Strona Nauki, która jest poświęcona popularyzowaniu wiedzy o naukowczyniach.

Fot. Martin Huć (16)

- Projekt „Piękniejsza Strona Nauki” rozpoczął się od cyklu wykładów humanizujących zatytułowanych „Piękniejsza strona nauki – rola kobiet w tworzeniu chemii i fizyki”, stworzonego dla studentów Wydziału Chemii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu przez Tomasza Pospiesznego. Ponieważ wciąż mamy wrażenie, że niewiele się mówi odkryciach kobiet w nauce, postanowiliśmy poszerzyć bazę o kolejne wybitne kobiety – dodała Ewelina Wajs-Baryła.

Autorzy pisali już m.in. o Irenie Joliot-Curie czy Marii Goeppert-Mayer.

Także we wtorek, na Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej odbył się wykład oraz warsztaty „Zaklęcia przemieniające materię”. Uczestnicy mieli okazję nie tylko zdobyć wiedzę, ale i ubrać biały fartuch, rękawice, okulary i spróbować swoich sił w trakcie pracy w laboratorium chemicznym, poznając wcześniej najważniejsze zasady korzystania z tego miejsca.

- Przygotowaliśmy zajęcia z polimerów. Występują one dosłownie wszędzie - w organizmie ludzkim, otaczającym nas świecie. Jest ich jednak obecnie zbyt dużo. Staraliśmy się dzieciom wytłumaczyć i pokazać, że polimery syntetyczne można zastąpić naturalnymi. To jest bardziej przyjazne dla środowiska i może lepiej służyć człowiekowi - wyjaśnia dr hab. inż Gabriela Dudek, prof. PŚ.

MSC - ZAKOCHANA W NAUCE- FOT. T.STOKŁOSA-3

Duże wrażenie na gościach Wydziału Chemicznego zrobiła możliwość pracy w prawdziwym laboratorium pod okiem naukowców naszej Uczelni. Dzieci miały okazję poeksperymentować, tworząc między innymi piłeczki kauczukowe, czy sprawdzając siłę niebieskiego światła, dzięki któremu łatane są polimerem dziury w zębach.

Świat Nauki i Fantazji Zagłębiowskiej Mediateki w Sosnowcu zaprosił z kolei uczniów szkoły podstawowej na warsztaty "W świecie czarownic i czarowników". Uczestnicy zgłębili wiedzę na temat czarownic i czarowników oraz wykonali własne podobizny czarownic. Ich prace zostaną zaprezentowane na wystawie w Świecie Nauki i Fantazji.

Drugi dzień Tygodnia Czarownic zakończyły projekcja filmu „Skłodowska” w reżyserii Marjane Satrapi w katowickim Kinoteatrze Rialto oraz prelekcja „Czarownice, wiedźmy czy po prostu kobiety? Ze szczególnym uwzględnieniem historii Katarzyny Włodyczkowej z Czeladzi", która odbyła się w auli Zagłębiowskiej Mediateki w Sosnowcu.

Zdjęcie od Martin (1)

Trzeciego dnia Tygodnia Czarownic organizatorzy przygotowali atrakcje dla uczestników w każdym wieku.

Naukowcy z Wydziału Chemicznego Politechniki Śląskiej ponownie zaprosili na wykład oraz warsztaty „Zaklęcia przemieniające materię”, tym razem już jednak dla zaawansowanych. I choć były one adresowane głównie do uczniów szkół średnich, to wśród uczestników nie zabrakło i dzieci ze szkół podstawowych.

Zajęcia odbyły się tym razem w budynku Centrum Nowych Technologii Politechniki Śląskiej. Podczas warsztatów zostały zaprezentowane eksperymenty fizyczne i chemiczne, pokazujące powiązanie zjawisk magicznych występujących w literaturze czy filmach z podstawowymi prawami przyrody oraz właściwościami materii. Uczestnicy zamienili się w czarodziejów i wypróbowali zaklęcia na dostępnych w trakcie warsztatów elementach. Nauczyli się m.in., jak wprowadzić przedmioty w stan lewitacji, zaświecić żarówkę bez obwodu elektrycznego, czy w mgnieniu oka zamrozić produkty spożywcze.

Środa była także ostatnim dniem zwiedzania Muzeum Medycyny i Farmacji w Sosnowcu oraz warsztatów w ramach aktywności "Od Alchemii do farmacji". W tym samym mieście w Zagłębiowskiej Mediatece odbyły się warsztaty „Halloweenowy Kreatywny Senior”, w trakcie których uczestnicy wykonali m.in. ręcznie malowane oryginalne poszewki na poduszki z motywami dyni, nietoperzy, pajęczyn bądź czarownic.

IMG-20241031-WA0005

Dzień zakończyła debata naukowa doktorantów „Pojedynki czarodziejów”, która odbyła się w Centrum Elektroniki Organicznej i Nanohybrydowej Politechniki Śląskiej. Wydarzenie rozpoczęło się od wykładu “Sustainability and green technologies”, który wygłosił prof. Hai M. Duong z Narodowego Uniwersytetu Singapuru.

- Za nami dosłownie czarujący wykład. Profesor Hai M. Duong przyleciał do nas specjalnie, aby wygłosić wykład na temat tworzenia z odpadów materiałów pełnowartościowych – tłumaczy prof. dr hab. inż. Sławomir Boncel, prof. PŚ, który prowadził wydarzenie. - Usłyszeliśmy o pełnej skali możliwości, które się kryją za tym podejściem oraz mnóstwo przykładów, z użyciem między innymi niezwykle lekkiego aerożelu.

Profesor wziął udział także w debacie z doktorantami pochodzącymi z różnych krajów. 

- Dzięki temu debata była ciekawa, bo każdy miał różne obserwacje i doświadczenia wynikające z wychowania się na innym kontynencie – mówi prof. Sławomir Boncel. - Staraliśmy się odpowiedzieć na pytanie, czy zrównoważony rozwój zmierza w takim kierunku, w jakim byśmy chcieli.

Celem debaty było wypracowanie świadomego i zrównoważonego podejścia do przyszłości technologicznej naszej planety. Uczestnicy analizowali wpływ zielonych technologii na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo, rozważając ich efektywność oraz długoterminowe konsekwencje.

wykład na sali

W kolejnym dniu Tygodnia Czarownic na Politechnice Śląskiej, uczniowie poznali tajemnice czterech żywiołów: ziemi, wody, ognia i powietrza. W Instytucie Inżynierii Materiałowej Uniwersytetu Śląskiego w Chorzowie, w czwartek, odbyła się „Magiczna wyprawa przez żywioły z Inżynierią Materiałową”.

Uczniowie szkół podstawowych z regionu wysłuchali wykładu, następnie wzięli udział w różnych eksperymentach w laboratoriach uczelni. 

- Przedstawiliśmy naszym słuchaczom nowoczesne materiały, które mogłyby być użyte przez czarownice. I myślę, że nawet one byłyby zaskoczone jakimi funkcjonalnościami moglibyśmy obdarzyć ich… miotły – mówiła dr inż. Sylwia Golba z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego.

Podczas wykładu dzieciaki mogły dowiedzieć się wielu praktycznych informacji z dziedziny inżynierii materiałowej.

tydzien czarownic 5 fot. Jolanta Skwaradowska

- Nie każdy zdaje sobie sprawę, że inżynieria materiałowa towarzyszy nam cały czas. Dlatego podczas takich spotkań staramy się to pokazać i odkrywać z młodzieżą tę dziedzinę nauki – dodaje naukowczyni.

Po wykładzie, były zagadki i mini konkurs, potem uczniowie udali się do laboratoriów. – Tam poznali tajemnice czterech żywiołów: ziemi, wody, ognia i powietrza, biorąc udział w różnych eksperymentach. Oczywiście wszystko w bezpiecznych warunkach - powiedziała dr inż. Sylwia Golba.

Udział w doświadczeniach, w nowoczesnych laboratoriach był dla uczniów wielką atrakcją – podkreślają ich nauczyciele.

- Zajęcia były bardzo ciekawe. Uczniom spodobały się eksperymenty, bo mogli coś sami zrobić, dotknąć, spróbować a to jest znacznie ciekawsze niż taka sucha wiedza - powiedziała Anna Janowska, nauczycielka matematyki ze Szkoły Podstawowej numer 45 w Sosnowcu.

- Dodatkowo takie zajęcia bardzo integrują klasę. Dzieciaki mogą wspólnie coś zrobić, popracować a to ważne w dobie komputerów i telefonów komórkowych – dodała Agnieszka Sadowska, nauczycielka sosnowieckiej szkoły.  

- W dzisiejszych zajęciach mogłam dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy, niektóre bardzo mnie zaskoczyły i myślę, że je zapamiętam - mówiła Ola Umińska, uczennica 6 klasy Szkoły Podstawowej w Sosnowcu.

DSC_0623

Tydzień Czarownic zakończył się w niedzielę rodzinną grą terenową „W świecie alchemii”. Wzięła w niej udział niemal setka uczestników. Podczas wydarzenia dopisała pogoda, frekwencja i kreatywność naukowców naszej Uczelni oraz studentów ze Studenckiego Koła Naukowego Chemików. Rodzice z dziećmi tworząc drużynę, otrzymali mapy kampusu Politechniki Śląskiej, po czym w trzech lokalizacjach – Centrum Nowych Technologii, Centrum Biotechnologii oraz w budynku Czerwonej Chemii – musieli zmierzyć się z przeróżnymi zadaniami, przenosząc się m.in. do świata Harry'ego Pottera czy mrocznego laboratorium.

- To był dzień dla całych rodzin. Chcieliśmy zaprezentować uczestnikom różne obszary z dziedziny chemii – od podstaw przez różnego rodzaju ciekawostki. Zadania, z którymi się mierzyli, zostały przygotowane także z myślą, by czasami dzieci wspólnie z rodzicami zastanowiły się nad odpowiedzią. Nie zabrakło także i eksperymentów dla najmłodszych – tłumaczy dr hab. inż. Agata Blacha-Grzechnik, prof. PŚ, kuratorka Tygodnia Czarownic.

Wydarzenie rozpoczęło się od wykładu dr hab. inż. Pauliny Wiecińskiej, prof. Politechniki Warszawskiej, pt. „Wyspa tajemnic – odkrywanie ceramiki we współczesnych technologiach”. Później drużyny ruszyły do świata alchemii na wyprawę pełną chemicznych zagadek w pracowniach chemików, zbierając po drodze litery potrzebne do ukończenia gry.

- Wydarzenie to z pewnością pozwoliło uczestnikom poznać kampus Politechniki Śląskiej. Cieszymy się, że tak wiele osób skorzystało z naszego zaproszenia – podsumowała prof. Agata Blacha-Grzechnik.

DSC_0596

W organizację Tygodnia Czarownic oprócz Politechniki Śląskiej włączyły się:

Uniwersytet Śląski
Śląski Uniwersytet Medyczny
Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej "Blachownia”
Zagłębiowska Mediateka - Miejska Biblioteka Publiczna im. G. Daniłowskiego w Sosnowcu

Tekst opracowała Jolanta Skwaradowska. Wydarzenia relacjonowali Katarzyna Siwczyk, Martin Huć i Jolanta Skwaradowska.

 

slider z tekstem Tydzien Nauki

© Politechnika Śląska

Polityka prywatności

Całkowitą odpowiedzialność za poprawność, aktualność i zgodność z przepisami prawa materiałów publikowanych za pośrednictwem serwisu internetowego Politechniki Śląskiej ponoszą ich autorzy - jednostki organizacyjne, w których materiały informacyjne wytworzono. Prowadzenie: Centrum Informatyczne Politechniki Śląskiej (www@polsl.pl)

Deklaracja dostępności

„E-Politechnika Śląska - utworzenie platformy elektronicznych usług publicznych Politechniki Śląskiej”

Fundusze Europejskie
Fundusze Europejskie
Fundusze Europejskie
Fundusze Europejskie