Fan House - projekt tymczasowego schronienia wyróżniony w międzynarodowym konkursie
Piotr Gajdka absolwent Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej oraz Zuzanna Boberek studentka Politechniki Świętokrzyskiej otrzymali wyróżnienie specjalne w międzynarodowym konkursie Disaster Relief Shelter – Reinventing the tents. Ich zadaniem było stworzenie uniwersalnego tymczasowego schronienia dla osób, które wskutek prześladowań, wojny, bądź kataklizmów znalazły się w kryzysie bezdomności.
Projekt młodych architektów z Polski pod nazwą Fan House to moduł mieszkaniowy w formie wachlarza, który może stanąć w dowolnym miejscu. – W założeniach konkursu obiekt musiał być na tyle uniwersalny, aby mógł stanąć w każdym dotkniętym katastrofą obszarze, w którym brakuje podstawowych udogodnień. Chodziło również o to, aby przywrócić przestrzeń osobistą i poczucie godności ofiarom – mówi Piotr Gajdka.
Schron musiał spełniać wiele technicznych uwarunkowań. Miał być modułowy, tak aby umożliwić rozbudowę z 18m2 do 40 m2 w zależności od zapotrzebowania i wielkości rodziny. Powinien być łatwy do wyprodukowania na masową skalę, przy niewielkiej ilości materiału. Ze względu na duże zapotrzebowanie musiał być łatwy do magazynowania. Jego montaż nie powinien przekraczać 6 godzin na prawie każdym terenie, bez wykopów. Schron powinien być również łatwy do demontażu i przeniesienia w inne miejsce.
Do wykonania Fan House stosowane mogą być materiały lekkie, łatwo dostępne w każdej szerokości geograficznej i możliwe do przetwarzania po zużyciu. W przypadku ścian głównym surowcem budowlanym jest karton, którego właściwości wodoodporne zostały zwiększone dzięki zastosowaniu specjalnej powłoki izolującej Liquiguard stanowiącej alternatywę dla krycia woskiem uniemożliwiającym recycling produktu.
– W naszym projekcie szukaliśmy materiału, który byłby ogólnodostępny na całym świecie, ekologiczny, lekki i łatwy w transporcie. Papier idealnie wpisywał się w te kryteria, ale pojawiło się pytanie, jak sprawić, żeby ściany zbudowane z papieru były trwałe i miały dobre właściwości termoizolacyjne? Postanowiliśmy poskładać płaszczyznę kartonu w formę wachlarza, a następnie nałożyć ją na identyczny element dzięki wcześniej przygotowanym nacięciom. Następnie zduplikowaliśmy konstrukcję i ponownie wsunęliśmy jeden element w drugi. Dzięki temu uzyskaliśmy ścianę złożoną z czterech warstw kartonu. Całość była sztywna, a w środku uzyskaliśmy pustki powietrzne polepszające właściwości termoizolacyjne przegrody – wyjaśnia Piotr Gajdka.
Innym charakterystycznym elementem projektu był pochylony dach. – Dzięki skosom oraz rurom wmontowanym w aluminiowe słupy, możliwe jest zbieranie deszczówki z dachu, a następnie odprowadzanie jej do specjalnych zbiorników znajdujących się w ziemi – dodaje architekt.
Jury oceniające projekt zwróciło uwagę na użycie przez projektantów tak powszechnego i pospolitego materiału jakim jest papier. – Innym czynnikiem, który mógł przyczynić się do wyróżnienia naszego schronu, jest wdrożenie ekologicznych rozwiązań, które zmniejszą ślad węglowy jego produkcji oraz transportu. Kolejny aspekt przemawiający za naszą pracą to zastosowania rozwiązań z zakresu psychologii środowiskowej, takich jak możliwość personalizacji koloru ścian, czy dowolność w kompozycji modułów – podkreśla Piotr Gajdka.
Młodzi architekci zdecydowali się na udział w konkursie ze względu na bardzo ciekawy temat jaki zaproponowali organizatorzy. – Chcieliśmy zmierzyć się z wyzwaniem, jakie stanowi zaprojektowanie niewielkiej, modularnej przestrzeni, która ma służyć ofiarom wojen i katastrof. Po drugie chcieliśmy efektywnie wykorzystać wolny czas i zwiększyć nasze kompetencje projektowe oraz wiedzę na temat projektowania schronów – dodaje Piotr Gajdka.
W konkursie Disaster Relief Shelter – Reinventing the tents organizowanym przez Mango Architecture brały udział zespoły z całego świata m.in. z Indii, Stanów Zjednoczonych, Francji, Chin czy Kolumbii. Projekt Zuzanny Boberek i Piotra Gajdki był jedynym wyróżnionym projektem z Polski.
