Eksperci górnictwa i geologii spotkali się na Politechnice Śląskiej
Najważniejsze wyzwania związane z przyszłością sektora górniczego w okresie transformacji regionu były przedmiotem debat i rozmów podczas Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Górnictwo Zrównoważonego Rozwoju 2025 – Partnerstwo nauki, przemysłu, samorządu i administracji dla przyszłości górnictwa i transformacji regionu”. Konferencja oraz odbywające się równolegle międzynarodowe warsztaty dotyczące rewitalizacji terenów poprzemysłowych, które odbyły się 11 grudnia, są częścią obchodów IV Ogólnopolskiego Barbórkowego Spotkania Gwarków 2025.
Konferencja naukowa zgromadziła wielu gości, wybitnych ekspertów górnictwa i geologii w Polsce, przedstawicieli uczelni, najważniejszych spółek związanych z górnictwem, prezesów przedsiębiorstw, władz samorządowych. Gości powitał prof. dr hab. inż. Sebastian Werle, Prorektor ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej, a konferencję otworzył Marian Zmarzły, wiceminister energii, absolwent Wydziału Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej Politechniki Śląskiej. Minister przedstawił najważniejsze założenia procedowanej ustawy o funkcjonowaniu górnictwa oraz strategiczne kierunki działań resortu.
– Najważniejsze jest dla nas społeczeństwo, chcemy przeprowadzić transformację energetyczną w sposób bezpieczny dla Śląska. Wspólnie z ministrem energii Miłoszem Motyką i całym zespołem ludzi pracujemy nad tym, aby mieszkańcy regionu jak najmniej odczuli skutki wygaszania kopalń. Doskonale wiemy, że za każdą kopalnią stoją całe rodziny, których życie i utrzymanie związane są z przemysłem górniczym. Dlatego zależy nam na tym, aby proces transformacji przebiegał dla nich możliwie najłagodniej – dodał minister Zmarzły podkreślając, że powrót w mury Politechniki Śląskiej budzi wiele wspomnień. – Od dawna nie odwiedzałem Politechniki Śląskiej z taką radością. Nigdy nie przypuszczałem, że wrócę tu w roli osoby zaangażowanej w politykę. Jest mi niezwykle miło, że dzisiejsza konferencja zgromadziła tak wielu przedstawicieli spółek węglowych, samorządów oraz grono profesorów.
Wśród prelegentów konferencji był między innymi dr inż. Piotr Litwa, prezes Wyższego Urzędu Górniczego, również absolwent Politechniki Śląskiej. Prezes Litwa mówił o nadzorze górniczym wobec wyzwań związanych z transformacją i bezpiecznym likwidowaniu zakładów. Bezpieczeństwo było także przedmiotem dyskusji i wystąpienia prof. dr. hab. inż. Krzysztofa Tajdusia z Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Instytutu Mechaniki Górotworu Polskiej Akademii Nauk. Profesor Tajduś na przykładzie doświadczeń niemieckiego Zagłębia Ruhry pokazał jak transformacja może wymknąć się spod kontroli i jak istotne jest skuteczne zarządzanie wodami oraz monitoring geotechniczny w kontekście Śląska. Jego wystąpienie „Transformacja, która nie utonie: wody kopalniane, deformacje i lekcje z doświadczeń zamykania kopalń Zagłębia Ruhry” było apelem o rozsądek. Uczestnicy konferencji rozmawiali także o zagrożeniach środowiskowych wynikających z likwidacji zakładów górniczych. Jednym z najbardziej aktualnych przykładów są podtopienia w rejonie Olkusza i gminy Bukowno monitorowane przez Oddział Górnośląski Państwowej Służby Geologicznej.
– Bardzo wymowne były apele władz samorządowych o pomoc. Jeśli nie podejmiemy odpowiednich działań, podobne zjawiska mogą pojawić się również w naszym regionie. Niestety fizyka, hydrogeologia i degradacja struktur podziemnych sprzyjają powstawaniu niepożądanych skutków środowiskowych – powiedział dr hab. inż. Krzysztof FILIPOWICZ, prof. PŚ, dziekan Wydziału Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej Politechniki Śląskiej, przewodniczący komitetu organizacyjnego. – Konferencja ma dla mnie ogromne znaczenie. Jako wydział zajmujemy się tematami, które są bardzo bliskie zagadnieniom poruszanym podczas tego spotkania. Udało nam się zgromadzić specjalistów z zakresu geologii, przedstawicieli samorządów, administracji rządowej, instytucji finansujących oraz spółek węglowych – podkreślił dziekan.
Konferencji towarzyszyły międzynarodowe warsztaty, które już po raz trzeci zorganizowała dr hab. inż. Iwona Jonczy, prof. PŚ z Wydziału Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej Politechniki Śląskiej.
– Celem organizacji warsztatów, powiązanych z obchodami barbórkowymi, było stworzenie przestrzeni do prezentacji doświadczeń oraz wymiany myśli z przedstawicielami uczelni zagranicznych współpracujących z naszym wydziałem. Uczestniczą w nich uznani eksperci w dziedzinie górnictwa i geologii, którzy w swoich krajach zajmują się aktualnymi wyzwaniami sektora, w tym zagadnieniami związanymi z rewitalizacją terenów pogórniczych – powiedziała prof. Jonczy.
Jednym z ekspertów, który podczas zajęć omawiał najważniejsze trendy w górnictwie i sytuacji branży na rynku światowym był prof. Jamal Rostami z Colorado School of Mines w Stanach Zjednoczonych.
– Branża górnicza i przemysł wydobywczy przechodzą obecnie znaczącą transformację. Wraz z rozwojem sektora pojawia się wiele nowych możliwości w związku z elektryfikacją i innymi zmianami technologicznymi. Potrzebujemy znacznie więcej surowców niż wcześniej i staje się to coraz bardziej oczywiste. Po ostatnich globalnych konfliktach jasne jest również, że zarówno Europa, jak i Stany Zjednoczone pozostają w tyle w zakresie rozwoju zasobów i samowystarczalności. W rezultacie na całym świecie - a szczególnie w Europie i USA - kładzie się duży nacisk na produkcję surowców krytycznych. Spotkania takie jak to pomagają nam zrozumieć nie tylko istotę problemów, ale także możliwe rozwiązania – powiedział prof. Rostami.
Wydarzeniom towarzyszyła także sesja posterowa prezentująca innowacyjne technologie i badania na rzecz górnictwa zrównoważonego rozwoju.
Tegoroczna konferencja naukowa odbyła się pod honorowym patronatem Ministra Aktywów Państwowych, Ministra Energii, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Marszałka Województwa Śląskiego Wojciecha Saługi, Prezydent Miasta Gliwice Katarzyny Kuczyńskiej-Budki, Szefa Państwowej Służby Geologicznej (PIG–PIB) prof. Krzysztofa Szamałka, oraz JM Rektora Politechniki Śląskiej prof. Marka Pawełczyka.
12 grudnia od 9:00 rozpocznie się całodniowe świętowanie najważniejszego górniczego święta – Barbórki. IV Ogólnopolskie Barbórkowe Spotkanie Gwarków 2025 zakończy się wspólną biesiadą w gliwickiej PreZero Arenie.
