Centrum Kompetencji Chirurgii Robotycznej na 15-lecie Wydziału Inżynierii Biomedycznej
Wydział Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej, jedyny taki w Polsce, świętuje 15-lecie. Mieszczący się w zabrzańskim kampusie Uczelni, kształci wysoko wykwalifikowanych inżynierów dla branży medycznej. Jubileusz potwierdził, że historia tego ośrodka dopiero się rozkręca, czego dowodem jest popularność nowego kierunku studiów i podpisanie umowy z Innovaris z Grupy Anmar – dystrybutora CMR Surgical, potentata w zakresie dostępu do najnowszej technologii i szkolenia w obszarze chirurgii robotycznej.
26.04.2010 r. Senat Politechniki Śląskiej na wniosek JM Rektora prof. Andrzeja Karbownika podjął Uchwałę o powołaniu z dniem 1.05.2010 r. pierwszego w kraju Wydziału Inżynierii Biomedycznej i uruchomieniu, począwszy od roku akademickiego 2010/2011, studiów stacjonarnych I i II stopnia na kierunku inżynieria biomedyczna. Początkowo, zajęcia dydaktyczne realizowane były w obiektach Wydziałów Automatyki, Elektroniki i Informatyki oraz Mechanicznego Technologicznego w Gliwicach. Od roku akademickiego 2011/2012 częściowo zajęcia były realizowane już w Zabrzu w zaadoptowanych do celów laboratoryjnych obiektach Wydziału Organizacji i Zarządzania (budynek E). Przez lata ośrodek dynamicznie się rozwinął, a dziś korzysta także z nowoczesnej bazy Wydziału oraz Europejskiego Centrum Innowacyjnych Technologii dla Zdrowia (EHTIC). Na przestrzeni kilkunastu lat wykształcił już ponad 1500 absolwentów.
Rektor Politechniki Śląskiej, prof. Marek Pawełczyk podkreślił, że powstanie Wydziału Inżynierii Biomedycznej było odpowiedzią na potrzeby przemysłu i rozwijającego się rynku technologii medycznych na Śląsku, a wsparcie dla jego uruchomienia i rozwoju popłynęło zarówno od samorządu lokalnego jak i władz uczelni.
- Po 15 latach widzimy, że wydział doskonale działa, dysponuje znakomitą kadrą, świetną infrastrukturą i nowoczesną ofertą dydaktyczną. W tym roku uruchomiono nowy kierunek – technologie inżynierskie w kryminalistyce, który spotkał się z ogromnym zainteresowaniem kandydatów. O sukcesie i jakości kształcenia tego miejsca świadczą też jego wybitni absolwenci, jak prof. Marek Gzik – Wiceminister Nauki i Szkolnictwa Wyższego czy prof. Zbigniew Paszenda – obecnie prorektor naszej Uczelni – mówił Rektor.
Absolwenci z dumą podkreślają, że to właśnie w zabrzańskim ośrodku zdobywali wykształcenie i pierwsze zawodowe doświadczenia. Po latach sami stali się kreatorami rozwoju tego miejsca.
- Jestem dumny i jednocześnie wzruszony, że przez te 15 lat tyle udało się zrealizować. Oprócz infrastruktury i absolwentów, możemy się wylegitymować bardzo ambitnymi projektami, a przecież to miejsce nadal ma przed sobą piękne wizje rozwoju – przyznał prof. Gzik, kiedyś dziekan tego wydziału, a obecnie kierownik Katedry Mechatroniki.
Prof. dr hab. inż. Zbigniew Paszenda, dziś Prorektor ds. Infrastruktury i Inwestycji Politechniki Śląskiej, a wcześniej także dziekan wydziału nie krył wzruszenia w związku z odebraniem statuetki „Zasłużony dla Wydziału Inżynierii Biomedycznej”. - Dołączyłem do zacnego grona. Cieszę się, że mogłem być i nadal jestem częścią zespołu, który tworzy ten jedyny w Polsce Wydział Inżynierii Biomedycznej – zaznaczył.
Prof. Jan Marciniak, założyciel Centrum Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej oraz współzałożyciel i organizator Wydziału Inżynierii Biomedycznej podkreślił, że inżynierowie biomedyczni mogą realnie wpływać na przyszłość medycyny i dobrostan pacjentów, a studia w tej dziedzinie to kierunki z misją. Naukowiec zaznaczył, że pracując w innych dyscyplinach inżynieryjnych, sam trafił ostatecznie do świata inżynierii biomedycznej.
- Rozwiązania inżynieryjne trafiają do medycyny, przez lata opracowaliśmy bardzo wiele skutecznych rozwiązań, na skalę światową, za co otrzymaliśmy liczne wyróżnienia – wspominał prof. Marcinak. – Nasze projekty dla medycyny powstawały w skromnie wyposażonych laboratoriach, dziś studenci mają do dyspozycji nowoczesny sprzęt i laboratoria na światowym poziomie, co powinno jeszcze bardziej napędzać do działania. Władze wydziału doskonale wykorzystują ten potencjał – dodał profesor.
Od tego roku akademickiego wydział oferuje trzy kierunki kształcenia – obok inżynierii biomedycznej w języku polskim i angielskim także technologie inżynierskie w kryminalistyce. To nowy kierunek kształcenia realizowany we współpracy z Katedrą Medycyny Sądowej i Toksykologii Sądowo-Lekarskiej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Laboratorium Kryminalistycznym Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach.
– Dziś uroczyście inaugurowaliśmy rok akademicki, na który czekaliśmy z utęsknieniem. Liczba studentów, którzy aplikowali na nowy kierunek przerosła nasze najśmielsze oczekiwania, mamy kolejne plany, nieustannie się rozwijamy – podkreślił dr hab. inż. Marcin Basiaga, prof. PŚ, dziekan Wydziału Inżynierii Biomedycznej.
Jubileuszowi 15-lecia towarzyszyła coroczna konferencja HTIC, podczas której prof. Pawełczyk JMR Politechniki Śląskiej oraz Marcin Bruszewski, prezes firmy Innovaris, jedynego w Polsce dystrybutora sprzętu CMR Surgical, producenta systemu Versius – nowoczesnego systemu chirurgii robotycznej podpisali umowę o współpracy. Jednocześnie uruchomione zostało Centrum Kompetencji Chirurgii Robotycznej w Zabrzu.
Dynamiczny rozwój chirurgii robotycznej w Polsce pokazuje potencjał tej technologii, ale jednocześnie obnaża największy problem - nierówny dostęp pacjentów do nowoczesnych metod leczenia. To właśnie dlatego tak istotne jest połączenie dwóch elementów – technologii zaprojektowanej z myślą o dostępności oraz systemowego podejścia do szkolenia zespołów medycznych. Centrum w Zabrzu ma pełnić rolę miejsca, w którym wiedza, praktyka i innowacja spotykają się, by umożliwić wdrożenie robotyki zarówno w największych klinikach, jak i w szpitalach regionalnych.
- To absolutna przyszłość chirurgii. Widać to w liczbie wykonywanych zabiegów, które z roku na rok rosną, a duża część bardzo precyzyjnych operacji, które decydują o życiu i o kondycji fizycznej pacjentów jest wykonywana przy udziale telemanipulatorów i robotów medycznych – mówił prof. Gzik.
Słowa wiceministra potwierdzają statystyki. W 2024 roku w Polsce wykonano ponad 17 tysięcy zabiegów robotycznych – o 70% więcej niż rok wcześniej. Choć w kraju działa już około 80 robotów, większość procedur koncentruje się w dużych ośrodkach akademickich, a pacjenci w mniejszych miejscowościach nadal mają ograniczony dostęp do tej technologii. Nowopowstałe Centrum Kompetencji Chirurgii Robotycznej w Zabrzu ma być odpowiedzią na ten problem.
– Chirurgia robotyczna to nie przyszłość, ale teraźniejszość. Widzimy jednak ogromne dysproporcje w dostępie – w jednych województwach pacjenci korzystają z setek zabiegów rocznie, w innych praktycznie nie mają takiej możliwości. Dlatego kluczowe jest przygotowanie zespołów medycznych w całej Polsce, tak aby technologia mogła realnie dotrzeć do pacjentów, niezależnie od miejsca zamieszkania – zaznaczył Marcin Bruszewski, Prezes Innovaris.
Finalnie chodzi o to, by pacjenci szybko mogli otrzymać precyzyjną diagnozę i mieli wykonywane zabiegi najszybciej jak to możliwe. Ta idealistyczna wizja świata medycyny jest coraz bardziej realna. Zanim do tego dojdzie, w zabrzańskim ośrodku ruszą szkolenia dla przyszłej kadry medycznej z wykorzystaniem systemu Versius.
Jego modułowa konstrukcja i kompaktowe wymiary sprawiają, że można go instalować w standardowych salach operacyjnych bez kosztownych przebudów. Jednocześnie Versius sprawdza się w najbardziej zaawansowanych klinikach, gdzie wspiera procedury w urologii, ginekologii czy chirurgii onkologicznej.
Obecna na otwarciu Centrum w Zabrzu Melinda Simmons, Ambasador Brytyjska w Polsce zaznaczyła, że będzie to pierwsze centrum szkoleniowe w Polsce akredytowane przez brytyjską firmę The Royal College of Surgeons of England.
- Ta współpraca odzwierciedla bardzo dobre relacje między Wielką Brytanią a Polską. Polska, z dynamicznie rozwijającym się sektorem technologicznym i wysoko wykwalifikowaną kadrą inżynierską, oraz Wielka Brytania, jako światowy lider w dziedzinie badań i innowacji, tworzą strategiczny sojusz, który może przynieść realne korzyści pacjentom, naukowcom i całym systemom opieki zdrowotnej. Dzięki współpracy możemy przyspieszyć wdrażanie najlepszych praktyk, wspierać rozwój wspólnych innowacji oraz budować silniejszy i bardziej odporny ekosystem opieki zdrowotnej w całej Europie – powiedziała ambasador, gratulując wszystkim partnerom tego projektu.
Dzięki zapleczu Politechniki Śląskiej szkolenia odbywać się będą w warunkach maksymalnie zbliżonych do rzeczywistej sali operacyjnej i obejmą cały zespół – od operatora konsoli, asysty po instrumentariuszki czy instrumentariuszy. Program jest zgodny z międzynarodowymi standardami Royal College of Surgeons of England, co gwarantuje nie tylko wysoką jakość, ale także pełną standaryzację procesu edukacyjnego.
– EHTIC od lat rozwija technologie medyczne i tworzy infrastrukturę, w której lekarze mogą szkolić się w realistycznych warunkach, zdobywając certyfikaty uznawane międzynarodowo. Naszą ambicją jest, aby Zabrze stało się punktem odniesienia dla całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej – miejscem, gdzie nauka, biznes i klinika współpracują na rzecz pacjenta – mówi dr hab. inż. Marcin Kaczmarek, prof. PŚ, dyrektor EHTIC.
Centrum będzie miejscem, w którym swoją wiedzę przekazywać będą wysokiej klasy eksperci Innovaris – trenerzy z wieloletnim doświadczeniem w chirurgii robotycznej i doskonałą znajomością systemu Versius, którzy od lat szkolą operatorów i zespoły w całej Polsce.
tekst: Katarzyna Siwczyk, Anna Świderska
zdjęcia: Maciej Mutwil, Anna Świderska
