Badania nad krajobrazem dźwiękowym Zabrza w ramach projektu PBL
W ramach projektu PBL studenci i naukowcy Politechniki Śląskiej opracowali aplikację dotyczącą krajobrazu dźwiękowego Zabrza. Badania interdyscyplinarnego zespołu polegały na pomiarach i rejestracji dźwięków w wybranych 60 punktach miasta oraz na testach akustycznych na 93 osobach.
Osoby ankietowane wskazały, że pod względem dźwiękowym najprzyjemniej jest w parku, a najmniej przyjemnie – w kościołach.
Projekt PBL pt. „Projektowanie komponentu akustycznego inteligentnego miasta z zastosowaniem koncepcji krajobrazu dźwiękowego i technologii mobilnych” został zrealizowany w mijającym roku akademickim przez interdyscyplinarny zespół złożony ze studentów oraz pracowników naukowych z Wydziału Organizacji i Zarządzania oraz Wydziału Matematyki Stosowanej. Opiekunem był dr hab. inż. Waldemar Paszkowski z Katedry Inżynierii Produkcji na Wydziale Organizacji i Zarządzania.
– Rozwijana w badaniach akustycznych środowiska koncepcja krajobrazów dźwiękowych obejmuje różne aspekty i czynniki związane z percepcją dźwięku. Ocena jakości życia użytkowanego miejsca przez ludzi może być badana przez pryzmat percepcji bodźców. W szczególności subiektywna ocena dźwięku w środowisku miejskim wyrażona może być odpowiedzią na pytanie: czy przebywanie w danym miejscu jest przyjemne bądź nie – powiedział dr hab. inż. Paszkowski.
Problem badawczy dotyczył opracowania sposobu wspomagania projektowania krajobrazu dźwiękowego przestrzeni miejskich, ze szczególnym uwzględnieniem interakcji słuchowej odbiorców na występujące bodźce akustyczne.
Problem rozwiązywany był za pomocą dwóch eksperymentów:
- w środowisku zewnętrznym: za pomocą rejestracji i przetwarzania sygnału akustycznego z zastosowaniem specjalistycznej aparatury pomiarowej w wybranych punktach miasta,
- w pomieszczeniu zamkniętym: za pomocą oceny sygnału akustycznego z zastosowaniem stanowiska odsłuchowego (rys.1) i metody testu psychoakustycznego.
Pomiary i rejestracja dźwięku przeprowadzone zostały w wybranych 60 punktach miasta, z zastosowaniem ambisonicznego (przestrzennego) trybu nagrywania. Tryb ten został zachowany także podczas odtwarzania dźwięków w obecności osób badanych w pomieszczeniu zamkniętym.
Testy przeprowadzone zostały indywidualnie na 93 osobach w wieku 21-50 lat, z zastosowaniem siedmiopunktowej skali oceny dźwięku (gdzie wartość 7 odpowiadała ocenie dla najbardziej przyjemnego dźwięku). Wybrane wyniki z testu przedstawiono na rys. 2.
Efektem końcowym było opracowanie aplikacji na urządzenia mobilne, umożliwiającej identyfikację i ocenę krajobrazu dźwiękowego przez użytkowników dla wybranych punktów na mapie miasta Zabrze.
W przyjętym rozwiązaniu część wizualizacyjna aplikacji stanowi zbiór punktów znajdujący się na podkładzie mapowym reprezentującym miejsca realizacji pomiarów.
Z kolei część opisowa zbudowanej warstwy zawiera zbiór atrybutów charakteryzujących aspekty związane z miejscem, pomiarami akustycznymi i oceną dźwięku (tj. zarejestrowany ekwiwalentny poziom dźwięku LAeq, temperatura, wilgotność, ciśnienie atmosferyczne w czasie wykonywania pomiarów, zdjęcie miejsca, zarejestrowany plik dźwiękowy, średnia wartość oceny wrażeń słuchowych z testów psychoakustycznych).
Pozyskane informacje w zakresie oceny subiektywnej i tym samym znaczenia oddziaływania źródeł mogą być wykorzystane w pracach projektowych związanych z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym miast, stosowaniem ekranów akustycznych czy też kształtowaniem klimatu akustycznego przestrzeni miejskich.
Badania miały charakter badań pilotażowych.
Wyniki projektu prezentowane były na 11. sesji Światowego Forum Miejskiego (World Urban Forum 11-WUF11) w Katowicach, która odbyła się pod koniec czerwca.
W projekt zaangażowani byli: dr inż. Marcin Sobota, dr inż. Artur Kuboszek, dr inż. Marcin Dąbrowski, Sebastian Giełżecki, Kamil Kowalczyk, Grzegorz Koperwas, Wiktoria Paulus, Agata Fąfara, Agnieszka Majda. Opiekun główny PBL: dr hab. inż. Waldemar Paszkowski.
