Nacisk na zdrowie

Share on facebook
Facebook
Share on linkedin
LinkedIn
1

Zła postawa ciała oraz nieprawidłowe wykonywanie ćwiczeń mogą mieć wpływ na zdrowie sportowców. Naukowcy naszej Uczelni postanowili zmierzyć się z tą tematyką i przeprowadzili badania z udziałem aktywnych zawodników i miłośników treningu sportowego, aby przyczynić się do zapobiegania urazom.

Czy można nieprawidłowo robić pompki? Wiadomo, że tak. Czy można mieć nieprawidłową postawę w trakcie ćwiczeń? Również odpowiemy twierdząco. Czy może mieć to znaczenie dla naszego zdrowia? Jak najbardziej. Z tymi wątpliwościami zmierzyli się członkowie Studenckiego Koła Naukowego Biomechatroniki „BIOKREATYWNI”, działającego na Wydziale Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej. W czerwcu, w trakcie World Push Up Day oraz Ogólnopolskich Igrzysk Phoenix Games, które odbyły się w Centrum Kultury Studenckiej Mrowisko, przebadali zawodników oraz osoby aktywne sportowo.

– Jednym z profili badawczych Katedry Biomechatroniki są badania związane z oceną funkcjonowania narządu ruchu sportowców – tłumaczy dr inż. Agata Guzik, opiekun SKN Biomechatroniki „BIOKREATYWNI” oraz opiekun merytoryczny projektu tych badań wspólnie z prof. dr. hab. inż. Robertem Michnikiem oraz mgr inż. Martą Chmurą. – W ubiegłym roku obiecaliśmy, że zajmiemy się biomechanicznymi badaniami sportowców uprawiających kalistenikę, co uczyniliśmy w czerwcowym wydarzeniu.

Kalistenika to ćwiczenia, które wykonujemy z wykorzystaniem własnej masy ciała. Najważniejszym celem wspomnianych badań jest biomechaniczna ocena narządu ruchu osób uprawiających kalistenikę. Aby go zrealizować, zespół naukowców opracował specjalną metodykę badań, która pozwoli im na wyznaczenie obciążeń działających na osoby w trakcie wykonywania pompek.

– Dodatkowo chcieliśmy zebrać informacje o zdolnościach siłowych osób trenujących kalistenikę oraz informacje o danych antropometrycznych związanych z budową ciała. Uzyskanie ich oraz analiza, pozwolą nam ocenić poziom wytrenowania zawodników – mówi prof. dr. hab. inż. Robert Michnik.

Sprawdzeni na platformie
Do badań w trakcie World Push Up Day zgłosiło się wiele osób. W różnym wieku, o różnorodnej sile fizycznej. Zawodnicy i zawodniczki o zróżnicowanym stopniu wytrenowania oraz osoby, które nie brały udziału w turnieju, a po prostu regularnie ćwiczą.

Uczestnicy zostali przebadani na kilku stanowiskach, takich jak: pomiar siły ścisku dłoni, ocena zdolności siłowych, pomiary parametrów antropometrycznych, ocena techniki wykonywania pompek oraz stabilności posturalnej. Każdy uczestnik badań otrzymał na adres mailowy zbiór informacji i statystyk uzyskanych z powyższych stanowisk. Dla naukowców był to zaś doskonały materiał porównawczy.

– Badania były przeprowadzane między innymi za pomocą platformy stabilograficznej, która pozwoliła na pomiar rozkładu obciążeń działających na stopy podczas stania bądź na dłonie w trakcie robienia pompek. W specjalnym programie można zaobserwować, które punkty dłoni lub stopy są najbardziej obciążone. Na podstawie raportu w bardzo szybkim czasie można zauważyć ewentualne problemy dotyczące postawy ciała badanych. Badane osoby mogły również zapoznać się z wynikami osób prawidłowo wykonujących analizowane ćwiczenie oraz porównywać je ze swoimi wynikami – mówi prof. dr hab. inż. Robert Michnik.

– Opracowaną metodykę badań można zastosować do oceny innych ćwiczeń, chociażby takich jak przysiady, bądź też podciąganie na drążku oraz wielu innych – dodaje mgr inż. Marta Chmura.

Przeprowadzone zostały także badania ankietowe. – Naukowcy wraz ze studentami SKN Biomechatroniki „BIOKREATYWNI” chcieli dowiedzieć się, jaka jest aktywność osób uprawiających kalistenikę, chcieli poznać historię ich urazów oraz czy oprócz regularnych treningów związanych z tą formą ćwiczeń, uprawiają jeszcze inne dyscypliny sportowe.

3

Trening robi różnicę
Naukowcy podkreślają, że stopień usportowienia badanej osoby może znacząco wpływać na postawę i poprawne wykonywanie ćwiczeń.

– Jednym z ważniejszych elementów podczas treningów jest świadomość własnego ciała. Osoby bardziej usportowione zwykle lepiej kontrolują swoje ruchy i postawę, co prowadzi do precyzyjniejszego wykonywania ćwiczeń – tłumaczy dr inż. Agata Guzik-Kopyto. – Warto zauważyć, że regularne uprawianie sportu często związane jest z nauką prawidłowej techniki wykonywania różnych ćwiczeń. Usportowione osoby mają większą wiedzę na temat właściwego ustawienia ciała, co minimalizuje ryzyko kontuzji i zwiększa efektywność treningów.
Jak tłumaczą naukowcy, wyższy poziom usportowienia oznacza zazwyczaj większą siłę i wytrzymałość mięśni. Silniejsze mięśnie stabilizujące pomagają utrzymać prawidłową postawę podczas ćwiczeń, zwłaszcza tych bardziej wymagających fizycznie.

– Systematyczne ćwiczenia zwiększają elastyczność i mobilność stawów, co ułatwia poprawne wykonywanie ćwiczeń. Regularnie trenujące osoby mogą mieć większy zakres ruchu, co pozwala lepiej dostosować się do wymogów różnych ćwiczeń, a ich lepsza kondycja fizyczna i koordynacja ruchowa umożliwiają bardziej precyzyjne wykonywanie ćwiczeń, co skutkuje mniejszą liczbą błędów technicznych i bardziej efektywnym treningiem – dodaje dr inż. Agata Guzik-Kopyto.

Pomogą w prewencji urazów
Badania biomechaniczne są kluczowe w identyfikacji czynników ryzyka urazów i tworzeniu skutecznych strategii prewencyjnych, co przyczynia się do poprawy zdrowia i bezpieczeństwa zarówno sportowców, jak i osób aktywnych fizycznie. Dlatego właśnie badania te w znaczący sposób mogą przyczynić się do zapobiegania różnym urazom, zarówno w kontekście aktywności fizycznych, jak i sportowych.

– Przykładowe urazy, którym możemy pomóc zapobiec, to urazy przeciążeniowe, takie jak zapalenie ścięgien, na przykład ścięgna Achillesa czy ścięgna rzepki, oraz zapalenie rozcięgna podeszwowego. Ponadto, często spotykane są wśród sportowców urazy stawów, w tym skręcenia oraz uszkodzenia więzadeł, na przykład więzadła krzyżowego przedniego (ACL) – mówi mgr inż. Marta Chmura.

Opracowana metodyka badań jest na tyle uniwersalna, że można ją zaadoptować w badaniach biomechanicznych sportowców uprawiających różne dyscypliny sportowe.
– Zebrane wyniki są niezwykle cennym źródłem informacji, przede wszystkim dla trenerów, ale też dla samych zawodników, którzy mogą zapoznać się ze zmierzonymi parametrami i odnieść je do grupy kontrolnej, bądź innych zawodników o różnym poziome zaawansowania – podsumowuje prof. dr hab. inż. Robert Michnik.

tekst: Martin Huć
zdjęcia: Martin Huć

Tekst pochodzi z Biuletynu 11 (371) 2024

2

© Politechnika Śląska

Polityka prywatności

Całkowitą odpowiedzialność za poprawność, aktualność i zgodność z przepisami prawa materiałów publikowanych za pośrednictwem serwisu internetowego Politechniki Śląskiej ponoszą ich autorzy - jednostki organizacyjne, w których materiały informacyjne wytworzono. Prowadzenie: Centrum Informatyczne Politechniki Śląskiej (www@polsl.pl)

Deklaracja dostępności

„E-Politechnika Śląska - utworzenie platformy elektronicznych usług publicznych Politechniki Śląskiej”

Fundusze Europejskie
Fundusze Europejskie
Fundusze Europejskie
Fundusze Europejskie