Koncepcja przebudowy została uzgodniona z Miejskim Konserwatorem Zabytków w Gliwicach. Wprawdzie budynek nie jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków czy gminnej ewidencji zabytków, ale został objęty ochroną wynikającą z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Przebudowa niewątpliwie uratowała ten piękny budynek przed całkowitą degradacją. Co ciekawe, już w połowie XX wieku pojawił się pomysł, aby go wyburzyć.

– W latach 50 ub. wieku podczas tworzenia projektu architektonicznego aranżacji dzisiejszej ul. Akademickiej, zrodził się pomysł by w miejscu neogotyckich zabudowań Straży Pożarnej powstały nowe budynki. Na szczęście życie jak zwykle zweryfikowało plany architektów. Zapewne brak funduszy pozwolił jedynie na wybudowanie gmachu Wydziału Górniczego, a później budynków Wydziału Architektury oraz Budownictwa. Przepiękna, neostylowa, ceglana budowla Straży Pożarnej została ocalona. Podobnie jak i urokliwy budynek dawnych stajni dla koni pracujących na potrzeby straży pożarnej, związany funkcjonalnie ze strażnicą – mówi Ewa Pokorska-Ożóg Miejski Konserwator Zabytków w Gliwicach.

Obiektu nie wyburzono, ale przestał on pełnić swoją funkcję i to mogło doprowadzić do jego końca. – Chętnych do remontu i przemyślanej adaptacji brakowało. Zmieniło się to w 2019 roku, gdy miasto przekazało ten budynek Politechnice Śląskiej za 5% wartości (54 tys. złotych) – dodaje Ewa Pokorska-Ożóg.

W projekt rewitalizacji zaangażowanych było kilkadziesiąt osób – od projektowania do nadzorowania. Udział w nim wzięli także studenci z różnych wydziałów, którzy w ramach konkursu PBL (Project Based Learning) zaprojektowali wnętrza budynku.

– Założeniem było włączenie studentów w realny proces projektowy. Część ich pomysłów została wdrożona, np. informacja i orientacja w obiekcie. Tabliczki informacyjne wykonano wg wzorów studenckich, również fragmenty wnętrz były inspirowane ich pomysłami – mówi prof. Klaudiusz Fross.

Budynek prezentuje modelową rewitalizację. – Dzięki temu obiekt już zyskał uznanie, jest chwalony i podziwiany. Ale droga ta nie była łatwa. Proces projektowy był długi, wymagał sporej determinacji i wytrwałości, trafił na okres pandemii i wielu innych utrudnień – dodaje dziekan.

Prace budowalne zostały zakończone już w kwietniu, w kolejnych miesiącach budynek był testowany na bazie wyposażenia zmiennego oraz dostosowania do aktualnych potrzeb studentów, a obecnie będzie wyposażany docelowo w meble i multimedia. Jest to innowacyjne, partycypacyjne podejście do obiektu, który ma spełniać oczekiwania przyszłych użytkowników.

– Obiekt jest nie tylko funkcjonalny, ale także nowoczesny. Zastosowaliśmy najnowocześniejsze instalacje i technologie. W szklane szyby zatopione są panele fotowoltaiczne. Przed budynkiem pojawiły się elementy małej architektury, designerskie ławki i rozpoznawalna marka BenchMan. Czerwone ławki powstały na bazie prototypów współautorstwa prof. Klaudiusza Fross i dra Krzysztofa Groń. Sylwetki czerwonych koni, umieszczone na panelach bocznych ławek, nawiązują do dawnej stajni i koni strażackich.

Planowana była dalsza rozbudowa w formie szklanego pasażu z restauracją, kawiarnią i galeriami. – Niestety skomplikowany i długotrwały proces uzgodnień wodnoprawnych skutecznie zatrzymał ten pomysł i projekt. Natomiast jest szansa na realizację ogrodu deszczowego i dodatkowej przestrzeni rekreacyjnej – dodaje dziekan Fross.

W zrewitalizowanym budynku działa już Studenckie Centrum Kreatywności. Tam studenci mogą prowadzić swoje projekty, brać udział w warsztatach i spotkaniach.