Gdy wybrzmiewa w naszych uszach słowo „komunikacja”, najczęściej myślimy po prostu o rozmowie, czyli o komunikacji werbalnej. Nic dziwnego, ponieważ jest to dla człowieka najbardziej naturalna forma wyrażania się. Zapominamy jednak, że oprócz tego operujemy jeszcze mową niewerbalną, na którą składają się m.in. ton głosu, mowa ciała, mimika twarzy. Dla psa to właśnie komunikacja niewerbalna jest podstawowym nośnikiem informacji. Zrozumienie tego jest kluczowe w procesie budowania relacji z naszym czworonogiem.

Psy porozumiewają się poprzez cztery główne kanały: dotykowy, węchowy, wizualny i głosowo-słuchowy. Dotyk pojawia się najwcześniej, bo już w okolicach 45 dnia życia płodu. Najwięcej receptorów czuciowych znajduje się w poduszkach łap oraz w wibrysach, czyli psich wąsach. Dzięki wibrysom pies lepiej radzi sobie w trudnym terenie i w ciemności. Z psimi wąsami wiąże się także odruch bezwarunkowy, polegający na zamknięciu oka i odwróceniu głowy po zetknięciu z ciałem obcym. Ma on za zadanie uchronić zwierzę przed potencjalnym niebezpieczeństwem.

Węch jest zdecydowanie najlepiej rozwiniętym psim zmysłem. Szacuje się, że psy mają ok. 300 milionów receptorów węchowych (u ludzi jest to jedynie ok. 5 milionów!). Obszar mózgu odpowiedzialny za analizę zapachów jest u psów 40 razy większy niż u człowieka. Do komunikacji węchowej psy używają śliny, moczu, kału i wydzielin z gruczołów umieszczonych na całym ciele. Aby zapach mógł nieprzerwanie docierać do nosa, psy wdychają powietrze szerszą częścią nozdrzy, a wydychają je węższymi częściami znajdującymi się po bokach. Pozwala to na jednoczesną analizę już nawęszonych zapachów i pobieranie nowych z otocznia. Psy cechuje również pamięć węchowa, dzięki której raz poznany zapach przedmiotu, zwierzęcia czy miejsca zostaje z nim do końca życia. Warto wspomnieć o narządzie Jacobsona występującym po obu stronach jamy nosowej. Służy do wychwytywania zapachu feromonów oraz jest połączony z podwzgórzem, które jest odpowiedzialne za zachowania społeczne i seksualne u psów.

Wzrok wykształca się u psa stosunkowo późno. Szczenięta otwierają oczy w okolicach 8-10 dnia życia. Ze względu na dużą ilość pręcików w oczach, dobrze rozwinęła się u psów zdolność widzenia w ciemności. Natomiast rozróżnianie kolorów ogranicza się do barwy niebieskiej i żółtej. Psy widzą obiekty poruszające się z odległości nawet 900 metrów, natomiast statyczne jedynie z 500 metrów. Niektóre rasy myśliwskie, np. charty i psy pasterskie, wykształciły wzrok szczególnie uwrażliwiony na ruch.

Pierwotnie psy używały wokalizacji znacznie rzadziej niż obecnie. Wynika to z procesu domestykacji (udomowienia) i wieloletniej selekcji hodowlanej. Zakres częstotliwości słyszanych przez psa wynosi od 16000 Hz do 65000 Hz, czyli znacznie więcej niż u ludzi, u których zakres ten mieści się w przedziale od 16000 Hz do 20000 Hz. Do komunikacji dźwiękowej psy używają całej gamy sygnałów głosowych, jak piszczenie, skomlenie, warczenie, jęczenie, wzdychanie, a także nie głosowych – kłapanie zębami, dyszenie. Istotna jest również częstotliwość, długość i ton dźwięku. Krótkie, wysokie szczeknięcia świadczą o dużym napięciu emocjonalnym, ale w zależności od sytuacji mogą być oznaką strachu lub podekscytowania. W kontraście do tego niższe dźwięki są wydawane świadomie. Ponieważ psi system komunikacji głosowej jest bardzo skomplikowany, jego interpretacja również nie jest najłatwiejsza i ludzie mogą dokonać jej tylko za pomocą cierpliwej obserwacji i analizy.