Chleb z automatu
Naukowcy Wydziału Mechanicznego Technologicznego opracowują algorytmy, które mogą być wykorzystywane w sklepach i automatach zaopatrujących ludzi w produkty żywnościowe. Co ważne, towar trafi do klienta świeży, a w całym procesie nie będzie uczestniczył sprzedawca. Pierwszy tego typu projekt, opracowany przy współpracy naukowców Politechniki Śląskiej, uroczyście uruchomiono na parkingu przed Wydziałem Mechanicznym Technologicznym.
Projekt sklepów samoobsługowych to kolejna inicjatywa, która powstaje przy udziale naszych naukowców. Projekt był dofinansowany z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Za realizację odpowiadało konsorcjum, którego liderem była firma HemiTech sp. z o.o., a jednym z partnerów Politechnika Śląska. W trakcie realizacji przedsięwzięcia wybuchła pandemia koronawirusa, co dodatkowo wzmocniło potrzebę realizowania projektów ograniczających bezpośredni kontakt obsługi sklepu z klientami.
– Potrzeba zautomatyzowania procesu sprzedaży okazała się ważna nawet po pandemii. Automatyzacja eliminuje problem z dostępnością personelu, dzięki temu, taki punkt sprzedażowy, jak widzimy tutaj, może pracować 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu – powiedział Michał Pajączek, prezes firmy HemiTech sp. z o.o.
Rolą naukowców Politechniki Śląskiej było w tym projekcie, między innymi, przygotowanie odpowiednich algorytmów wykorzystujących metody sztucznej inteligencji na potrzeby podsystemu, służącego do planowania zatowarowania sklepu w asortyment dostosowany do bieżących potrzeb klientów oraz optymalnego rozmieszczenia towarów w magazynie.
– Rozwinęliśmy algorytmy, które analizowały dane historyczne innych sklepów stacjonarnych. Na podstawie tych prawdziwych danych, trenowaliśmy nasze algorytmy. W ten sposób jesteśmy w stanie przygotować system zaopatrywania punktów sprzedażowych w konkretny towar, w konkretnym czasie – wyjaśnia prof. Wojciech Moczulski z Wydziału Mechanicznego Technologicznego, który był kierownikiem zespołu Politechniki Śląskiej biorącego udział w projekcie.
Dzięki temu systemowi punkt sprzedażowy będzie oferować towar, który jest chętnie kupowany przez klientów. System na bieżąco monitoruje, jakie towary mają największy zbyt, w jakich godzinach itp. W zależności od umiejscowienia zautomatyzowanego sklepiku, te potrzeby mogą być różne.
Na parkingu Wydziału Mechanicznego Technologicznego stanęła testowa zautomatyzowana samoobsługowa witryna piekarnicza. To rozwiązanie o dodatkowym stopniu trudności, ponieważ towar znajdujący się w środku musi być świeży, a w przypadku np. ciastek z kremem czy sałatek, musi być w taki sposób podany klientowi, żeby nie stracił konsystencji, smaku i walorów estetycznych tzn. nie został przewrócony czy zgnieciony.
– Faza testowa dotyczy sprawdzenia, jak działa punkt w postaci witryny piekarniczej, ale w dalszych planach ten projekt będzie o wiele bardziej rozbudowany. W maju chcemy zaprezentować w pełni zautomatyzowany magazyn całodobowy, który będzie oferował już znacznie więcej towarów – dodaje prof. Moczulski.
Inżynierowie z Politechniki Śląskiej pracują także nad algorytmami, które pomogą zoptymalizować zużycie energii w takim sklepie oraz skrócić czas kompletowania zamówienia. Stosują w tym celu najnowocześniejsze technologie „Przemysłu 4.0”, bazujące na bliźniakach cyfrowych. Docelowo projekt zakłada, że zamówienia w zautomatyzowanym sklepie będzie można złożyć tak jak w tradycyjnym sklepie internetowym, z tą różnicą, że towar można zamówić na konkretną godzinę, do odbioru w konkretnym miejscu, w którym znajduje się magazyn lub sklep.
Choć rozwiązania zastosowane w tym projekcie nie dziwią, bo całość można porównać do działających już automatów z kawą czy batonikami, albo zakupów internetowych, fenomen polega na tym, że w przypadku towarów spożywczych o krótkim terminie spożycia do tej pory istniało wiele ograniczeń.
Witryna piekarnicza zlokalizowana przy Wydziale Mechanicznym Technologicznym to doskonały punkt do testowania wszystkich zaproponowanych rozwiązań, przed wdrożeniem ich na większą skalę.
– To, że ta witryna została zlokalizowana tu, na kampusie Politechniki Śląskiej, daje okazję do prowadzenia dalszych badań. Kiedy gromadziliśmy opinie pasażerów autobusu autonomicznego, zebraliśmy sporo danych i to nam pomoże przy projektowaniu następnych rozwiązań. W tym przypadku również możemy sprawdzić, jak są przez mieszkańców i studentów akceptowane nowe technologie i jak w praktyce działają zaprojektowane innowacje – dodała dr hab. inż. Anna Timofiejczuk, prof. PŚ, dziekan Wydziału Mechanicznego Technologicznego.
Tak jak w przypadku innych projektów opierających się na automatyzacji, tu również zastanawia fakt, czy nowoczesne magazyny i sklepy są w stanie wyeliminować ludzi z pracy? W tej sytuacji z rynku mogą zniknąć tradycyjni sprzedawcy.
– Nie powiedziałbym, że projekt eliminuje ludzi z pracy. W momencie, kiedy nie potrzebujemy sprzedawców, niezbędni są inni pracownicy np. zaopatrujących w świeży towar. Wprowadzamy układy automatyczne do realizacji prac, których obecnie pracownicy już nie chcą wykonywać. Są jednak procesy, w którym ludzie nadal są niezastąpieni, np. przygotowanie tych wszystkich wyrobów cukierniczych i piekarniczych. Zainteresowanie pracodawców i sieci sklepów wdrażaniem takich rozwiązań jest bardzo duże – dodał prezes Pajączek.
Automatyczny sklep spożywczy z bogatym asortymentem ma wkrótce zostać uruchomiony w powiecie gliwickim.
tekst: Katarzyna Siwczyk
zdjęcia: Grzegorz Krawczyk
Tekst pochodzi z Biuletynu 5 (365) 2024
