O Przemyśle 5.0 na Konferencji Nowy Przemysł 4.0 w Katowicach
15 i 16 października w Katowicach odbywała się kolejna konferencja Nowy Przemysł 4.0 skierowana do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych przyszłością produkcji przemysłowej w Polsce i zmianami technologicznymi, które determinują perspektywy jej rozwoju. W licznych debatach i dyskusjach uczestniczyli naukowcy Politechniki Śląskiej.
Konferencja Nowy Przemysł 4.0 to okazja do spotkań przedstawicieli przemysłu, branży technologicznej oraz środowiska naukowego. Wymiana doświadczeń, dyskusje w debatach i rozmowy kuluarowe pozwalają wypracować nowe rozwiązania dla firm i wytyczyć kierunki rozwoju dla wielu przedsiębiorców. Podczas tegorocznych debat, dyskusję zdominował wątek Przemysłu 5.0.
- Określenie „Przemysł 5.0” dotyczy inicjatywy Komisji Europejskiej przedstawionej w 2021 roku, której celem jest kształtowanie nowej generacji przemysłu zorientowanej na realizację kluczowych globalnych potrzeb społecznych i ekologicznych – wyjaśnił dr inż. Andrzej Soldaty, dyrektor Centrum Przemysłu 4.0 na Politechnice Śląskiej, który brał udział w konferencji. - Według założeń tej inicjatywy przemysł wytwarzając i dostarczając wartości będzie realizował swoją misję w poszanowaniu możliwości naszej planety i stawiając dobrostan pracownika w centrum procesu produkcyjnego. Następuje więc istotne przesuniecie priorytetów z obszaru produktywności, która była celem kolejnych czterech rewolucji przemysłowych, w tym również Przemysłu 4.0, w kierunku celów społecznych i ekologicznych – dodaje. W odpowiedzi na pytanie, czy Polska jest gotowa na wprowadzenie takich zmian na rynku przemysłowym, dyrektor Soldaty uważa, że będzie to wielki przełom dla przedsiębiorców, którzy muszą zmienić sposób myślenia o biznesie. Doświadczenia Centrum Przemysłu 4.0 z współpracy z rynkiem potwierdzają, że przedsiębiorcy mają świadomość tych wymagań i przygotowują się do ich spełnienia.
Wśród zagadnień, które przedsiębiorcy będą musieli wziąć pod uwagę jest także zmiana nastawienia do zagadnień związanych z wykorzystywaniem sztucznej inteligencji. Każdorazowo taka zmiana powinna być poddana konsultacjom ze społeczeństwem, które będzie korzystało z technologii, ale też z pracownikami, którzy będą te technologie obsługiwali.
- Jednym z wątków idei Przemysłu 5.0 jest społeczna odpowiedzialność korzystania z technologii. My już realizując koncepcję Przemysłu 4.0, jako naukowcy Politechniki Śląskiej stawialiśmy w centrum nowych technologii człowieka, m.in. promując każde nowe rozwiązanie technologiczne, informując, co ze sobą niesie, jakie korzyści i ewentualne zagrożenia – wyjaśniała dr hab. inż. Anna Timofiejczuk, prof. PŚ, która koordynowała badania testowe minibusa autonomicznego na Politechnice Śląskiej. – To był przykład, jak można przygotować społeczeństwo na nadejście nowych rozwiązań technologicznych – dodała.
Zdaniem dr hab. inż. Pawła Kasprowskiego, prof. PŚ, Koordynator Priorytetowego Obszaru Badawczego POB2 – Sztuczna Inteligencja i Przetwarzanie Danych w Politechnice Śląskiej, ważnym elementem koncepcji Przemysłu 5.0 będzie edukacja społeczeństwa.
- Nie chodzi o to, że nagle rezygnujemy ze stosowania maszyn, robotów i algorytmów sztucznej inteligencji, ale raczej skupiamy się na tym, że skoro już mamy takie rozwiązania technologiczne, to należy uczyć społeczeństwo, jak wykorzystać te możliwości, jak je stosować – wyjaśniał prof. Kasprowski. Jego zdaniem wiele osób nie ma tzw. cyfrowego umysłu, ale rolą Politechniki Śląskiej jest promowanie wiedzy o rozwiązaniach technologicznych także wśród grup, które nie mają wykształcenia dziedzinowego, inżynieryjnego. Ważna zatem będzie współpraca, jaką już dziś powinni zacząć ze sobą tworzyć przedstawiciele różnych środowisk humanistycznych, społecznych, medycznych czy technicznych. – Przy tworzeniu jakiegokolwiek rozwiązania technologicznego dla jakiejś grupy osób, np. dla hutnictwa, powinniśmy prowadzić konsultację z hutnikami już na etapie projektowania – dodał prof. Kasprowski.
O tych wyzwaniach rozmawiano zarówno podczas debat, jak i w kuluarach m.in. na stoisku Politechniki Śląskiej.
- Jesteśmy po to, by dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem. Na konferencji są obecni giganci przemysłowi na rynku z Siemensem czy Tauronem na czele, którzy mówią o wyzwaniach, jakie pojawiają się na rynku. Dla nas to wskazówka, w jakim kierunku powinniśmy iść jako Politechnika Śląska, jakie badania prowadzić – mówił dr hab. inż. Marcin Staniek, prof. PŚ, Prorektor ds. Współpracy z Otoczeniem Społeczno-Gospodarczym Politechniki Śląskiej. – Wśród nowych kierunków, o których nasi naukowcy mogą mówić i mają w tym zakresie doświadczenie są tematy związane ze sztuczną inteligencją, tworzeniem cyfrowych bliźniaków czy cyberzagrożeniami – dodał prorektor.
Taka współpraca już się dzieje. Prowadzi ją zarówno Centrum Przemysłu 4.0 Politechniki Śląskiej jak i Centrum Cyberbezpieczeństwa Politechniki Śląskiej.
- 17 października wchodzi w życie dyrektywa NIS-2, która na wiele przedsiębiorstw nakłada obowiązek wdrożenia nowych przepisów związanych z cyberbezpieczeństwem. Dzielimy się swoją wiedzą w zakresie OT oraz IoT, segmentacji, jesteśmy do dyspozycji w zakresie doradczym, operacyjnym i audytowym – mówił dr inż. Jarosław Homa, zastępca dyrektora Centrum Cyberbezpieczeństwa Politechniki Śląskiej.
Politechnika Śląska dała tym samym wyraźny sygnał, że naukowcy naszej Uczelni są gotowi do współpracy w wielu obszarach związanych z wyzwaniami, jakie niesie zaproponowana przez Komisję Europejską idea Przemysłu 5.0. Rolą Uczelni jest także przygotowanie studentów na nowe wyzwania na rynku pracy.
- Do tej pory dużo mówiło się o cyfryzacji, przemyśle, który jest bardzo zautomatyzowany i zrobotyzowany, ale niestety zapomniano o człowieku i jego roli w tym procesie. A przecież bez człowieka ten system nie zadziała – powiedziała prof. Bożena Skołud, Prorektor ds. Ogólnych na Politechnice Śląskiej.
Profesor zwróciła uwagą na rolę edukacji w tym zakresie. – Musimy przekonywać młodzież, aby kształciła się na kierunkach technicznych, bo to one zapewnią im w przyszłości dobre miejsca pracy - dodała prof. Bożena Skołud.
Jednak jak zaznacza Prorektor, równie ważne jak kompetencje twarde są również tzw. umiejętności miękkie. - Bardzo często mówi się o kompetencjach technicznych, cyfrowych i są one niewątpliwie niezbędne. Musimy jednak bardziej położyć akcent na kompetencje miękkie, a więc pracę zespołową, kognitywistykę, po to, aby ludzie potrafili rozmawiać z innymi, w grupie rozwiązywać zadania czy pracować nad projektami. Uważam, że dzisiaj te kompetencje muszą być szczególnie rozwijane - podkreśliła profesor.
Konferencja Nowy Przemysł 4.0 zgromadziła około tysiąca uczestników.
fot. Maciej Mutwil, współpraca redakcyjna: Jolanta Skwaradowska
