Międzynarodowe doświadczenia pomogą w transformacji regionu
11 czerwca na Politechnice Śląskiej rozpoczęło się wydarzenie pod patronatem polskiej prezydencji w Unii Europejskiej pod hasłem „Transformacja regionów w kontekście kulturowym, przemysłowym i społecznym”. W ramach wydarzenia odbywają się wykłady wybitnych naukowców z całej Europy, spotkania oraz warsztaty, które mają się przyczynić do poszerzenia możliwości współpracy naukowej w zakresie transformacji.
Celem wydarzenia „Transformacja regionów w kontekście kulturowym, przemysłowym i społecznym” jest zwiększenie świadomości wyzwań, jakie są związane z transformacją energetyczną i cyfrową, a także zwrócenie uwagi na wielowymiarowość zmian, jakie następują w tym obszarze nie tylko na Śląsku, ale także w innych częściach Europy.
- Wpisaliśmy się bardzo dobrze w zamierzenia polskiej prezydencji w Unii Europejskiej, bo od lat jako Uczelnia bierzemy aktywny udział w procesie transformacji regionu – zaznaczył Rektor Politechniki Śląskiej, prof. dr hab. inż. Marek Pawełczyk.
Za sprawą pozyskanego projektu z funduszy Horyzont Europa, który jest koordynowany przez jednego z partnerów uniwersytetu europejskiego EURECA-PRO, w skład którego wchodzi Politechnika Śląska, realizowany jest projekt HI-EURECA-PRO.
- Projekt dotyczy odpowiedniego zagospodarowania, wykorzystania i troski o dziedzictwo poprzemysłowe, a w przypadku Greków – także kulturowe i archeologiczne. Nasze działania mają wspierać uczelnie partnerskie w opracowywaniu koncepcji, wymienianiu się doświadczeniami i znajdywaniu wspólnych rozwiązań, które będzie można zastosować we wszystkich krajach przechodzących obecnie transformację – mówił Rektor.
Politechnika Śląska jest uczelnią, która ma wspierać transformację w jednym z najbardziej uprzemysłowionych regionów w Polsce i Europie, stąd udział w tym projekcie i dyskusjach nt. rozwiązań na rzecz procesu transformacji jest bardzo ważny.
- Znajdujemy się na Górnym Śląsku. Wiadomo, że ten region jest silnie związany z przemysłem, węglem, stalą i ciężką pracą. Etos ciężkiej pracy stanowi o potencjale tego miejsca. Teraz chcemy zmienić się w nowoczesny region związany z bardziej zielonym przemysłem. Mam nadzieję, że ta konferencja pozwoli nam na zdobycie cennych wskazówek, jak ten proces przeprowadzić – mówił prof. dr hab. inż. Sebastian Werle, Prorektor ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej Politechniki Śląskiej.
W ramach trzydniowego wydarzenia odbywają się wykłady cenionych na świecie naukowców, którzy prezentują różne perspektywy i możliwości przejścia przez proces transformacji. Na inaugurację uczestnicy wysłuchali wykładu nt. roli uniwersytetów w tym aspekcie. Wykład wygłosił prof. Luciano Saso (były prorektor Sapienza University of Rome, Highli Cited Researcher w dziedzinie Farmacji i Medycyny, Sekretarz Generalny sieci UNICA).
- Temat jest niezwykle ważny, bo uniwersytety rzeczywiście mogą coś zmienić w regionach i wiem, że na Śląsku ta konkretna uczelnia – Politechnika Śląska, odgrywa kluczową rolę. Nie tylko pod względem rozwoju gospodarczego, ale również pod względem rozwoju kulturalnego regionu. W mojej prezentacji pokazałem kilka innych przykładów, jak uczelnie wpływały na zmiany i rozwój innych przemysłowych miast i regionów m.in. Turynu we Włoszech czy Malmo w Szwecji – mówił prof. Saso.
Z kolei drugiego dnia, inne spojrzenie na proces transformacji dziedzictwa kulturowego, przemysłowego i górniczego zaprezentował prof. Theocharris Tsoutsos (Technical University of Crete, Grecja) - przedstawiciel sojuszu EURECA-PRO oraz koordynator projektu HI-EURECA-PRO.
- Nie ma jednego rozwiązania, jak sprawnie przejść proces zmian w każdym miejscu. Skupiamy się na regionach, które muszą się zmienić. To nie są duże miasta jak Amsterdam czy Bruksela, tylko mniejsze miasta i społeczności, które nie lubią zmian – zaznaczył prof. Theocharris Tsoutsos i podkreślił, że proces transformacji nie dotyczy tylko przekształceń na poziomie gospodarki, ale także na poziomie społecznym.
- W Grecji od lat 50. mamy tereny górnicze, ale do tej pory zostawiano ten problem kolejnym i jeszcze kolejnym pokoleniom. Czas to myślenie społeczeństwa zmienić. Jednym z warunków zrównoważonego rozwoju jest osiągnięcie zrozumienia ze strony społeczeństwa i lokalnej ludności, że proces transformacji jest potrzebny i może przynieść korzyści, ale to wymaga porozumienia ze wszystkimi grupami interesu - uczelniami, decydentami, inwestorami czy organizacjami społecznymi – dodał.
O największych wyzwaniach związanych z transformacją rozmawiano także podczas spotkań warsztatowych i paneli dyskusyjnych, w których oprócz przedstawicieli świata nauki wzięli udział także przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego i jednostek kultury m.in. Barbara Szafir z Departamentu Rozwoju i Transformacji Regionu w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego oraz Leszek Jodliński - dyrektor Muzeum Miejskiego w Gliwicach.
Organizatorami trzydniowego wydarzenia byli Prorektor ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej prof. dr hab. inż. Sebastian Werle, Koordynator Uniwersytetu Europejskiego EURECA-PRO w Politechnice Śląskiej dr inż. Marcin Górski, prof. PŚ oraz kierownik projektu HI-EURECA-PRO dr hab. inż. Szymon Ogonowski, prof. PŚ.
Wydarzenie potrwa do 13 czerwca 2025 r.
fot. Maciej Mutwil
