Był maj 1974 r. Trwało święto studentów – Juwenalia. Na scenie pojawili się młodzi, utalentowani tancerze i wokaliści by wystąpić przed swoimi kolegami i koleżankami. Tak wyglądał debiut Akademickiego Zespołu Tańca Politechniki Śląskiej „Dąbrowiacy”. Debiut nastąpił po kilku miesiącach przygotowań, bo pierwsze spotkania grupy tancerzy zaczęły się już w listopadzie 1973 r. Jak dziś na występ zespołu promującego kulturę ludową i folklor zareagowaliby studenci, nie wiadomo, jednak zespół, mimo upływu lat i zmieniających się trendów, nadal istnieje i ma się dobrze.

Obserwujemy powracającą modę na folklor – mówi Barbara Lisiecka, pełniąca obowiązki kierownika „Dąbrowiaków”. Młoda kadra, która stoi na czele politechnicznego zespołu folklorystycznego, obala krzywdzące mity dotyczące kultury ludowej. – Był czas, że kojarzył się z kiczem, ale to już minęło. Dla mnie to duma. W zespole pokazujemy najlepszą odsłonę naszych tradycji, kultury, tańców, śpiewów i wszyscy jesteśmy przekonani, że ma to wielką wartość i jakość – dodaje Barbara Lisiecka.

Zespół przetrwał różne burze. Te historyczne, ustrojowe, polityczne, ideologiczne, a ostatnio także pandemiczne. – Oprócz pandemii zespół przetrwał też trzy przeprowadzki całego majątku, czyli ponad 50 szaf, strojów, trzech pianin, dwóch kontrabasów, całego biura pełnego dokumentów, a nawet brak miejsca do ćwiczeń – wylicza Barbara Lisiecka.

Z członkami zespołu spotkaliśmy się niemal w przeddzień ich jubileuszowego koncertu z okazji 50-lecia działalności, który odbył się w sobotę, 18 maja w Centrum Kultury Studenckiej Mrowisko.

Jak w rodzinie
– Wróciliśmy na próby, choć już na co dzień aktywnie nie należymy do zespołu. Nie mogło nas jednak zabraknąć w tym doniosłym dniu. To ważna część naszego życia – przyznała Lida Szuścik.

– Jesteśmy typowo zespołową parą. Poznaliśmy się w zespole, pokochaliśmy się w zespole i pobraliśmy także – dodał Bogdan Szuścik, mąż Lidii. – Dokładnie dzisiaj obchodzimy 38. rocznicę ślubu – dodał z łezką w oku.

To był znaczący dzień nie tylko dla Lidii i Bogdana, ale i dla całego zespołu. „Dąbrowiacy” towarzyszyli w dniu ślubu wszystkim parom, które poznały się w zespole i przygotowywali wyjątkową oprawę. – Mąż tego dnia miał na sobie strój ułański, a druhny i druhowie ubrali się w stroje z Księstwa Warszawskiego. Wyglądali pięknie – wspomina Lidia.

– Moja żona wprawdzie nie miała stroju ludowego, ale za to jej suknia też była wyjątkowa. Przywieźliśmy ją z wyjazdu zespołowego z Turcji. To był rok 1986. W Polsce nie było wtedy salonów z sukniami, więc wykorzystaliśmy wyjazd za granicę, żeby coś znaleźć. Na tym wyjeździe, wbrew przesądom, chodziłem z przyszłą żoną po sklepach i oglądałem ją w różnych sukniach. Ostatecznie wybraliśmy pierwszą, która nam wpadła w oko – wspomina Bogdan.

Para doczekała się dwójki dzieci, syna i córki, którzy również w dzieciństwie i na studiach tańczyli w zespole, a córka Iga nawet przez pewien czas była instruktorem śpiewu i tańca tradycyjnego.

– Dzieci podróżowały z nami. Zabieraliśmy je na próby. Wśród rodzin „Dąbrowiaków” tworzyły się takie wspaniałe relacje, że całymi grupami wyjeżdżaliśmy także na wspólne wakacje, spędzaliśmy czas poza próbami, tworzyliśmy swego rodzaju komuny – wspomina Lidia.

– Do dziś chodzimy na swoje wesela, uroczystości, wspieramy się. Czujemy się w zespole jak w rodzinie – dodaje Barbara Lisiecka.

Niektórzy w tej rodzinie pełnią wręcz rolę cioć i wujków. – W moim przypadku wujek za chwilę zmieni się w dziadka. Jestem już w tym wieku, kiedy najmłodsi członkowie zespołu chcą zwracać się do mnie per pan i robi mi się wtedy smutno, że czas umyka i wkrótce zastąpi nas nowe pokolenie – dodaje z nostalgią Andrzej Zaczkowski – kierownik kapeli i akompaniator.

Drzwi do lepszego świata
Andrzej Zaczkowski z „Dąbrowiakami” związany jest od czterdziestu lat. Całe swoje dorosłe życie związał z zespołem. Po ukończeniu Szkoły Muzycznej załapał się na etat akordeonisty w kapeli i tak, do dziś, stanowi trzon muzycznej części zespołu.

– To były czasy, kiedy nie było telefonów i komputerów. Wiadomość o tym, że mogę dołączyć do zespołu dostałem listownie dokładnie 1 stycznia 1985 r. Do dziś mam ten pożółkły list w szufladzie – wspomina z uśmiechem muzyk. – W tamtych czasach to był ogromny awans i szansa, także na to, żeby w ogóle gdzieś wyjechać – dodaje.

Na pierwszy wyjazd służbowy pojechał do Pragi w Czechosłowacji. Radość muzyków i członków zespołu na wyjazdach była tym większa, że otrzymywali delegacje wypłacane w dolarach lub książeczkach walutowych, co pozwalało im dorobić i przy okazji otwierało możliwość zrobienia zakupów na miejscu. W Polsce na półkach sklepowych królowały pustki, za granicą zaś panowała inna rzeczywistość.

– Przychodząc do zespołu, nie wiedziałam, że będzie okazja gdziekolwiek wyjechać. To stało się później. Moja pierwsza podróż odbyła się do Związku Radzieckiego – do Nowosybirska i Moskwy. To był 1980 rok – wspomina Lidia.

W 1981 r. w Polsce wprowadzono stan wojenny. Marzenie o jakimkolwiek wyjeździe było mrzonką. „Dąbrowiakom” jednak się poszczęściło i rok później wyjechali do Włoch.
– Wzięliśmy udział w audiencji u Jana Pawła II. Śpiewaliśmy dla niego „Boże, coś Polskę…”. Proszę sobie wyobrazić, jakie to było dla nas ważne, być tam w takim momencie, w takich okolicznościach – wspomina Lidia.

Z każdego wyjazdu „Dąbrowiacy” przywozili mnóstwo wspomnień i nowych znajomości. Niektóre z nich utrzymują do dziś.

– Nasze dzieci podczas jednego z tych wyjazdów poznały się z Chinkami, które swego czasu nawet odwiedziły nas w Polsce, a potem my odwiedziliśmy je w Hong Kongu – wspomina Bogdan i dodaje, że nic tak nie budowało relacji jak wspólne biesiadowanie i taniec, które łamały wszelkie bariery językowe i komunikacyjne.