Tydzień Energii na Politechnice Śląskiej za nami
Na Politechnice Śląskiej, w dniach od 25 listopada do 1 grudnia, odbywał się Tydzień Energii. Wydarzenie zaplanowano w ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.
Tydzień Energii poświęcony był wielu aspektom wytwarzania i magazynowania różnych form energii.
- Energia napędza życie i wszystko wokół nas. Dzięki niej możemy funkcjonować jako ludzie, jako społeczeństwa, jako narody. Gdyby zabrakło energii w jakikolwiek sposób, czy ludzkiemu organizmowi, czy w państwie, to natychmiast odczulibyśmy to – powiedział dr inż. Krzysztof Rusin, jeden z koordynatorów wydarzenia.
Podczas Tygodnia Energii zaplanowano zwiedzanie licznych laboratoriów nowoczesnych technologii energetycznych, panele dyskusyjne oraz sesje wykładowe.
Poniedziałkowe aktywności rozpoczęły się w Euro-Centrum w Katowicach, gdzie zaplanowano warsztaty pt. Jak walczyć o czyste powietrze? Na Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej odbył się natomiast Dzień Otwarty Laboratoriów.
- Wydarzenia takie jak Tydzień Energii są świetną okazją, aby zarażać ludzi nauką. To ważne, aby uczyć się przez całe swoje życie, od przedszkolaka po seniora, ponieważ nauka otwiera umysł i wskazuje, jakie wybrać ścieżki swojego życia. Jest też ciekawą alternatywą na spędzanie wolnego czasu – podkreślał dr inż. Dawid Lisicki z Katedry Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii.
Laboratoria na Wydziale Chemicznym odwiedziły przedszkolaki oraz uczniowie szkół średnich i podstawowych.
- Podczas warsztatów dzieciaki dowiedziały czym jest energia cieplna, jak się wydziela w trakcie rozpuszczania różnych substancji – mówi dr inż. Adam Marek z Katedry Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii. – Takie zajęcia praktyczne dla uczniów są bardzo interesujące, bo w szkołach nie mają możliwości, aby przeprowadzać takie eksperymenty chemiczne. Mam nadzieję, że dzisiejsze warsztaty wzbudzą ich ciekawość oraz zainteresowanie chemią – dodał dr inż. Adam Marek.
W poniedziałkowe popołudnie w Centrum Biotechnologii odbyły się warsztaty: Mitochondria - energetyczne fabryki komórkowe.
- Podczas wykładu przedstawiliśmy zagadnienia związane z metabolizmem komórkowym – czyli komórki jako bioreaktory, jako centra energetyczne, które produkują niezbędną energię. Następnie w laboratoriach biologicznych, uczestnicy w hodowlach komórkowych, mogli zobaczyć jak rzeczywiście znaleźć te mitochondria. Pokazaliśmy, jak można zrobić proste testy, które pokażą nam czy komórka jest w dobrej kondycji i czy potrafi produkować energię, czy niestety jest w jakiś sposób uszkodzona – powiedziała dr hab. n. med. Magdalena Skonieczna, prof. PŚ.
We wtorek na Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach odbył się wykład oraz warsztaty "Kaloria kalorii nie równa", przygotowany przez dra Grzegorza Zydka. Wykład dotyczył bilansu energetycznego organizmu i specyficznych właściwości składników energetycznych naszej diety. Po wykładzie była niepowtarzalna okazja do skorzystania ze specjalistycznej aparatury Pracowni Siły i Mocy Mięśniowej Instytutu Nauk o Sporcie Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, która na co dzień wspomaga treningi profesjonalnych sportowców. Na warsztatach można było m.in. przeprowadzić analizę składu własnego ciała wraz z interpretacją wyników oraz wskazówkami jak go poprawić, wykonać pomiary siły i mocy kończyn dolnych oraz diagnostykę funkcjonalną.
W trzecim dniu Tygodnia Energii udział wzięło około 200 uczniów. Tym razem uczestnicy zwiedzili laboratoria i mury Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki oraz Centrum Nowych Technologii Politechniki Śląskiej.
- W ramach Tygodnia Energii uczestnicy wzięli udział w Dniu Otwartym Laboratoriów Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej. Odwiedziło nas około 200 uczniów z czterech szkół ponadpodstawowych. W trakcie całego dnia mieli okazję zapoznać się z najnowszymi technologiami oraz ciekawymi zjawiskami fizycznymi. Mieli okazję zobaczyć m.in., jak działa silnik odrzutowy, czy jak powstają fale uderzeniowe. Tych wydarzeń było naprawdę dużo – tłumaczy dr inż. Krzysztof Rusin, kurator Tygodnia Energii.
Uczniowie mieli okazję także wysłuchać wykładów, m.in. „Life cycle thinking in higher education” zaprezentowanego przez dr. inż. Szymona Sobka czy „Energetyka wodorowa”, który przedstawił dr inż. Michał Jurczyk, kurator Tygodnia Energii.
- Przedstawiłem uczestnikom zagadnienia związane z energetyką wodorową, między innymi jak wodór jest wytwarzany w procesie elektrolizy oraz jak może być wykorzystywany w sektorze energetycznym czy transportowym. W przypadku wodoru największy problem mamy z jego magazynowaniem i przesyłaniem, dlatego opowiedziałem też, jakie technologie są do tego wykorzystywane - mówił dr inż. Michał Jurczyk.
Możliwość spacerowania korytarzami budynków naszej Uczelni, obserwowanie pracy naukowców, a także poznanie przeróżnych urządzeń, zrobiło na młodzieży duże wrażenie. Naukowcy Politechniki Śląskiej starali się przekazać ciekawe informacje uczniom, ale i pobudzić do odkrywania nowych zagadnień związanych z tematyką Tygodnia Energii.
- Przygotowaliśmy dla młodzieży warsztaty „Energetyka zero-odpadowa”, podczas których zaprezentowaliśmy odpady pochodzące z energetyki zawodowej, głównie ze spalania węgla kamiennego, z możliwościami wykorzystania w betonie jako zamiennik spoiwa bądź kruszywa, w zależności od odpadu. Poruszyliśmy także kwestię tego, że odpady mogą być nośnikiem energii – możemy odzyskać z nich energię elektryczną oraz ciepło, w zależności od potrzeb – tłumaczy dr hab. inż. Monika Czop, prof. PŚ.
Czwartego dnia Tygodnia Energii odbył się konkurs dla przyszłych inżynierek i inżynierów. Rywalizowało dwadzieścia drużyn-zespołów składających się z uczniów szkół ponadpodstawowych. Uczestnicy musieli wykazać się wiedzą z przedmiotów ścisłych.
- Zagadnienia obejmowały zarówno wiedzę teoretyczną, jak i ćwiczenia praktyczne. Umiejętności oceniało specjalne jury złożone z ekspertów Politechniki Śląskiej jak i przedstawicieli Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii – mówił dr inż. Krzysztof Rusin, kurator Tygodnia Energii w Europejskim Mieście Nauki Katowice 2024.
Zanim młodzież rozpoczęła rywalizację, wysłuchała wykładu dr hab. inż. Łukasza Barteli, prof. PŚ, który mówił o transformacji energetycznej w Polsce i regionie i poruszył wiele zagadnień związanych z polityką klimatyczną. Naukowiec mówił o roli dojrzałych technologii energetycznych i potencjale technologii wschodzących. Podkreślił potrzebę dywersyfikacji technologicznej zarówno w obszarze wytwarzania, jak i magazynowania energii. Omówione zostały podstawowe cechy technologii, a w tym ograniczenia w ich wielkoskalowym wdrażaniu. Wykład był swoistym wstępem do zadań, którymi mieli się zająć podczas konkursu przyszli inżynierowie.
- Chcieliśmy się sprawdzić. Być może w przyszłości będziemy zdawać fizykę na maturze, a taki konkurs to dobra szansa na weryfikację wiedzy – przyznał Piotr Szostek jeden z uczestników ze Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych w Katowicach.
W ramach obchodów Tygodnia Energii, 28 listopada odbywała się także międzynarodowa konferencja naukowa II. International Academic Conference "Energy justice & energy transition", która odbywała się w murach Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
W piątek na Wydziale Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej odbyło się Sympozjum Transformacji Energetycznej.
Uczestnicy dyskutowali o celach transformacji energetycznej oraz planowanych sposobach ich osiągnięcia, magazynowaniu energii pod ziemią oraz wpływie infrastruktury pogórniczej na rozwój regionów przechodzących transformację gospodarczą. Sympozjum, stanowiła seria wykładów, przygotowanych przez naukowców Politechniki Śląskiej.
- Były to trzy prezentacje przygotowane przez naukowców reprezentujących swoje pokolenie, od profesora do doktoranta. Pierwszym prelegentem był prof. Andrzej Rusin, który mówił o aktualnej sytuacji energetycznej w Polsce. Druga prezentacja została przygotowana przez naszego młodszego kolegę prof. Marcina Lutyńskiego a dotyczyła ona magazynowania energii w szybach pokopalnianych. Trzecim prelegentem był doktorant Konrad Kołodziej, który poruszył kwestie wykorzystania infrastruktury pokopalnianej do transformacji energetycznej - powiedział prowadzący spotkanie prof. Sławomir Dykas.
Pierwszy referat pt. "Transformacja Energetyczna – od utopii do realizacji", wygłosił prof. Andrzej Rusin z Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki.
- Wiele propozycji, opinii czy opracowań dotyczących transformacji energetycznej zawiera moim zdaniem treści utopijne. One pięknie wyglądają na papierze, ale są niemożliwe do zrealizowania w praktyce. Gdybyśmy je jednak realizowali to mogłoby to doprowadzić do dramatu dla polskiej gospodarki a także po prostu braku energii. W związku z tym trzeba nieco skorygować te plany i przejść do realizmu, czyli tak proponować strukturę tego systemu, aby w każdym momencie był on wydolny. To niestety wymaga pewnych, niepopularnych ruchów. W naszych warunkach Odnawialne Źródła Energii to za mało, aby zapewnić wystarczającą ilość energii. Musimy posiłkować się stabilnymi źródłami np. elektrownie jądrowe, których jednak nie mamy. Dlatego w naszym przypadku nie ma innego rozwiązania, jak pozostawić część bloków spalających węgiel, przynajmniej do czasu, aż powstaną i zaczną działać inne źródła energii – powiedział prof. Andrzej Rusin.
Następny wykład pt. "Jak Magazynować Energię pod Ziemią?", wygłosił prof. Marcin Lutyński z Katedry Geoinżynierii i Eksploatacji Surowców na Wydziale Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej.
- Seminarium dotyczyło głównie sposobów podziemnego magazynowania energii takich jak magazynowanie wodoru, gazu ziemnego, sprężonego powietrza oraz perspektyw i ograniczeń w tym zakresie – powiedział prof. Lutyński.
Naukowiec omówił także struktury geologiczne, które nadają się do tego celu oraz możliwość wykorzystania infrastruktury pogórniczej.
Sympozjum Transformacji Energetycznej zakończył wykład doktoranta Konrada Kołodzieja z Wydziału Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej na temat infrastruktury pogórniczej w gminach.
- Mój wykład dotyczył społecznych skutków transformacji energetycznej i odchodzenia od górnictwa węgla kamiennego. Transformacja jest niezbędna, konieczna i pewna, ale to od nas zależy jaki kierunek wybierzemy i w jaki sposób ona się odbędzie – powiedział Konrad Kołodziej.
Zapis Sympozjum Transformacji Energetycznej można oglądać na kanale YouTube Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024: https://youtube.com/live/KlGrg2kUgxU?feature=share.
„Moc w kamieniach, czyli tajemnice surowców energetycznych od węgla do uranu” – to wydarzenie zorganizowane w ramach szóstego dnia Tygodnia Energii i obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 ściągnęło zainteresowanych na Politechnikę Śląską.
Wydarzenie połączone było także z trwającą na Wydziale Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej PŚ Giełdą Minerałów. Wielu uczestników chciało przy okazji poznać tajemnice surowców energetycznych i mogli zaobserwować je pod mikroskopem.
- Z węglem kamiennym już praktycznie każdy z nas się spotkał, dlatego tym razem oprócz niego chcieliśmy pokazać także inne surowce energetyczne, jak węgiel brunatny czy coraz rzadziej używany torf, który w dawnych czasach służył jako paliwo czy budulec. Wszyscy mogli je zobaczyć pod mikroskopem. Przygotowałem także dla nich również ropę naftową oraz minerały, które zawierają pierwiastki promieniotwórcze – mówił prowadzący wykład dr inż. Jacek Nowak.
W wykładzie wziął udział Adam Terlikowski, który wspólnie z dwójką dzieci Hanią oraz Frankiem są fanami Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 i brali już udział w wielu wydarzeniach związanych z tymi obchodami, m.in. Tygodniem Czarownic, czy Tygodniem Robotów.
- Moje dzieci są niezwykle zadowolone, gdy wracamy z tych aktywności. Dzięki tygodniom nauki pasja poznawania świata i nauki bardzo się u nich rozwinęła. Zresztą, staramy się pojawiać w także wielu innych wspaniałych wydarzeniach, które oferuje Politechnika Śląska – wspomina Adam Terlikowski.
