Na Politechnice Śląskiej odbył się Tydzień Robotów
Warsztaty, wykłady, debaty, pokazy – na Politechnice Śląskiej odbył się kolejny Tydzień Nauki. Wydarzenie zaplanowano w ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024.
Tydzień Robotów odbywał się od 11 do 17 listopada 2024 roku. Wydarzenie zainaugurowała debata pt. „Drony w obronności i bezpieczeństwie kraju”, warsztaty pierwszej pomocy z wykorzystaniem technologii VR i XR oraz warsztaty LEGO robotyki.
- Podczas Tygodnia Robotów prezentowaliśmy różnego rodzaju zastosowania i branże, w których wykorzystywane są roboty, robotyka i szeroko rozumiana automatyzacja. Staraliśmy się dotrzeć do wszystkich grup odbiorców. Przygotowaliśmy aktywności nie tylko dla studentów i naukowców, ale także dla uczniów szkół podstawowych i średnich. Wychodzimy z założenia, że kadry trzeba kształcić od najmłodszych lat. Jeśli uczniowie w szkole zainspirują się robotyką, to większa szansa na to, że w przyszłości wybiorą kierunki techniczne – powiedziała dr inż. Aldona Rosner, kurator Tygodnia Robotów.
W organizację wydarzenia zaangażował się Wydział Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej. - Naszym celem jest przede wszystkim kształcenie młodych pokoleń z wykorzystaniem najnowszych technologii. Podczas Tygodnia Robotów chcieliśmy pokazać uczniom naszą nowoczesną bazę laboratoryjną a także umożliwić im kontakt z nauczycielami akademickimi, którzy w przystępny sposób przekazali wiedzę z zakresu robotyzacji i automatyzacji – dodała dr hab. inż. Anna Manowska, prof. PŚ, Prodziekan ds. Infrastruktury i Organizacji na Wydziale Górnictwa.
Tydzień Robotów zainaugurowała debata „Drony w obronności i bezpieczeństwie kraju”, która odbyła się na Wydziale Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej Politechniki Śląskiej. Zaproszonych gości przywitały dr inż. Aldona Rosner oraz dr hab. inż. Anna Manowska, prof. PŚ.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objął dr hab. Piotr Gawliczek, profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz dyrektor NATO DEEP eAcademy.
- To dla mnie duży zaszczyt, że mogłem wziąć udział w tej debacie. To wydarzenie o szczególnym znaczeniu, także ze względu na dzień 11 listopada, bo to data bliska sercu każdego Polaka - mówi prof. Piotr Gawliczek.
Debata składała się z dwóch paneli „Drony dla Obronności” oraz „Drony dla Bezpieczeństwa”. Wzięli w niej udział przedstawiciele różnych środowisk: nauki, biznesu, samorządu czy GOPR, prezentując różne spostrzeżenia. Debacie przysłuchiwali się także żołnierze z 13. Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej.
W trakcie dyskusji poruszono tematy nowoczesnych technologii bezzałogowych, ich zastosowania w monitoringu, ochronie granic oraz działaniach militarnych, poszukiwawczych, powodziowych i pożarniczych. Eksperci omówili również wyzwania związane z bezpieczeństwem i regulacjami prawnymi dotyczącymi wykorzystania dronów w sferze obronności.
- Po okresie, gdy większość osób była zachwycona dronami, przyszedł czas, w którym pojawiły się różnego rodzaju bariery, między innymi natury prawnej czy akceptacji społecznej - tłumaczy dr inż. hab. Roman Czyba, prof. PŚ. - Dron jest świetnym narzędziem, ale musimy sobie zdać sprawę z tego, że może nam również zaszkodzić. W społeczeństwie panuje przekonanie, że te maszyny nie osiągnęły nadal takiego pułapu bezpieczeństwa, aby mogły funkcjonować w trybie autonomicznym. Dlatego potrzeba czasu oraz pracy, by z tymi barierami się zmierzyć i krok po kroku je przezwyciężać.
Po debacie, dla dorosłych, odbyły się warsztaty pierwszej pomocy z wykorzystaniem technologii VR i XR oraz warsztaty LEGO robotyki.
Warsztaty pierwszej pomocy łączyły tradycyjne techniki z nowoczesną technologią VR (Virtual Reality). Dzięki symulacjom VR uczestnicy mogli przećwiczyć różne scenariusze ratowania życia w realistycznym, wirtualnym środowisku.
- Uczestnicy mogli zobaczyć też jak wygląda trenażer do zakładania opaski uciskowej, jak zaopatrzyć ranę postrzałową czy amputacyjną, czyli po prostu jak uratować komuś życie – powiedział Marcin Szwaczka, jeden z prowadzących warsztaty.
Nieco młodsi wzięli udział w warsztatach LEGO robotyki, podczas których zbudowali i zaprogramowali czołg. Była to doskonała okazja, aby rozwijać swoje zdolności techniczne, kreatywność oraz dowiedzieć się więcej o mechanice i robotyce.
- Oprócz dobrej zabawy i nauki programowania, dzieciaki uczyły się także jak pracować w zespole. W dzisiejszych czasach praca zespołowa jest bardzo istotna, ponieważ pozwala osiągać zdecydowanie wyższe cele niż gdybyśmy pracowali w pojedynkę – powiedziała dr inż. Aleksandra Mierzejowska, która prowadziła warsztaty.
W drugim dniu Tygodnia Robotów odbył się Turniej Robotyki, natomiast w Katowicach można było zwiedzać laboratoria w Instytucie Łukasiewicza – EMAG.
Turniej Robotic Exploration of SPACE odbył się w dwóch kategoriach wiekowych: klasy 4-6 i klasy 7-8.
- Drużyny realizowały różne zadania m.in. pokonanie labiryntu zdalnie sterowanym robotem, zaprogramowanie trasy przejazdu oraz przejazd zdalnie sterowanym robotem mBot2 a także pokonanie toru przeszkód za pomocą robo-psa – powiedziała dr inż. Aldona Rosner, kuratorka Tygodnia Robotów.
W turnieju udział wzięli uczniowie ze szkół z naszego regionu m.in. ze Szkoły Podstawowej numer 35 w Rybniku.
- Zachęcamy naszych uczniów do udziału w takich konkursach i rozwijania umiejętności w tym zakresie. W naszej szkole nauka programowania zaczyna się już w oddziałach przedszkolnych, gdzie nawet trzylatki zaczynają swoją przygodę z programowaniem. W dzisiejszych czasach ma to ogromne znaczenie, ponieważ ta dziedzina bardzo prężnie się rozwija - powiedziała Ewa Tyl-Korzeniewska, dyrektor szkoły.
Po zmaganiach konkursowych uczniowie mogli zwiedzić Laboratoria Robotyki na Wydziale Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej Politechniki Śląskiej, zobaczyć robota grającego w szachy a także odwiedzić laboratoria Akademickiego Liceum Ogólnokształcącego w Gliwicach.
Tego samego dnia w ramach Tygodnia Robotów uczniowie szkół średnich z regionu mieli możliwość zwiedzania laboratoriów Instytutu Łukasiewicza – EMAG w Katowicach.
- Przede wszystkim chcemy porozmawiać z młodzieżą i dowiedzieć się czy mają kontakt z robotami, jakie są ich postawy względem nich, czy powinniśmy się ich bać, czy raczej z nimi współpracować - mówiła Martyna Dudzicz, jedna z ekspertek Instytutu. Ważnym elementem spotkania była prezentacja dotycząca cyberbezpieczeństwa. Po niej uczestnicy wydarzenia zwiedzili laboratoria, w których badane są fale elektromagnetyczne lub testowane są aplikacje.
- Ponieważ trwa Tydzień Robotów, chcemy pokazać, jak roboty działają. Dla przykładu, robot ubrany w ciało awatara jako wirtualna postać, może służyć na przykład do komunikacji osób słyszących z osobami niesłyszącymi. W tym wypadku mowa o awatarze języka migowego. Pokażemy wyniki naszych projektów, które realizowaliśmy w tym zakresie – dodał Adam Piasecki lider grupy badawczej Dostępność Plus w Łukasiewicz EMAG.
W wydarzeniu uczestniczyło niemal trzysta osób.
- Nie mamy zbyt wielu okazji, żeby odwiedzać laboratoria firm i instytucji, dlatego skorzystaliśmy. W klasie o profilu z rozszerzonym językiem angielskim i informatyką, takie warsztaty są jak najbardziej wskazane, bo zależy nam, żeby jak największą grupę zachęcić do studiowania w przyszłości na kierunkach technicznych, inżynierskich – mówiła Izabela Markewka, opiekunka jednej z grup.
Kolejne dni Tygodnia Robotów także przyniosły nowe, ciekawe wydarzenia. W czwartek największym zainteresowaniem cieszyła się Międzynarodowa Konferencja „RoboServe – Robotyka w służbie Człowiekowi” (RoboServe - Robots in the Service of Man), która odbywała się na Politechnice Śląskiej w Gliwicach.
- Wydarzenie było dedykowane wszystkim sektorom, od przemysłowego po kosmiczny i medyczny. Staramy się trafić do szerokiego grona odbiorców z przekazem, że automatyzacja i robotyka wkracza na dobre do wszystkich sfer naszego życia – mówiła dr hab. inż. Anna Manowska, prof. PŚ.
- Przedstawiamy możliwe zastosowania robotów w bezpieczeństwie państwa, medycynie, rynku spożywczym, aż po wspomaganie osób starszych – dodała.
Prezentacjom z udziałem przedstawicieli świata nauki i przemysłu przysłuchiwali się zarówno studenci i doktoranci oraz kadra naukowa, ale także reprezentanci młodego pokolenia.
Przedstawiciel firmy KUKA w swojej prezentacji zapewniał, że takie wydarzenia mogą łamać stereotypy związane z zastosowaniem i obsługą robotów.
- Zachęcamy do zabawy z robotami poprzez pobranie naszej aplikacji i próbę sterowania robotem z bezpiecznej pozycji, siedząc na kanapie w swoim domu. Aplikacja z wykorzystaniem rozszerzonej rzeczywistości pozwala umiejscowić robota w pokoju, w którym przebywamy, uruchomić i sprawdzić jego możliwości działania - proponował Artur Główka z firmy KUKA Polska i dodał, że w ten sposób coraz więcej osób przekonuje się do poszerzania swoich umiejętności z programowania.
Obcowanie z robotami staje się coraz bardziej powszechne w zakładach pracy, ale i innych miejscach. Podczas konferencji pokazano, gdzie jeszcze i w jaki sposób roboty mogą służyć człowiekowi.
Wśród przykładów warto wymienić chociażby szpitale, fabryki, ośrodki rehabilitacyjne, ale także restauracje, gdzie może służyć robot kelnerski.
W sobotę w ramach Tygodnia Robotów odbył się Festiwal Robotów. Do siedziby spinPLACE w Katowicach przyszły całe rodziny, które na wielu stanowiskach mogły poznać przeróżne modele robotów.
Wśród nich znalazły się m.in. Lego Spike, Lego Boost, robotyczna ręka, gogle VR, były tłumnie odwiedzane przez uczestników. To wielki sukces organizatorów, prowadzących warsztaty i osób, które przygotowały przeróżne atrakcje, dlatego oddajmy im głos.
- Postanowiliśmy przygotować wydarzenie dla najmłodszych, aby wspólnie z rodzicami poznały zagadnienia związane z robotyką, mechaniką i elektroniką. Frekwencja przerosła nasze oczekiwania, ale myślę, że każdy znalazł coś dla siebie, bo stanowiska były niezwykle różne i bardzo ciekawe - tłumaczyła dr inż. Aldona Rosner, kuratorka Tygodnia Robotów.
- Na moim stanowisku wszyscy zainteresowani mogli zobaczyć i pobawić się ręką robota, która odwzorowuje ruchy ręki człowieka za pomocą rękawicy z odpowiednimi czujnikami, które wykrywają ugięcie palców. Ta informacja trafia do silników, które sterują palcami robota - opowiada dr inż. Marek Kciuk z Katedry Mechatroniki Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej.
- Staram się zawsze zainteresować dzieci majsterkowaniem, obróbką materiału, co pobudza do kreatywności. Jest obecnie tendencja, aby uczyć dzieci automatyki oraz robotyki. Tutaj przedstawiłem im trzy kategorie robotów - opowiada Antoni Duda z Akademii Technicznej Małolata, działającej przy SOWA Rybnik na Zabytkowej Kopalni Ignacy.
- Mamy tu wiele stanowisk z zaawansowanymi robotami, dlatego postanowiłam zaproponować najmłodszym uczestnikom bardzo prosty model robota, który działa na zasadzie silnika wibracyjnego. W ten sposób zapoznały się w podstawowym stopniu z elektroniką i tym, jak po prostu działają roboty. Cieszy mnie to, że pojawiły się dzieci wspólnie z rodzicami, bo jest to bardzo ważne - mówi dr Małgorzata Szymaszek, nauczycielka w ALO w Gliwicach, ambasadorka ESERO Polska.
- Zaprezentowaliśmy między innymi dwa mBoty podążające za pomocą czujnika laserowego po trasie wyznaczonej na kilku mapach. Dzieci bardzo chętnie przyglądały się także sortownikowi kolorów – tłumaczą Aleksander Giemza i German Goor z Uniwersytetu Śląskiego.
Katowicki Festiwal Robotów zakończył Drone show, czyli pokaz dronów edukacyjnych z efektami świetlnymi.
Tydzień Robotów zakończył się w niedzielę. Finał tego wydarzenia odbył się w Rybniku na terenie Zabytkowej Kopalni Ignacy. Były pokazy i warsztaty dla najmłodszych oraz wykłady i debata nt. wykorzystania robotów.
- Dzieciaki mogły zrobić robotyczną rękę, kosmiczny breloczek i zobaczyć, na czym polega badanie zanieczyszczeń – mówiła Joanna Grecka-Otremba z Klubu Młody Naukowiec w Zespole Szkół i Placówek nr 1 w Katowicach, która prowadziła warsztaty.
Punktem kulminacyjnym niedzielnego finału Tygodnia Robotów była debata pt. „Robotyka w Edukacji: Przyszłość Nauczania czy Technologiczna Rewolucja?”
- Planujemy dwa panele, jeden ściśle poświęcony robotyce kołowej i naziemnej, zaś drugi będzie związany z technologiami dronowymi i wykorzystaniem dronów w logistyce i transporcie. W panelach swój głos przedstawią dyrektorzy placówek oświatowych w Rybniku i sam prezydent miasta Rybnika oraz przedstawiciele przemysłu – zapowiedziała dr inż. Aldona Rosner, kuratorka Tygodnia.
- Osobiście uważam, że roboty powinny być wykorzystywane w dydaktyce, jako pomoc i wsparcie w nauczaniu, a nie na zasadzie zastępowania nauczyciela – dodała.
Zwolennikiem wykorzystywania robotów w edukacji był też dyrektor Zespołu Szkół Technicznych w Rybniku, Piotr Tokarz.
- Kształcimy robotyków, więc stosujemy już taki sprzęt na co dzień. Uważamy, że teoria jest ważna, nie można jej wykluczyć z edukacji, ale wzbogacanie jej o aspekt praktyczny z wykorzystaniem robotów, jest jak najbardziej korzystny dla uczniów – zaznaczył Piotr Tokarz.
Zalety wykorzystywania robotów i dronów nie tylko w edukacji, ale w działalności samorządu dostrzega też Piotr Kuczera, prezydent Miasta Rybnika, który uważa, że należy uczyć możliwości wykorzystywania nowoczesnych technologii już od najmłodszych lat i pokazywać, jakim mogą być wsparciem, a nie wykluczeniem dla ludzi w pracy. W Rybniku automatyzacja i robotyka jest już stosowana przez magistrat od dawna.
- W polityce miejskiej wykorzystujemy już drony m.in. w działaniach Straży Miejskiej. Wkrótce takie możliwości będzie można poszerzyć o usługi geodezyjne, związane z planowaniem przestrzennym, inwestycyjnym. Marzy mi się, by dron z wykorzystaniem sztucznej inteligencji był w stanie obliczyć wszelkie sprawy związane z daną działką – koszty podłączenia mediów, stan własności, kwalifikację w planie zagospodarowania, dzięki czemu na jednym wydruku inwestor otrzymałby wszystkie niezbędne informacje, co zaoszczędziłoby mu czasu i stresu – mówił Piotr Kuczera.
Jak działają drony, odwiedzający Tydzień Robotów mogli się przekonać osobiście. Podczas pokazów prezentowano umiejętności manewrowania, transportowania i poruszania się w przestrzeni powietrznej małych i dużych statków powietrznych.
