Wydział inżynierii Materiałowej Katedra Metalurgii i Recyklingu

Niemetale to pierwiastki nie wykazujące cech niemetalicznych. Jest ich znacznie mniej niż metali. Szacuje się ich liczbę na 18. Wśród nich są, jednakże pierwiastki, bez których nie byłoby możliwe otrzymywanie metali, np. węgiel czy wodór. Węgiel, oprócz zastosowania jako reduktor w przemyśle metalurgicznym, jest surowcem do produkcji kosmetyków, środków ochrony roślin, nawozów, materiałów wybuchowych, lekarstw, barwników do tkanin, środków zapachowych, a nawet ozdób jubilerskich. Jedną z odmian alotropowych węgla jest diament. Wodór to surowiec do syntezy amoniaku, stosowanego w przemyśle do produkcji nawozów sztucznych. Stosowany jest jako czynnik chłodzący do zamrażania produktów spożywczych. W przemyśle spożywczym stosuje się go także w procesie produkcji margaryny, a w przemyśle farmaceutycznym – do produkcji leków. Coraz częstsze zastosowanie znajduje ogniwo paliwowe, a sam ciekły wodór stosuje się jako paliwo napędowe promów kosmicznych. Podstawowymi składnikami powietrza są tlen i azot, bez którego nie wyobrażamy sobie życia na ziemi. Tlen ponadto służy w aparatach podtrzymujących życie, np. respiratorach, co było bardzo ważne zwłaszcza w czasach pandemii. Używany jest także w palnikach wodorowo-tlenowych i acetylenowo-tlenowych do cięcia metali i spawania. Tlen jest utleniaczem, wykorzystywanym m.in. w paliwach rakietowych. Azot i fosfor są podstawowymi składnikami kwasów RNA i DNA oraz substancji takich jak ATP, bez których nasz organizm by nie funkcjonował. Fosfor znalazł szerokie zastosowanie w przemyśle: w sztucznych nawozach, pestycydach, w przemyśle elektronicznym, w zapałkach, świecach dymnych i sztucznych ogniach, w przemyśle farmaceutycznym. Siarka wchodzi w skład wielu związków chemicznych, ale zwłaszcza istotny jest kwas siarkowy (VI), który stosowany jest jako półprodukt w produkcji nieorganicznych i organicznych chemikaliów, w produkcji nawozów sztucznych, jako substancja pomocnicza w przetwórstwie, katalizator, środek odwadniający, regulator pH czy elektrolit w akumulatorach samochodowych. Selen znalazł zastosowanie w fotokomórkach i kserokopiarkach, a jego związki są stosowane w ogniwach fotowoltaicznych. Fluorowce, czyli fluor, chlor, brom, jod, znalazły zastosowanie jako środki dezynfekujące i utleniające. Związki fluorowców popularnie stosuje się we wszystkich dziedzinach przemysłu np. chemicznym, farmaceutycznym, elektronicznym, metalurgicznym, przy czym najbardziej rozpowszechnione są związki chloru i sam chlor. I wreszcie sześć gazów szlachetnych (hel, argon, neon, ksenon, krypton, radon) znalazło zastosowanie w technice oświetleniowej, laserach, jako gazy ochronne. To tylko kilka zastosowań niemetali.

Głównym założeniem projektu było opracowanie, zaprojektowanie i wykonanie nowoczesnego interaktywnego stanowiska dydaktycznego do przekazywania wiedzy z dziedziny mineralogii wyposażonego w infrastrukturę informatyczną. Stanowisko to oprócz walorów bezpośredniego kontaktu studenta z omawianym materiałem mineralogicznym wyposażone zostało w nowoczesne narzędzia informatyczne znacznie wzbogacające jego funkcjonalność o rzeczywistość rozszerzoną. Stanowisko ma postać gabloty ekspozycyjnej z poszczególnymi niemetalami i ich minerałami jako eksponatami.

Ponadto na stronach:

dla wersji Polskiej: https://pblmetale.polsl.pl/pbl2023/main.html

dla wersji Angielskiej: https://pblmetale.polsl.pl/pbl2023/main_eng.html

można zapoznać się bliżej z wybranymi niemetalami i ich minerałami.

Projekt ten wykonano w ramach realizacji projektu PBL „Interaktywne stanowisko do identyfikacji wybranych niemetali i ich minerałów w rzeczywistości rozszerzonej”

Projekt wsparli studenci z Institute of Technology and Business in České Budějovice (VSTE Czeskie Budziejowice), Czechy, pod opieką doc. Ing. Ladislava Sochy, MBA, Ph.D.