Analiza regulacji wewnętrznych, optymalizacja i rozwój stosowanych procedur
Umiejętne zarządzanie własnością intelektualną w uczelni jest kluczowym elementem jej strategii rozwoju i promocji oferty technologicznej. Szkoły wyższe, dla których prawa własności intelektualnej stanowią cenny składnik majątku, w sposób szczególny powinny dbać o zbudowanie systemu zarządzania nimi. Wymaga to uwzględnienia kwestii ochrony własności intelektualnej w wielu procesach, poczynając od zarządzania uczelnią, poprzez tworzenie struktur organizacyjnych i właściwe przypisanie im zadań, opracowanie procedur, regulaminów i umów, na określeniu budżetu i zapewnieniu profesjonalnej kadry kończąc.
Pracownicy CITT POLSL mają bogate doświadczenie we wspieraniu pracowników naukowych i przedsiębiorców w zakresie zarządzania własnością intelektualną. Pomagają tworzyć wewnętrzne regulacje i umowy, dbają o optymalne wdrożenie strategii ochrony i zarządzania wynikami prac badawczo-rozwojowych, jak również doradzają,
w jaki sposób skutecznie budować przewagę konkurencyjną przez budowanie portfolio własności intelektualnej pracownika naukowego. Zespół CITT wspiera kadrę Politechniki Śląskiej w zakresie odpowiedzialności za ochronę własności intelektualnej, prowadzi wewnętrzne szkolenia i prezentacje dla pracowników Uczelni i kadry zarządzającej.
CPRK CITT jest podmiotem popularyzującym i usprawniającym ochronę dóbr intelektualnych Uczelni i transfer najlepszych technologii do przedsiębiorstw. Priorytetowym zadaniem Zespołu CITT było opracowanie wewnętrznych procedur i regulaminów w tym zakresie, a są to:
- wykaz zarządzeń wewnętrznych Uczelni związanych z własnością intelektualną,
- Regulamin zarzadzania własnością intelektualną,
- zasady i procedury komercjalizacji,
- procedury związane z patentowaniem (procedury krajowe i zagraniczne),
- procedury związane z upublicznianiem informacji o dobrach intelektualnych,
- opracowanie nowej kalkulacji ceny do badań zleconych wraz z objaśnieniami,
- nadzór nad bazą infrastruktury, technologii i dóbr intelektualnych objętych ochroną prawną,
- zmiany w zakresie macierzy ryzyka dla projektów, gdzie występuje wdrożenie, umowa konsorcjum itp.
Akty prawne związane z własnością intelektualną
Własność intelektualna jest przedmiotem wielu aktów prawnych, ponadto źródła tych praw można podzielić na krajowe oraz zyskujące coraz większe znaczenie akty o charakterze międzynarodowym.
Podstawowymi ustawami regulującymi prawo własności intelektualnej w Polsce są:
- Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003 r. nr 119, poz. 111 7 ze zm.),
- Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 nr 90, poz. 631 ze zm.)
Ustawy te obejmują wszystkie najważniejsze kwestie związane z prawem własności intelektualnej.
Jak wspomniano, w zakresie praw własności intelektualnej funkcjonuje znaczna liczba regulacji o charakterze międzynarodowym, w szczególności istnieje kilka ważnych umów międzynarodowych odnoszących się do tej tematyki. Pewne działania legislacyjne podjęto także w ramach Unii Europejskiej, gdzie bardzo istotnym źródłem prawa są rozporządzenia i dyrektywy stanowiące prawo wspólnotowe. Wszystkie te źródła prawa podzielić można na trzy grupy, w tym:
- przepisy ustanawiające minimalny poziom ochrony pomiędzy poszczególnymi krajami, tj. Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej (zmieniona Aktem Sztokholmskim) oraz Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS) - załącznik do umowy ustanawiającej światową organizację handlu,
- dyrektywy WE dotyczące harmonizacji przepisów w zakresie znaków towarowych, pewnych aspektów prawa patentowego, praw autorskich,
- przepisy zmierzające do stworzenia ponadnarodowych instytucji umożliwiających uzyskanie w jednym postępowaniu prawa wyłącznego w kilku krajach jednocześnie, tj. Porozumienie Madryckie o międzynarodowej rejestracji znaków, Układ o współpracy patentowej (Układ PCT), Konwencja o udzielaniu patentów europejskich, Rozporządzenie Rady WE nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, Rozporządzenie w sprawie wzorów wspólnotowych.
Jeśli chodzi o ochronę praw autorskich, to w tym zakresie nadal obowiązuje uchwalona w 1886 r. Konwencja berneńska, która w Rzeczpospolitej Polskiej jest aktem obowiązującym od 1935 r.
Zmiany legislacyjne dokonane w ramach Uczelni
- zmodyfikowanie i ujednolicenie przepisów wewnętrznych dotyczących ewidencji dóbr intelektualnych, ich ochrony prawnej i podziału środków z tytułu komercjalizacji w kierunku podkreślenia znaczenia i zaangażowania twórcy;
- powstanie i ciągłe udoskonalanie Biura Obsługi Zleceń jako wewnętrznej jednostki CITT w zakresie koordynacji procesów i obsługi administracyjnej badań zleconych poprzez wprowadzenie polityki jakości Biura Obsługi Zleceń w języku polskim i angielskim oraz uzyskanie przez Biuro Godła Najwyższej Jakości Quality International,
- wprowadzenie zmian w zakresie realizacji i raportowania projektu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” poprzez osiągnięcie wartości wskaźnika 11: Przychody z komercjalizacji w ramach projektu,
- zmiany w ewidencjonowaniu przychodów z komercjalizacji własności intelektualnej w Politechnice Śląskiej pochodzących z tytułu realizacji prac naukowo-badawczych.
Obecne zasady i praktyka ewidencji własności intelektualnej w Politechnice Śląskiej oraz przychodów osiąganych z jej komercjalizacji.
Zasady ewidencji własności intelektualnej w Politechnice Śląskiej oraz przychodów z jej komercjalizacji regulują następujące akty prawne – powszechnie obowiązujące oraz wewnętrzne:
- ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z 20 lipca 2018 r. ze zm. w zakresie dot. komercjalizacji bezpośredniej (umowy licencyjne oraz sprzedaży praw do własności intelektualnej – art. 148 ust. 4) oraz w zakresie komercjalizacji pośredniej, tj. poprzez obejmowanie udziałów w spółkach kapitałowych, powoływanych w celu komercjalizacji własności intelektualnej (art. 149 ust. 1),
- Regulamin zarządzania własnością intelektualną na Politechnice Śląskiej, który reguluje zasady zgłaszania własności intelektualnej, jej ewidencjonowania, komercjalizacji oraz rozliczania transakcji,
- Zarządzenie nr 44/2020 Rektora Politechniki Śląskiej z 10 marca 2020 r., w sprawie planowania kosztów pośrednich,
- Zarządzenie nr 22/13/14 Rektora Politechniki Śląskiej z 20 grudnia 2013 r., ze zm. w sprawie ustalenia zasad kontroli finansowej (zawierające wzory umów o wykonanie prac naukowo-badawczych i usługowych),
- Zarządzenie nr 18/10/11 Rektora Politechniki Śląskiej z 5 grudnia 2010 r., ze zm. w sprawie wprowadzenia obiegu dokumentów na Politechnice Śląskiej dla działalności naukowo-badawczej i usługowo-badawczej oraz dla projektów realizowanych z udziałem środków krajowych, Unii Europejskiej i innych środków zagranicznych,
- Zarządzenie nr 31/2019 Rektora Politechniki Śląskiej z 5 marca 2019 r. w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości,
- Zarządzenie nr 114/2019 Rektora Politechniki Śląskiej z 16 września 2019 r. w sprawie wprowadzenia planu kont.
