Politechnika Śląska | Division of Geochronology and Environmental Isotopes

Start - Organisation structure - Division of Geochronology and Environmental Isotopes

Division of Geochronology and Environmental Isotopes

Head

dr hab. inż. Piotr Moska, prof. PŚ
e-mail: Piotr.Moska@polsl.pl
tel. +48 32 237 2662

Description

Zakład od ponad 50 lat prowadzi badania obejmujące zastosowania metod fizyki jądrowej w naukach o Ziemi (geologii, paleogeografii, geomorfologii), w paleobotanice, archeologii i antropologii, w badaniach zmian klimatu i ochronie środowiska. Wiele z nich znajduje zastosowanie w datowaniu bezwzględnym osadów i zabytków archeologicznych (datowanie metodą radiowęglową, luminescencyjną, ołowiową). Część badań obejmuje również zastosowania lekkich izotopów stabilnych C-13, O-18 i H-2 w badaniach klimatu oraz metod izotopowych w przemyśle spożywczym, energetycznym, agrarnym (metoda izotopu C-14, Cs-137, Pb-210).

Zakres badań

Zakład Geochronologii i Badan Izotopowych Środowiska (ZGiBIŚ) jest unikatową jednostką naukową, w której prowadzi się badania nad fizycznymi metodami izotopowymi i ich zastosowaniem w obszarze innych nauk.

W ramach Zakładu działają dwa laboratoria:

Laboratorium ¹⁴C i Spektrometrii Mas

datowanie radiowęglowe przy pomocy różnych technik pomiarowych (LSC, AMS),

pomiary zawartości lekkich izotopów stabilnych (H, C, N, O).

Laboratorium Datowania Luminescencyjnego

datowanie metodami dozymetrycznymi (OSL, TL),

pomiary radioizotopowe (spektrometria α i γ) w środowisku (np. ²¹⁰Pb, ¹³⁷Cs).

Izotopowe metody badawcze stosowane w ZGiBIŚ znajdują zastosowanie w rekonstrukcji skal czasu dla zdarzeń w historii Ziemi i człowieka, badaniach zmian środowiska i klimatu oraz wpływu człowieka na środowisko i klimat. Wyniki badań wykorzystywane są w realizacji projektów naukowych z dziedziny nauk o Ziemi (geologii, geomorfologii, paleogeografii, hydrogeologii), nauk biologicznych (paleobotanika, dendrochronologia), archeologii i antropologii.

Aparatura

Wyposażenie Laboratorium ¹⁴C i Spektrometrii Mas stanowią:

izotopowy spektrometr masowy ISOPRIME z analizatorem elementarnym i systemem Multiflow,
2 stanowiska LSC ze spektrometrami typu Quantulus 1220,
2 stanowiska spektrometrów LSC typu ICELS,
prototypowy wielokomorowy spektrometr scyntylacyjny do szybkich pomiarów niskich radioaktywności,
system automatycznego spalania i grafityzacji AGE-3 z analizatorem elementarnym,
stanowiska próżniowe i chemiczne służące do przygotowania próbek do badań izotopowych.

Wyposażenie Laboratorium Datowania Luminescencyjnego stanowią:

Czytnik luminescencyjny Riso TL-DA-20,
Czytnik luminescencyjny Daybreak 1150,
2 czytniki luminescencyjne Daybreak 2200,
kompaktowy system do wyznaczania mocy dawki μDose,
półprzewodnikowy spektrometr promieniowania alfa,
3 półprzewodnikowe spektrometry promieniowania gamma,
scyntylacyjny spektrometr promieniowania gamma,
analizator wielkości cząstek Malvern Mastersizer 2000,
stanowiska chemiczne służące do przygotowania próbek do badań.

Status naukowy

W 2003 roku Zakład uzyskał status europejskiego Centrum Doskonałości (GAdam Centre of Excellence „Gliwice Absolute Dating Methods”) w ramach 5 Programu Ramowego KE. Status ten Zakład zawdzięcza bardzo dobrej współpracy międzynarodowej, wysokiemu poziomowi osiągnięć naukowych, wysokim kwalifikacjom personelu naukowego, który aktywnie włącza się w realizację interdyscyplinarnych projektów badawczych krajowych i międzynarodowych. Zakład otrzymuje także wiele zleceń na realizację projektów naukowo-badawczych z kraju i z zagranicy.